Plastic afval dat in de wereldzeeën drijft, heeft een negatief effect op de ontwikkeling en productiviteit van goede bacteriën die een rol spelen bij de zuurstofproductie. Dat ontdekten onderzoekers die de minuscule organismen blootstelden aan vaak voorkomende plasticsoorten. Op de lange termijn kan dit zelfs ernstige gevolgen hebben voor het leven op aarde.
De meeste mensen weten dat planten een belangrijke rol spelen bij de aanmaak van zuurstof. Maar wist je ook dat micro-organismen in de zee een minstens zo belangrijke rol spelen bij de productie van de zuurstof die wij mensen dagelijks inademen?
Een kleine groene levensvorm die ook wel eens ‘het onzichtbare bos van de oceaan’ is genoemd, vervult in het water een vergelijkbare functie met planten op het vasteland. Deze bacteriën, die Prochlorococcus heten, leven wijdverspreid door de bovenste 200 meter van onze oceanen en zijn fotosynthetisch; ze gebruiken zonlicht om kooldioxide om te zetten in zuurstof.
Plasticsoep heeft in meerdere opzichten verstikkend effect
Niet alleen vinden zeedieren en -vogels een akelige dood in de plasticsoep, doordat ze het plastic per ongeluk als voedsel zien en er in stikken, er in verstrikt raken en verdrinken of zo veel plastic inslikken dat ze gevaar lopen op inwendige schade aan hun lichaam. De plasticsoep vindt ook sluipend zijn weg in onze voedselketen, waar het opduikt in de vissen die we eten, en blijkt dus nu zelfs de productie van zuurstof te verhinderen. Iets dat voor al het leven op aarde van cruciaal belang is.
De bacterie Prochlorococcus is wellicht het meest voorkomende micro-organisme op onze planeet; een enkele druppel oceaanwater kan al 20.000 van deze organismen bevatten. Samen produceren ze echter ook bijna 10% van alle zuurstof op aarde. Omdat er minder licht is in het water van de diepzee, hebben de Prochlorococcus zich zodanig geëvolueerd dat ze het schaarse licht dat binnenkomt heel efficiënt kunnen oogsten. Maar wetenschappers van de Macquarie University in Australië hebben ontdekt dat deze bacteriën gevoelig zijn voor de plasticvervuiling, die hun groei, functioneren en zuurstofproductie verhindert.
Laboratoriumtest onthult donkere vooruitzichten
In een laboratoriumsetting stelde het Australische onderzoeksteam twee stammen van Prochlorococcus, die op verschillende diepten van de oceaan leven, bloot aan chemicaliën die waren onttrokken aan veel voorkomende plasticproducten: polyvinyl chloride (PVC) en polyethyleen met een hoge dichtheid, afkomstig uit boodschappentasjes. De onderzoekers kwamen er zo achter dat blootstelling aan deze chemicaliën de groei en het functioneren van het kleine organisme vertraagde. De hoeveelheid zuurstof die Prochlorococcus produceerde ging achteruit en de chemicaliën hadden zelfs invloed op de uitdrukking van de genen van de bacterie.
Volgens Sasha Tetu, onderzoekster aan de Macquarie University en hoofdauteur van de studie, bleek dat een hogere concentratie plasticvervuiling een lagere dichtheid van de groene bacterie tot gevolg had. De volgende fase van het onderzoek is volgens Tetu om het experiment van het laboratorium naar buiten te verplaatsen en te zien hoe de Prochlorococcus het doet in de natuur:
“Nu willen we graag onderzoeken of plasticvervuiling dezelfde impact heeft op deze microben in de oceaan.”
Wat zijn de gevolgen voor later?
De verminderde zuurstofproductie zal in de toekomst naar verwachting een soort domino-effect teweeg brengen, door de verschillende ecosystemen op aarde. “Blootstelling aan plastic percolaat kan invloed hebben op de samenstelling van de mariene Prochlorococcus populatie, en mogelijk de bredere samenstelling en productiviteit van alle phytoplankton in de oceanen,” melden de onderzoekers in de publicatie van hun bevindingen in het tijdschrift Communications Biology. De kans is klein dat we op korte termijn zuurstofgebrek zullen krijgen ten gevolg van de plasticsoep, maar wel is duidelijk dat de omvang van dit probleem zich nu pas begint te openbaren. Het belang dat we hebben bij het opruimen van de ronddrijvende afvalberg is nog veel groter dan al werd gedacht.
Bron:
©AnimasToday.nl Merel Roks
