Plastic: van afval opruimen naar afschaffen 

Plastic afval vormt een enorme bedreiging voor bijna alle ecosystemen en voedselkringlopen op aarde. Veel van dit plastic is afkomstig van eenmalig gebruikte voorwerpen, als plastic bekertjes, rietjes, wattenstaafjes en ballonnenstokjes. De Europese Commissie wil, in navolging van diverse landen, op termijn al dit onnodige plastic verbieden. Voortaan dus gewoon je eigen mok en waterfles mee naar het werk.

Overal om ons heen is zoveel eenmalig gebruik van plastic dat je ervan schrikt. Het roerstaafje bij de koffie. Het bekertje. De plastic wikkel van een snack. Het plastic wegwerpbestek voor bij de barbecue dit weekend. We zijn verslaafd aan het gemak van plastic en hebben een hoeveelheid niet-afbreekbaar afval gecreëerd die een bedreiging is gelijk aan die van klimaatverandering: al het leven op aarde wordt er zeer negatief door beïnvloed.

Alternatieven stimuleren
Veel van deze producten eindigen als zwerfvuil en dragen daarmee bij aan het plastic afval in zeeën en oceanen. Het aangekondigde verbod wil vooral stimuleren dat er milieuvriendelijke en duurzame alternatieven komen voor allerhande plastic, voor zover die er nog niet zijn. Indien het alternatief betaalbaar is zal de plastic variant verboden worden.

Het terugdringen van plastic afval is natuurlijk ook en vooral een rol van de consument. Geen plastic kopen is geen plastic afval produceren. Een gedragsverandering bij de consument is nodig, en ook bij de benadering van het afvalprobleem door de overheid is die omslag waar te nemen. Vice-voorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans:

“Nu is het zo dat overheden en vrijwilligers de stranden opruimen en proberen de plastic soep in de oceanen te voorkomen. Wij leggen die verantwoordelijkheid waar die hoort te liggen, namelijk bij de bedrijven die de plastic producten produceren.”

En dat alles volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’.

Statiegeld en vistuig
Alle EU-landen moeten binnen 7 jaar een statiegeldsysteem voor plastic flessen hebben ingevoerd. In 2025 moet 90 procent van de plastic drankflessen daarmee ingezameld worden. Een speciale EU-belasting op plastic moet extra druk op de ketel zetten om snel over te schakelen naar betaalbare alternatieven of massaal hergebruik door recycling.

Bij de aandacht voor het zwerfvuil wordt ook specifiek gesproken over gedumpt vistuig, zoals vislijn en aangespoelde resten van netten. Dit plastic afval kost dieren vaak het leven, omdat ze er in verstrikt raken. Ruim een kwart (27 procent) van het zwerfaval op de standen bestaat uit vistuig.

Vaag om een alternatief
Plastic is gemak, dacht men lang. Maar plastic werd door gemakzucht een wereldomvattend probleem. Daar kunnen we alleen iets tegen doen door plastic zoveel mogelijk uit te bannen of er verstandig mee om te springen. Zeg in ieder geval altijd ‘nee’ tegen eenmalig plasticgebruik, let tijdens het doen van boodschappen op de verpakkingen en neem geen in plastic verpakte snacks of frisdranken uit de automaat. Vraag om een alternatief en geef aan dat je het jammer vindt als dat er niet is.

Bron: NOS ©AnimalsToday.nl Bart van Riel