Nu het water in de rivieren zakt, is goed zichtbaar hoeveel afval er in de rivieren drijft. Uit een nieuw onderzoek naar zwerfafval op de oevers van de Maas en Waal blijkt dat 60 procent van dit afval bestaat uit plastic. Drankverpakkingen, waaronder plastic flesjes, doppen en wikkels, vervuilen samen met blikjes, snackverpakkingen en ondefinieerbare stukken plastic de rivieren en oevers het meeste. Iedere 100 meter rivieroever bevat gemiddeld 40 drankverpakkingen, waarvan de meerderheid afkomstig is van recreanten. Deze resultaten komen voort uit het onderzoek van het project Schone Rivieren, een samenwerkingsverband van IVN Natuureducatie, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee.

plastic
Foto: Pixabay

In de zomer van 2017 is een grootschalig onderzoek van start gegaan om de hoeveelheid, samenstelling en herkomst van afval in de Maas en Waal de komende jaren te onderzoeken. Het doel hiervan is om in kaart te brengen welk afval via de rivieren in zee belandt. Door het probleem bij de bron aan te pakken wil men een bijdrage leveren aan de ultieme doelstelling van Schone Rivieren: geen enkel stukje plastic afval dat via de rivieren naar de zee drijft. Jeroen Dagevos, Hoofd Programma’s bij de Plastic Soup Foundation:

“Hoewel we nog geen robuuste dataset hebben, laten de eerste resultaten wel zien dat een aanzienlijk deel van het rivierafval bestaat uit wegwerp drankverpakkingen. Een oplossing hiervoor is het invoeren van statiegeld op plastic flesjes en blikjes. Uit het recent verschenen rapport, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), blijkt dat de invoering van statiegeld ervoor zorgt dat tot 6 miljoen minder flesjes per jaar in het milieu terechtkomen. Op die manier kunnen we de toestroom van plastic afval naar de zee stoppen.”

Ook uit eerder onderzoek naar strandafval aan de Nederlandse kust, uitgevoerd door Stichting De Noordzee, blijkt dat plastic flesjes en doppen in de top 15 van het meest gevonden plastic strandafval staan. Marijke Boonstra, projectleider Schone Zee bij Stichting De Noordzee:

“We zijn de vrijwilligers ontzettend dankbaar voor hun inzet en de waardevolle informatie die zij verzamelen. We hopen dat de politiek en de bedrijven luisteren want de feiten spreken voor zich. De Nederlandse bevolking vraagt om oplossingen.”

plastic
Foto: publiek domein

Citizen science
Wat dit project bijzonder maakt, is dat er op grote schaal gebruik gemaakt wordt van ‘citizen science’: vrijwilligers (500 in totaal) worden opgeleid en helpen mee met onderzoeken van het afval. Het onderzoek is opgezet volgens Europese richtlijnen die al ruim 15 jaar toegepast worden bij afvalonderzoek op de stranden. Ook doet de Universiteit Leiden onderzoek naar de motivatie en ervaringen van vrijwilligers die deelnemen aan deze nieuwe vorm van massaonderzoek.

plastic
Foto: Pixabay

Meedoen?
In januari wordt een nieuwe lichting vrijwilligers opgeleid tot rivierafvalonderzoeker. Een onderzoeker volgt een eendaagse training en monitort twee keer per jaar de aan hem toegewezen 100 meter rivieroever. Voor meer informatie, klik hier.

Persbericht Stichting De Noordzee/IVN Natuureducatie/Plastic Soup Foundation