De toestemming van de staatssecretaris van Economische Zaken voor het overbrengen van orka Morgan naar Tenerife, is rechtmatig, zo blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State gisteren. De staatssecretaris gaf het Dolfinarium in Harderwijk in november 2011 toestemming om de orka naar Loro Parque op Tenerife over te brengen. De Orka Coalitie, een verbond van zeven Nederlandse dierenrechtenorganisaties, was het oneens met deze beslissing en pleitte voor het uitzetten van Morgan voor de kust van Noorwegen.

Orka Morgan Raad van State
Orka Morgan | Foto: via hetklokhuis.nl

De Raad van State is van oordeel dat orka Morgan mocht worden overgebracht naar Tenerife, omdat in dit geval ‘niet kan worden gezegd dat een voldoende realistisch, bevredigend alternatief bestaat’. De terugkeer in zee via het Morgan Release Plan is geen ‘andere bevredigende oplossing’, zo oordeelt de Raad van State.

De jonge Morgan werd in juni 2010 ernstig verzwakt aangetroffen in de Waddenzee. Nadat pogingen om haar naar zee te geleiden mislukten, is zij naar het Dolfinarium in Harderwijk gebracht om te herstellen. Eind november 2011 is orka Morgan overgebracht naar het Loro Parque op Tenerife, omdat het bassin in het Dolfinarium te klein was.

Eind vorig jaar maakte PiepVandaag.nl bekend dat het niet goed gaat met Morgan. De ernstige verslechtering van haar tanden is zeer verontrustend en levensbedreigend voor haar. In eerdere gevallen zijn orka’s gestorven door een soortgelijke schade aan het gebit. In de recentelijk verschenen controversiële film “Blackfish” wordt uiteengezet waarom orka’s niet in gevangenschap gehouden kunnen worden en waartoe dit kan leiden. In zowel Sea World als Loro Parque zijn al dodelijke slachtoffers gevallen nadat trainers door gefrustreerde orka’s waren aangevallen. De Free Morgan Foundation stelt op dat dolfijnen in gevangenschap gemiddeld slechts 8,5 jaar leven, terwijl zij in het wild een leeftijd van 50 jaar kunnen bereiken.

De Orkacoalitie is uiteraard zeer teleurgesteld over deze uitspraak. Woordvoerder Hester Bartels:

‘Wij hadden geen hoge verwachtingen van deze uitspraak. Nederland blijkt nog steeds een gateway lijkt te zijn voor de handel in wilde dieren. Dat de overheid een commercieel bedrijf heeft toegestaan om Morgan te verkopen is zuur, dat de rechtbank hierin mee gaat door louter marginaal te toetsen maakt het nog pijnlijker. Nationale en internationale verdragen kunnen op deze manier geen bescherming bieden.

Ondanks dat deze zaak aan alle kanten rammelt, heeft de rechter besloten dat de juiste wegen bewandeld zijn door de overheid en het dolfinarium.

– SOS Dolfijn zou in samenwerking met het dolfinarium Morgan gered hebben. SOS Dolfijn heeft zich echter nooit uitgelaten over de opvang van Morgan en heeft hier ook niets mee te maken gehad. SOS Dolfijn is financieel en facilitair afhankelijk van het dolfinarium. In het bestuur van SOS Dolfijn zat o.a. de invloedrijke heer van Elk, werkzaam voor het dolfinarium.

– Loro Parque deelde eind 2013 mee dat Morgan geslachtsrijp is. Merkwaardig, Morgan was immers 1 a 1,5 jaar oud toen zij gevonden werd in 2010 (aflevering P&W 15/02/’11). Dit zou betekenen dat Morgan eind 2013 5 jaar is volgens het dolfinarium.

Orka’s zijn echter pas geslachtsrijp na hun 14e jaar (ondanks dat dolfinaria zoals SeaWorld de dieren wel kunstmatig probeert te bevruchten). Dit betekent dat het dolfinarium heeft gelogen over haar leeftijd of zich enorm heeft vergist, ondanks dat orka deskundigen in 2010 al aangegeven hebben aan het dolfinarium dat Morgan ouder is dan dat zij denken. Een jonge, moederloze kleuter, zoals het dolfinarium haar 2 jaar lang bestempeld heeft in de media, kwam hen op dat moment beter uit. Eenmaal in Loro Parque eind 2011, sprak het dolfinarium over een mooi uitgegroeide jonge vrouwtjesorka.

