Afgelopen vrijdag is het rapport ‘Aard van het beestje’ door de minister van Veiligheid en Justitie aangeboden aan de Tweede Kamer. Het rapport zal worden gebruikt om toekomstscenario’s te ontwikkelen voor de aanpak van dierenmishandeling en –verwaarlozing van gezelschapsdieren. In het onderzoek dat gedaan is door criminologen Anton van Wijk en Manon Hardeman is nagegaan in hoeverre er kenmerken, achtergronden en risicofacturen van plegers van dierenmishandeling zijn te onderscheiden in Nederland.
‘Aard van het beestje’ is het eerste grote Nederlandse onderzoek naar dierenmishandelaars. Van Wijk en Hardeman namen 97 gevallen van dierenmishandeling onder de loep. De leeftijd van de dierenmishandelaars varieert van 7 tot 85 jaar. De gemiddelde leeftijd ten tijde van de dierenmishandeling ligt op 34 jaar. Niet alleen mannen, maar ook vrouwen maken zich schuldig aan dierenmishandeling. Het vooroordeel dat veel van de mishandelingen plaatsvindt in aso-wijken wordt door dit onderzoek onderuit gehaald; dierenmishandeling komt in alle milieus voor. De dierenmishandelaars zijn grofweg in twee groepen op te splitsen; die met en die zonder problemen. De laatste groep dierenmishandelaars heeft meestal geen werk en bij hun zijn de financiën een probleemgebied. Verder hebben de mishandelaars problemen op sociaal gebied en hebben zij last van impuls- en agressieproblemen. Motieven voor dierenmishandeling die in dit onderzoek naar voren zijn gekomen zijn: afreageren van eigen boosheid en frustratie, intimideren, manipuleren en straffen.
De maximale straf die kan worden opgelegd voor dierenmishandeling op basis van de Wet dieren is een gevangenisstraf van drie jaar of een geldboete van € 19.500. Daarnaast is er ook nog een bepaling in het Wetboek van Strafrecht (artikel 350 lid 2) die het opzettelijk doden, beschadigen, onbruikbaar maken of wegmaken van een dier dat (gedeeltelijk) van een ander is strafbaar stelt. Op overtreding van dit artikel staat dezelfde straf als voor overtreding van de Wet Dieren, te weten: een gevangenisstraf van maximaal drie jaar of een geldboete van maximaal € 19.500. In de periode 2011-2014 zijn 1143 dierenwelzijnszaken geregistreerd, hieronder vallen dierenmishandelingszaken, maar bijvoorbeeld ook zaken met betrekking tot dierenverwaarlozing. In 2011 ging het om 66 gevallen van dierenmishandeling, in 2014 is dit aantal opgelopen naar 311. Deze stijging heeft te maken met het openen van het telefoonnummer 144 en de opkomst van de taakaccenthouders dierenwelzijn bij de politie. Dit aantal zaken is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg, omdat veel van het dierenleed zich achter de voordeur afspeelt en dus onzichtbaar is voor de buitenwereld. In Nederland zijn er 1,5 miljoen honden en 2,6 miljoen katten, toch komt bij de onderzochte zaken dierenmishandeling bij honden het meeste voor, zij worden immers door hun baasje uitgelaten waardoor een eventuele mishandeling wel zichtbaar is. Het zijn vaak derden die melding maken van dierenmishandeling. De onzichtbaarheid speelt helemaal bij nog kleinere dieren zoals konijnen, hamsters en cavia’s.
Dieren die vanuit een impuls worden mishandeld komen vaker bij de dierenarts. In de meeste gevallen brengt de partner van de dierenmishandelaar het dier dan naar de arts. Dierenartsen herkennen dierenmishandeling vaak niet, zo laat Nienke Endenburg, GZ-psycholoog en coordinator van het vak Forensische Diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht, aan De Volkskrant weten. Ook kan het voorkomen dat zij bang zijn om de baasjes van hun klanten te beschuldigen. Met de oprichting van het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling dat voor dit jaar op de planning staat hoopt Endenburg dat dierenartsen vaker melding zullen maken van eventuele dierenmishandeling. In maar liefst 70% van de gevallen gaat dierenmishandeling gepaard met huiselijk geweld. Dierenmishandeling vormt hiermee en belangrijke signaalfunctie: hier is meer aan de hand.
Bron: De Volkskrant en het rapport ‘Aard van het beestje’ ©AnimalsToday
