Misschien hebt u hem al gezien en zelfs gekocht uit het vriesvak van uw supermarkt of vishandel: de exotische pangasius. Het lijkt op het eerste gezicht een goede keuze. Want pangasius wordt op grote schaal gekweekt in Azië en lijkt dus een ethisch verantwoord alternatief voor het eten van gevangen, bedreigde vissoorten. Zo simpel is het echter niet.
Pangasius is een Vietnamees succesverhaal. 90 procent van alle pangasius wordt gekweekt in de Mekong-rivierdelta. Het gaat eigenlijk om twee soorten katvis: tra (pangasianodon hypophthalmus) en basa (pangasius bocourti).
In 1995 bedroeg de ‘oogst’ 10.000 ton, in 2008 was het al meer dan 1,1 miljoen ton. Die groei is veroorzaakt door de sterk toegenomen vraag.
Pangasius wordt nu uitgevoerd naar 130 landen, bijna allemaal in de vorm van witte filets. 80 procent van de export ging naar de VS, maar dat is de laatste jaren veranderd: nu is Europa met 35 procent de grootste afnemer en hangen de VS onderaan met amper 4 procent.
Waterkwaliteit is niet zo’n punt
Het succes van pangasius heeft de vis onder meer te danken aan een fysiologisch kenmerk. Door zijn unieke zwemblaas kan deze vis direct zuurstof halen uit de lucht. Dat betekent dat kwekers niet te veel hoeven wakker te liggen over het zuurstofgehalte van het water. Lees: waterkwaliteit is niet echt een punt en je kan heel veel vissen in heel weinig water kweken. De norm is zowat 150 stuks in een drijvende kooi van één kubieke meter, en een stuk of tachtig per vierkante meter in een kunstmatige vijver.
Poisson poison
De Mekong is één van de zwaarst vervuilde rivieren ter wereld. De hoeveelheid arseen in de stroom ligt tot acht keer hoger dan wat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) veilig acht. In het grondwater is de concentratie zelfs twintig keer hoger dan veilig. Het gif komt onder meer van een vrijwel ongecontroleerd gebruik van pesticiden. De impact is nog niet duidelijk: de effecten van chronische arseenvergiftiging zijn vaak pas na tien jaar te zien. Daarnaast worden in de Mekong hoge concentraties van kankerverwekkende stoffen als PCB’s (polychloorbifenyl), DDT (dichloordifenyltrichloorethaan), HCH (hexachloorcyclohexaan) en HCB (hexachloorbenzeen) gemeten.
De vis-apotheker
Uw pangasiusfilet leeft niet alleen in dat water; het water wordt ook gebruikt om hem mee in te vriezen. En dat water is lang niet schoon: er komen allerlei restanten in voor van geneesmiddelen tegen parasieten en pre- en antibiotica. Bovendien wordt altijd trifluraline aangetroffen, dat in de EU sinds 2008 verboden is. Dit herbicide bezit alle eigenschappen die u niet in de buurt van vis voor consumptie wil: persistent in de bodem, niet gemakkelijk biologisch afbreekbaar en daardoor hoopt het zich gemakkelijk op in met name water-organismen. De viskwekers vinden het echter een doeltreffend middel tegen ongewenste plantengroei in hun vijvers.
Urine van zwangere vrouwen
Een ander middeltje dat gretig wordt afgenomen: vrouwelijke pangasius groeit opmerkelijk sneller en legt sneller en meer eieren wanneer zij wordt ingespoten met een hormonenextract dat een Chinese firma produceert uit gevriesdroogde urine van zwangere vrouwen.
De kip en de vis
De pangasius krijgt korreltjes te eten waarin zich onder meer vismeel bevindt (dat komt uit Zuid-Amerika, waar 90 procent van de ansjovisvangst verwerkt wordt tot diervoeder), plantaardige eiwitten afkomstig van soya, maar ook dierlijke eiwitten en nogal wat kippenveren en andere bijproducten van gevogelte. Dat laatste kan het risico met zich meebrengen dat het in die regio gangbare vogelgriepvirus ook in de vissector terecht komt.
Pentanatriumtrifosfaat
Eenmaal verwerkt krijgt de pangasiusfilet een injectie met een pentanatriumtrifosfaatoplossing. Die bedraagt tussen 10 en 20 procent van het gewicht van de filet. De filet wordt daardoor zwaarder en brengt dus meer op, maar kan daardoor bovendien langer bewaard worden.
Feodaal systeem
De viskwekers worden van dit alles niet echt rijk. Een maximum maandinkomen van $50,- is normaal. Langs de oevers van de Mekong is ook een soort feodaal systeem ontstaan, waarbij een arme viskweker het visvoer ‘in bruikleen’ geleverd krijgt. De leverancier van het voer neemt de kweekvis na 180 dagen af tegen een vergoeding die per persoon neerkomt op ongeveer de armoedegrens.
Katvis vermoordt dolfijn
De kweek van pangasius heeft sterk bijgedragen aan het verdwijnen van de populatie van irrawaddydolfijnen (orcaella brevirostris) in de Mekong. Er zou nog hooguit een vijftigtal zijn. De dolfijnen zijn bijna allemaal gestorven aan een bacteriële infectie, waarschijnlijk door aanraking van de kweekkooien. Die infectie is op zich niet dodelijk, behalve wanneer het immuunstelsel van de dieren is aangetast. Bij de autopsie troffen onderzoekers giftige niveaus van pesticiden (vooral DDT) en PCB’s aan.