– Een week voor de eerste voorlopige voorziening, ten aanzien van handhaven en de aanvraag  van het EG-certificaat, heeft het ministerie het EG-certificaat afgegeven aan het dolfinarium. Ondanks ons bezwaar, ondanks de rechtszaak die nog voor moest komen. De rechter van deze zaak was niet gecharmeerd over het handelen van de overheid en tikte deze op de vingers.

– De Nederlandse overheid is nalatig geweest, er is enkel een karig e-mailtje van een paar regels uitgewisseld met de Spaanse autoriteiten over het wetenschappelijk onderzoek, voorafgaand afgifte van het EG-certificaat. Bij het beroepproces werd er door het ministerie gesproken over een 2e e-mail van de Spaanse autoriteiten die heeft doen besluiten dat Loro Parque wel goed zat, echter dateert deze van 29 juli 2011 en was afgifte van het EG-certificaat 27 juli 2011.

-Volgens Staatssecretaris Bleker heeft het dolfinarium zich aan het protocol gehouden. Dit is echter niet het geval! Het dolfinarium stelt dat zij zich niet aan dit protocol hoeven te houden, omdat de algemene opvangvergunning tandwalvissen zal komen te vervallen. Dat is inderdaad zo, deze komt te vervallen omdat het dolfinarium een commercieel bedrijf is en baat heeft bij wild (op)gevangen dieren en dat kan niet! Maart 2009 is het nieuwe protocol in werking getreden. Het ministerie heeft echter in februari 2009 een nieuwe ontheffing afgegeven voor 5 jaar. Dit terwijl de komst van dit protocol in 2007 al bekend was.

– Het dolfinarium heeft deskundigen aangesteld een onderzoek te doen naar de overlevingskans van deze jonge orka in de natuur. Geen van de orkadeskundigen heeft Morgan gezien. Geen van deze deskundigen heeft juiste en volledige informatie gekregen. 5 van de 7 deskundigen zijn teruggekomen op hun eerdere bevindingen aangaande vrijlating van deze orka door onvolledige en onjuiste informatie van het dolfinarium. Deze deskundigen hebben naar eigen zeggen geen objectief oordeel kunnen vormen omdat het bestaande stap-voor-stap releaseplan nooit aan hen is voorgelegd als optie. Na het zien van het Morgan releaseplan in Noorwegen hebben zijn hun mening uiteraard gewijzigd.

De vraagstelling van het dolfinarium aan de experts was wanneer Morgan een grotere overlevingskans zou hebben, bij een ‘koude uitzet’ (wat er op neer komt het dier in zee te zetten, dus zonder her-introductie plan, wat een normale gang van zaken is bij het uitzetten van met name jonge wilde dieren), of Morgan in gevangenschap houden.

Dit zijn een aantal voorbeelden waaruit blijkt dat er niet juist gehandeld is, er is meer, protocollen genegeerd door de overheid en het dolfinarium. Informatie is achter gehouden, zodat wetenschappers niet op zoek konden gaan naar Morgans familie, die uiteindelijk door druk van de rechter bijna 2 jaar later afgegeven is en een match gemaakt is met de P-pod in Noorwegen.

Nationale en internationale verdragen bieden geen bescherming als overheden er niet op aangesproken worden. Op papier lijkt het geregeld! De eerste rechter was van oordeel dat deze zaak rammelt en gelijk had hij, dat weet inmiddels een ieder die zich een beetje verdiept heeft in deze complexe zaak.

Er is blindelings uitgegaan op het oordeel van de toenmalige staatssecretaris Bleker, die vond dat Morgan naar Tenerife moest omdat  zij in de natuur volgens hem niet zou overleven. Wat ons betreft was er vooral een borrelcultuur tussen Bleker en het dolfinarium die er onderling uit zijn gekomen het dier in gevangenschap te houden.

Het dolfinarium heeft natuurlijk meer dan 30 jaar een goed contact met het ministerie, dat was deze jaren ook duidelijk te merken. Ons kent ons!

Vreemd in deze zaak is dat de rechters niet de voorgeschreven inspanningsverplichting beoordelen maar het lijkt of zij een resultaatverplichting stellen die niet bestaat. Een rechter behoort niet te oordelen of een dier het zal redden in zijn natuurlijke omgeving of niet, wat wel ter beoordeling van de rechter staat is de inspanningsverplichting. Zij zijn daar echter aan voorbijgegaan met de opmerking dat deze vrij te interpreteren is. Mooi is dat, zo hebben de rechters zelf de Flora- en Faunawet en internationale verdragen voorzien van de bekende ‘loopholes’.’

Lees hier de gehele uitspraak.

Bron: Persbericht Raad van State ©PiepVandaag.nl