Wetenschappers in Indonesië hebben waargenomen dat een orang-oetan opzettelijk een wond op zijn gezicht behandelt met een medicinale plant. Het bijzondere gedrag is beschreven in een artikel in het tijdschrift Scientific Reports. Dit is de eerste keer dat dit is gedocumenteerd.
Rakus, een mannelijke Sumatraanse orang-oetan, behandelde zelf een wond op zijn gezicht. Hij deed dit door bladeren van de klimplant Akar Kuning, een soort geelwortel of kurkuma, te kauwen en herhaaldelijk het sap op de wond aan te brengen. Volgens de wetenschappers bedekte Rakus vervolgens de wond met de gekauwde bladeren, die in de traditionele geneeskunde worden gebruikt om ziekten zoals dysenterie, diabetes en malaria te behandelen.
Medicinale plant
De observaties vonden plaats in juni 2022 in het onderzoeksgebied Suaq Balimbing in het Gunung Leuser National Park, Indonesië. Isabelle Laumer, hoofdauteur van de studie en onderzoeker aan het Max Planck Instituut voor Diergedrag, vertelde CNN dat het team “zeer opgewonden” was door hun waarnemingen. Er zijn andere wilde primatensoorten die planten met medicinale eigenschappen doorslikken, kauwen of zich ermee insmeren, maar wetenschappers hebben nog niet eerder gezien dat ze er recente wonden mee behandelen. Chimpansees brengen “medicijnen” aan op elkaars wonden in een mogelijke uiting van empathie.
Onderzoekers vermoeden dat Rakus de wond heeft opgelopen in een gevecht met een andere mannelijke orang-oetan. Dat is zeldzaam in het gebied vanwege de ‘hoge voedselbeschikbaarheid, hoge sociale tolerantie tussen orang-oetans en relatief stabiele sociale hiërarchieën’, aldus Laumer. Daarom lopen orang-oetans hier zelden wonden op en hadden onderzoekers weinig kansen om dit gedrag te observeren.
Wond behandeld met plant
De onderzoekers geloven dat Rakus de plant bewust gebruikte om zijn wond te behandelen. Ze kwamen tot deze conclusie omdat Rakus het herhaaldelijk aanbracht in een proces dat volgens onderzoekers enkele minuten in beslag nam. Interessant is de vraag hoe Rakus weet hoe hij de wond moet behandelen. Misschien door zogenaamde ‘accidentele individuele innovatie’. Daarbij zou de orang-oetan per ongeluk zijn wond aangeraakt hebben tijdens het eten van de plant, waarna hij onmiddellijke pijnverlichting voelde. Waardoor hij het gedrag ging herhalen. Een andere mogelijke verklaring is dat Rakus van andere orang-oetangs in de omgeving heeft geleerd hoe hij een wond moet behandelen. Laumer:
“Dit mogelijk innovatieve gedrag vormt het eerste verslag van actieve wondbehandeling met een biologisch actieve plant door een grote apensoort. Het biedt nieuwe inzichten in het bestaan van zelfmedicatie bij onze naaste verwanten en in de evolutionaire oorsprong van wondbehandeling in bredere zin. Het is mogelijk dat de kennis komt van een gemeenschappelijke voorouder van zowel de mens als de orang-oetan.”
Onderzoekers zijn van plan om eventuele andere gewonde orang-oetans in het gebied te observeren om te zien of het gedrag vaker voorkomt. Laumer benadrukt dat de bevindingen de overeenkomsten tussen mensen en orang-oetans bevestigen.
“We zijn meer hetzelfde dan verschillend. We hopen dat deze studie het bewustzijn vergroot over hun kritisch bedreigde status in het wild.”
Bron:
- CNN
- Scientific Reports
- Lees ook op AnimalsToday.nl:
Interview: virtueel adoptieprogramma voor orang-oetans in Indonesië
©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo
