De zomerse temperaturen lijken er dan nu eindelijk aan te komen. Dat betekent ook dat er allerlei insecten verschijnen, waar mensen zich aan kunnen ergeren. Daarvan is de mug misschien wel het vervelendste voorbeeld. Gelukkig heeft de natuur een oplossing voor die plagen: andere dieren. Zij kunnen plaagbestrijding echter steeds minder effectief aanpakken, door verlies aan biodiversiteit en habitat(kwaliteit).
We hebben er lang op moeten wachten, maar de zomer is dan toch eindelijk in het land. Met het bijkomende nadeel van wespen, muggen en andere overlast veroorzakende insecten. Steeds vaker belanden chemische bestrijdingsmiddelen in de winkelmandjes van consumenten. Maar die chemicaliën hebben we helemaal niet nodig, in de natuur leven genoeg dieren die plaagdieren in toom kunnen houden. Douglas Tallamy, hoogleraar landbouw aan de Amerikaanse Universiteit van Delaware zegt het kort maar krachtig:
“De meeste plaagsoorten worden heel goed bestreden … door hun natuurlijke vijanden.”
Genoeg diersoorten brengen hun dagen (of nachten) door met het zoeken naar de zomerinsecten waar wij ons mateloos aan ergeren. In sommige gevallen hebben deze dieren gespecialiseerde vaardigheden ontwikkeld om hun prooi te verslinden. Maak kennis met deze natuurvriendelijke plaagbestrijders!
Plaagbestrijding door de natuur: vleermuizen
Vleermuizen zijn de superhelden van de natuur, ze bestuiven veel vruchten zoals mango en blauwe agave (waarvan tequila wordt gemaakt). Driekwart van de vleermuizensoorten eten insecten. In de nacht gaan ze op zoek naar muggen en bijtende vliegjes. Ze kunnen wel duizend muggen per uur eten én hun lichaamsgewicht (soms meer!) eten aan insecten. Vleermuizen eten ook insecten die ziektekiemen met zich meedragen, en zo voorkomen ze naar schatting alleen al in de VS ongeveer 23 miljard dollar aan schade in de landbouw per jaar. En dan zijn er ook minder pesticiden nodig.
Wespenlarven geen partij voor zwarte beer
Hoewel we de zwarte beer niet in Nederland tegenkomen, verdient dit dier wel een plekje op deze lijst. Je denkt bij een beer misschien aan honing die van de neus afdruipt met de restanten van een bijennest aan zijn voeten, maar beren zoeken liever naar witte, slijmerige larven. Terwijl de zwarte beren wachten voor rijpende bessen, blijven ze op gewicht door proteïnerijke larven van wespen – waaronder de Aziatische hoornaar – of door gele mieren te eten. Dat doen ze niet zonder risico’s. David Garshelis, voorzitter van een onderzoeksgroep voor beren van de International Union for the Conservation of Nature, zag dat beren net als wij veelvuldig gestoken werden bij het uitgraven van een wespennest.
Moordlustige muggen
Sommige muggensoorten, zoals de Toxorchynchites rutilus, eten andere muggen. De larven van deze muggensoort leven in stilstaand water en verslinden andere kleinere muggenlarven, waaronder soorten die ziekten bij de mens verspreiden. Uit een laboratoriumonderzoek blijkt dat één zo’n muggenlarve dagelijks wel tussen de 20 en 50 andere muggenlarven verslindt. Pikant detail is dat deze muggen meer larven doden dan ze opeten, het is dus met recht effectieve plaagbestrijding.
Geelsnavelkoekoek weet raad met rups
Voor veel vogelsoorten is niks zo’n lekkere maaltijd als een rups… behalve als die bedekt is met stekelige haartjes die de ingewanden van een vogel irriteren. Voor de Noord-Amerikaanse geelsnavelkoekoek is dat geen probleem. Deze vogel – die de afgelopen jaren ook af en toe in Nederland te spotten is – laat de binnenkant van zijn slokdarm en maag vervellen en spuugt het afval uit in de vorm van een soort uilenbal. Op die manier heeft de vogel geen last van die stekelige rupsenhaartjes, en eten ze er rustig honderd achter elkaar op.
Muggen zijn salamandersnacks
Net als kikkers eten ook salamanders verschillende insecten, waaronder muggen(larven). Ze eten ook slakken, spinnen, wormen en rupsen. Volgens Belgisch onderzoek kauwen salamanders hun prooi, in tegenstelling tot veel andere amfibieën. Ze wrijven met hun tong de prooi tegen hun gehemelte. Op hun gehemelte zitten kleine scherpe tandjes van ongeveer 0,5 millimeter lang die voortdurend vervangen worden door nieuwe tanden. Hiermee wordt de prooi gedood en dat is fijn voor de salamander, want sommige insectenlarven hebben zo’n sterke beet dat ze zich door het lichaam van het roofdier kunnen boren.
Natuurlijke plaagbestrijding ligt onder druk
Kortom, de natuur heeft een eigen manier om plagen van lastige diertjes in de hand te houden. Maar deze natuurlijke plaagbestrijding ligt wel onder druk. Door de mens veroorzaakte problemen, zoals verlies van leefgebied, klimaatverandering en vervuiling, brengen schade toe aan hun natuurlijke vijanden, zoals vogels en vleermuizen. Chemicaliën zijn natuurlijk al helemaal uit den boze. Niet alleen om voedsel voor andere dieren te beschermen, maar ook voor het behoud van onze biodiversiteit. Tallamy:
“De dominante hand van de mens verpest die diversiteit. En let wel, we kunnen niet op deze planeet leven als we insecten uitroeien. Het zijn de kleine dingen die de wereld besturen.”
Bronnen:
- National Geographic (1, 2)
- Science Daily
©AnimalsToday.nl Sophie Jongma
