Uit recent onderzoek blijkt dat ratelslangen minder stress ervaren wanneer ze in gezelschap zijn van een soortgenoot. De gestreste slangen kalmeren elkaar, net als mensen, met hun aanwezigheid. Dit fenomeen staat bekend als sociale buffering.
Stress kan bij zowel mensen als andere dieren leiden tot een verhoogde hormoonproductie, wat het zenuwstelsel, immuunsysteem en gedrag beïnvloeden. Bepaalde dieren, zoals mensen, kunnen hun stressrespons reguleren wanneer ze in het gezelschap zijn van een ander dier van hun soort. Chelsea Martin, promovendus en eerste auteur van het onderzoek dat gepubliceerd is in Frontiers in Ethology zei:
“We toonden aan dat wanneer twee slangen samen waren en een stressvolle situatie meemaakten, ze elkaars stressrespons konden bufferen, net zoals bij mensen gebeurt wanneer ze samen een stressvolle gebeurtenis doorstaan.”
Het was al langer bekend dat slangen complex sociaal gedrag kunnen vertonen, maar het concept van sociale buffering is bij reptielen nog niet eerder uitgebreid bestudeerd.
Hartslag metingen
Wetenschappers onderzochten de hoeveelheid stress van 25 wilde Zuid-Pacifische ratelslangen (Crotalus helleri), ook bekend als black diamond ratelslangen. De metingen werden gedaan in drie verschillende scenario’s: wanneer de slangen alleen waren, in de aanwezigheid van een partner van hetzelfde geslacht en in de aanwezigheid van een touw als levenloos controleobject.
Als betrouwbare indicator voor hun stressniveau werd de hartslag gemeten. De onderzoekers plaatsten elektroden bij het hart van de slangen en verbonden de sensoren met een hartslagmeter. Vervolgens plaatsten ze de slangen in een donkere en afgesloten testomgeving: een emmer.
Na twintig minuten verstoorden de onderzoekers handmatig de omgeving van de slangen. Vervolgens werd de toename van de hartslag gemeten ten opzichte van de uitgangswaarde, de tijd die nodig was voor de hartslag om weer normaal te worden en de duur van het ratelen van de slangen.
Duidelijk minder stress
De aanwezigheid van een ‘gezelschapsslang’ verminderde de verandering in hartslag aanzienlijk, wat duidt op minder stress. De onderzoekers werkten met wilde ratelslangen en toonden daarmee aan dat sociale buffering hoogstwaarschijnlijk in de natuur voorkomt en ook in gevangenschap kan worden toegepast. Martin zegt:
“Onze testslangen kwamen van populaties die individueel en gezamenlijk overwinteren. We vonden geen verschillen tussen slangenpopulaties die wel of niet in groepen overwinterden. We hebben ook geen verschil waargenomen in sociale buffering tussen de geslachten.”
Ratelslangen zijn te vinden in de meeste regio’s van de Verenigde Staten, met een grotere populatie in het zuidwesten, en ze komen ook voor in Mexico, Centraal-Amerika en Zuid-Amerika. Terwijl het met de meeste soorten relatief goed gaat, zijn één soort en één ondersoort officieel erkend als bedreigd door de Amerikaanse overheid.
Verkeerd imago
Ratelslangen spelen een essentiele rol in de ecosystemen waarin zij leven. Door de populaties kleine zoogdieren onder controle te houden, houden ratelslangen het evenwicht in stand. Ook vermindert hun aanwezigheid de verspreiding van ziektes die door knaagdieren en teken worden overgedragen.
Desondanks worden ze vaak bedreigd door mensen, die hen ten onrechte zien als gevaarlijke overlast. Ook andere soorten, zoals de gopher snake, die op ratelslangen lijken, hebben hieronder te lijden en vaak ten onrechte gedood omdat ze verkeerd geïdentificeerd worden.
De onderzoekers hopen met deze resultaten bij te dragen aan een sympathieker beeld van slangen: “Onze resultaten geven inzicht in sociale gedragspatronen van slangen,” zei Martin. “Maar het kan ook het imago van ratelslangen verbeteren. In de publieke opinie worden ze vaak verguisd. Onze bevindingen kunnen helpen om dat te veranderen.”
Bron:
©AnimalsToday.nl | Meia van der Zee
