Volgens een zorgwekkende analyse van Earth Track geeft de wereld een recordbedrag van minstens 2,6 biljoen dollar per jaar uit aan subsidies die de opwarming van de aarde aanjagen en de natuur beschadigen. Dat staat gelijk aan ruim 2,3 biljoen euro. Een biljoen is een 1 met 12 nullen. Het gaat om directe steun vanuit overheden voor activiteiten als ontbossing, watervervuiling en het gebruik van fossiele brandstoffen.
Regeringen blijven miljarden dollars uitgeven aan belastingvoordelen, subsidies en andere uitgaven die rechtstreeks indruisen tegen de klimaatdoelstellingen, die ze zeggen te steunen. Voorbeelden zijn overheidssteun voor grote vissersschepen die overbevissing in de hand werken. Of aan overheidsbeleid dat benzine, kunstmest en de productie van monocultuurgewassen subsidieert.
Recordbedrag aan subsidie voor fossiele brandstoffen
Uit het rapport blijkt dat het jaarlijkse totaal aan milieuschadelijke subsidies met ruim 800 miljard dollar is gestegen sinds de laatste analyse van de auteurs in 2022. De stijging komt onder andere door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, waardoor de subsidies voor fossiele brandstoffen sterk stegen. Landbouwsubsidies zijn ook sterk gestegen om de voedselzekerheid te verbeteren na de Russische invasie in Oekraïne, maar deze subsidies worden niet meegeteld als schadelijk voor het milieu.
De auteurs van het rapport zijn vooraanstaande experts op het gebied van subsidies. Zij stellen dat een aanzienlijk deel van de 2,6 biljoen dollar juist zou kunnen worden gebruikt voor beleid dat ten goede komt aan mens en natuur. En dat zou enorm schelen, want het gaat om maar liefst 2,5 procent van het mondiale BBP. Vrijwel alle regeringen ter wereld hebben beloofd hier iets aan te doen als onderdeel van de VN-biodiversiteitsovereenkomst van Kunming-Montreal tijdens COP15 in december 2022. COP staat voor Conference of Parties for the Convention on Biological Diversity, een congres waar alle landen met elkaar praten over het beschermen van de biodiversiteit.
Nog weinig zicht op schadelijke subsidies
Eerdere analyses van wereldwijde subsidies hebben zich te vaak gericht op één sector. Hierdoor bestaat het risico dat de totale impact van de subsidies op het milieu en specifieke locaties wordt onderschat. Volgens Earth Track gaat het juist om het gecombineerde effect van de subsidies dat zo schadelijk is voor natuur en biodiversiteit. En dat leidt tot de omvang van het recordbedrag dat met de subsidies gemoeid is.
Auteurs Doug Koplow en Ronald Steenblik vermoeden dat hun berekening ook aan de voorzichtige kant zit. Dat heeft te maken met de slechte kwaliteit van de beschikbare gegevens. Veel regeringen zijn zich niet bewust van de werkelijke omvang van subsidies die schadelijk zijn voor het milieu. Ze hebben echter wel beloofd dit tegen 2025 in kaart te brengen.
In aanloop naar COP16
Nederland geldt nog als één van de uitzonderingen die wel werk maakt van het inzichtelijk maken van de totale omvang.
Minder dan twee jaar geleden, tijdens Cop15, beloofden regeringen om tegen 2030 minstens 500 miljoen dollar van de subsidies per jaar te herbestemmen. Volgende maand komen de regeringen opnieuw samen op COP16 in Colombia, hun eerste vergadering sinds de belofte werd gedaan. Steenblik:
“Het probleem met veel van deze subsidies is dat ze zeer slecht gericht zijn. Neem een land als Nigeria, waar een poging om subsidies te hervormen is mislukt. Er kwam enorm verzet. De mensen zien subsidies als het enige voordeel dat ze van de overheid krijgen. Met als gevolg dat er meer werd uitgegeven aan brandstofsubsidies dan aan onderwijs of gezondheid.”
Actie op het gebied van milieuschadelijke subsidies is cruciaal voor het succes van de VN-Biodiversiteitsovereenkomst van dit decennium. Eva Zabey, CEO van Business for Nature:
“Het is de hoogste tijd voor systeemverandering, waarbij de natuur wordt gewaardeerd en meegenomen in de besluitvorming. We hebben te maken met een vicieuze cirkel: hoe meer mensen afhankelijk zijn van deze subsidies, hoe meer de subsidies zullen blijven bestaan. Zo stappen we nooit over op andere patronen. Bijvoorbeeld op subsidies voor warmtepompen of isolatie. Subsidies die wel goed zijn voor mens en milieu.”
Bronnen:
- Earth Track
- The Guardian
- Lees ook op AnimalsToday.nl:
©AnimalsToday.nl Meia van der Zee