Zwarte markt
Vorig jaar werd in de VS een lading pangasius van 4.545 ton onderschept. Op de verpakkingen stonden de namen van duurdere vissen zoals tongfilet, kabeljauw en zeebaars: alles behalve pangasius. Het kopstuk achter de zwendel werd gepakt en kreeg 63 maanden cel. Maar het zou naïef zijn om te denken dat deze vangst veel meer dan het topje van de ijsberg was.
En dan is er de strontmond
Tilapia is oorspronkelijk Afrikaans, maar nu wordt hij voornamelijk in Zuid-China, Indonesië en Bangladesh gekweekt. De export gaat grotendeels richting Amerika, maar ook in Europese supermarkten duikt de vis op. Het grootse probleem met tilapia zijn hormonen. Alleen de mannetjes van de soort zijn bruikbaar om verwerkt te worden. Dus worden van de vrouwtjes op jonge leeftijd mannetjes gemaakt. Dat kan door het toedienen van grote doseringen testosteron. Te veel testosteron kan onder meer leiden tot borstkanker.
Tilapia wordt ook wel “strontmond” genoemd door z’n kwekers. De vis is kampioen in het eten van zijn eigen uitwerpselen; hij consumeert tot zes keer meer uitwerpselen dan dat hij er zelf produceert.
Dit is een bewerking van een artikel verschenen op demorgen.be ©PiepVandaag.nl Jeanco Lapierre Armande
5 Comments
Comments are closed.
Ik ben zelf 5 weken in vietnam geweest om hier onderzoek naar te doen en dit is een vreselijk onzin artikel….
Er staat van alles over de rivier en die arme dolfijn… maar dat zegt niet zoveel over wat wetenschappelijk bewezen is tav de vis…
Vervolgens, mocht die vis een gif in zich hebben slaat hij dit op in vet, zoals in de lever en buikwand, onderdelen die wij niet eten…
Hormonen inspuiten per vis? Die boeren hebben amper geld, zeker niet voor pesticiden, hormonen of andere toestanden… en de grote export bedrijven denken wel 10x na om geen mogelijkheden te geven in een kwaad daglicht te worden gezet.. zij spuiten alleen hormonen in voor de reproductie, iets wat bij bijna alle aquacultuur vis gebeurt. Laten we eerst eens naar onze lokale visserij en aquacultuur kijken voordat we naar een ander wijzen. Pangasius is juist duurzaam doordat het afkan met het eten van relatief weinig vismeel/visolie.. in tegenstelling tot 100% carnivore soorten zoals zalm en forel.
Beste Sarah,
jij zegt zelf onderzoek te hebben gedaan naar de vis in vietnam en beweert dan ook dat dit een onzin artikel is. Niet dat ik jouw onderzoek in twijfel trekt maar misschien ben je wat voorbarig geweest met jouw antwoord. je zegt zelf dat de vis het gif opslaat in zijn vetreserves. Volgens mij is de pangasiusfilet niet geheel zonder vet. dit betekent dus dat de we toch wat van die middelen binnenkrijgen. daarnaastis het zo dat die boeren volgens jou niet genoeg geld hebben om die hormonen te kopen en bij iedere vis in te spuiten. Zoals elke wetenschapper weet kan dat ook oraal worden gedaan. En daarnaast zijn het niet de boeren die re voor betalen maar de grote fabrikanten voor wie deze boeren produceren. de hormonen worden trouwens ook ingespoten om de vis sneller te laten groeien en zo de fcr te optimaliseren. ooh en trouwens het voer voor deze vissen komt uit dezelfde rivier waar de rioleringen en de lozing van andere bedrijven op uit komen. Maar misschien heb jij hier ook onderzoek naar gedaan en is dit ook onzin. Jij mag misschien daar zijn geweest om onderzoek te doen maar wat ik zo raar vind is dat dit verhaal reeds toe is gegeven door de producenten zelf en dat zij hebben aangegeven te werken aan de verbetering van de productie om zo comform te zijn met de regelgeving. En trouwens voor een onderzoeker is het woord bijna een behoorlijk ruim en vies woord. Ik dacht dat dit soort wetenschap behoorlijk exact hoorde te zijn.
Dit is een artikel uit 2010….. Er zijn al keurmerken en regels aan de kweek van deze vis verbonden voor verkoop aan NL. Beetje achterhaalde info dus.
Gewoon GEEN vlees en vis meer eten. Ik eet het al jaren niet meer, en eet voornamelijk biologische groenten en fruit. Ook witte suiker wordt nergens meer toegevoegd. En raad eens: Bijna nooit ziek.
Sinds 2009 bemoeien wij ons met Pangasius. Wij hebben tweemaal de prutvijvers bemonsterd de laboratoriumuitslagen gerapporteerd aan de Nederlandse politiek. Er zijn kamervragen gesteld en het VARA programma Kassa heeft op 18 december 2010 aandacht aan dit schandaal besteed. Wij zijn de eersten die Trifluralin en andere illegale pesticiden in de vis hebben aangetoond.
Pangasius blijft een typische Aziatische klooivis waar volop aan geknutseld is.
Kijk maar naar ons dossier op de link: http://www.scientanova.com/voedselveiligheid-in-de-mekong/
Noordzeevis lijkt gezonder. Die heeft geen medicijnen antibiotica en pesticiden nodig om groot te worden.
Lekker gezond he vis, word door de europese unie aanbevolen om minstens 2 keer per week vis te eten, daarna zorgt de farmaceutische industrie wel weer voor de nodige medicijnen, terwijl ze ook al flink verdienen aan de bestrijdingsmiddelen.
Alles waar de EU mee voor is is slecht voor de mens, zie ook de E-nummers in uw voedsel.
En waar ze nee tegen zeggen is juist goed voor ons.
Geld.