In februari voerden Portugese autoriteiten een grote inspectie uit, waarbij schrijnende situaties rond diertransport aan het licht kwamen. Deze week werd bekend dat er tijdens de controle in totaal 178 overtredingen en drie misdrijven zijn gerapporteerd. Ook namen de autoriteiten 148 dieren in beslag, waaronder runderen, geiten en ezels.
Vaker dan ons lief is verschijnen er berichten waaruit blijkt dat het slecht gesteld is met de transportomstandigheden van levende dieren. Zo worden er bijvoorbeeld zieke dieren vervoerd, terwijl dat verboden is. Ook worden de verplichte rusttijden tijdens lange transporten regelmatig niet in acht genomen. Dieren zijn dan uren- of zelfs dagenlang onderweg zonder voldoende rust, water of verzorging. Dit probleem is EU-breed: van Nederland tot Griekenland lijden dieren tijdens transport naar slachthuizen nog altijd onder erbarmelijke omstandigheden. Dit, terwijl EU-regels (specifiek in de EU-Transportverordening) voorschrijven onder welke omstandigheden dieren getransporteerd mogen worden.
Grote inspectie
Nieuwsberichten uit Portugal maken deze week duidelijk dat het transport van levende dieren ook daar ernstig te wensen overlaat. Dit blijkt uit een grootschalige controleactie die in februari 2025 plaatsvond. Een maand lang voerden honderden medewerkers van de Nationale Republikeinse Garde (GNR) inspecties uit om te controleren of de geldende transportregels werden nageleefd. Verspreid over het hele land vonden 229 inspectieacties plaats, waarbij in totaal 283 voertuigen werden gecontroleerd.
Deze controle maakte onderdeel uit van een breder actieplan van Europol, gericht op de aanpak van milieucriminaliteit binnen de Europese Unie.
De resultaten van de inspecties zijn ronduit zorgwekkend. De GNR stelde een lange lijst van overtredingen op. Zo werden dieren tientallen keren vervoerd zonder voldoende ruimte, water of rust. In negen gevallen bleken transporteurs niet over de vereiste vergunningen te beschikken om überhaupt dieren te mogen vervoeren. Inspecteurs troffen bovendien op meerdere boerderijen ernstige misstanden aan: op vier locaties werden kadavers aangetroffen die simpelweg waren achtergelaten.
Illegaal wapenbezit
Alsof dat nog niet ernstig genoeg is, kwamen ook zwaardere criminele feiten aan het licht. Er werd twee keer illegaal wapenbezit vastgesteld, en één persoon werd gearresteerd vanwege illegale slachtpraktijken.
Het beeld dat hieruit naar voren komt is helaas niet nieuw. Al jaren luiden dierenwelzijnsorganisaties de noodklok over hoe het eraan toegaat tijdens het transport van dieren binnen en buiten de grenzen van de Europese Unie. Ondanks bestaande regels en controles gaat het nog vaak mis. Dit onderzoek in Portugal bevestigt dat opnieuw.
Belangrijke timing
Hoewel de uitkomsten van de grote inspectie zeer te betreuren zijn, is de timing van deze Portugese inspectieactie relevanter dan ooit. Al anderhalf jaar wordt namelijk gewerkt aan de modernisering van de Transportverordening. Doel van de herziening is om bepaalde regels aan te scherpen. Gedacht kan worden aan maatregelen als kortere reistijden of betere ventilatie voor de dieren. Op dit moment ligt een voorstel voor de herziening op tafel. Toch blijkt het allesbehalve eenvoudig om overeenstemming over dit voorstel te bereiken. Waar sommige lidstaten pleiten voor strengere regels en betere bescherming van dieren, zijn andere landen juist terughoudend. Zij vrezen economische nadelen als gevolg van strengere wetgeving.
Het onderzoek uit Portugal laat echter zien dat het transport op grote schaal fout gaat en het wel degelijk nodig is om de regels aan te scherpen. Het gaat immers niet om incidenten, maar om een structureel probleem. Het is dan ook de hoop dat de Portugese bevindingen worden meegenomen in de besprekingen. Ze illustreren immers de noodzaak van een stevige herziening die het welzijn van dieren in de toekomst wél goed beschermt.
Tot 10 april 2025 is het mogelijk voor Europarlementariërs om aanpassingen (amendementen) voor te stellen op de concept-herziening van de Europese Commissie. Daarna heeft de herziening nog een lange weg te gaan. Onder andere moet er door een parlementaire commissie gestemd worden over de ingediende amendementen en moet er nog overleg plaatsvinden tussen verschillende EU-instellingen. Pas daarna kan een definitief compromis worden bereikt. Het is dus nog afwachten hoeveel verbetering de herziene Transportverordening daadwerkelijk zal bieden voor de dieren.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Femke Oosterbaan Martinius
