Veel mensen weten niet dat er in de regio Rijnmond duizenden katten leven ‘zonder vaste woon- of verblijfplaats’. De Stichting Zwerfkatten Rijnmond (SZR) heeft in haar 16-jarig bestaan al meer dan 22.000 zwerfkatten (op)gevangen en 6400 zwerfkittens gesocialiseerd en geplaatst. Hiermee is voorkomen dat de zwerfkattenpopulatie uit de hand is gelopen. Als je bedenkt dat een poes met 7 maanden al een nestje kan krijgen en er gemiddeld 2 per jaar krijgt, kun je uitrekenen hoeveel zwerfkatten er hadden kunnen zijn, als ze niet waren gevangen! Belangrijk werk dus, voor zowel dier als mens.
Schuurtje in de achtertuin
Zo’n 30 jaar geleden plukten Ineke Jochims en haar man Ben Degenkamp een zwerfkatje van de straat en lapten het op. Dit maakte zo’n indruk op hen, dat ze zich – 3 decennia later – nog steeds dagelijks inzetten voor de zwervertjes. Van een kleine opvang in hun tuin in Bergschenhoek zijn ze inmiddels uitgegroeid tot een professionele opvang in Prinsenland waar 5 part-timers en meer dan 80 vrijwilligers werken. De opvang heeft plek voor zo’n 100 zwerfkatten. Er is een operatie- en behandelkamer en een huiskamer voor katten die wat meer ruimte nodig hebben.
Inmiddels staat de teller op meer dan 22.000 (op)gevangen katten. Hieronder zijn zo’n 6.400 zwerfkittens, die na socialisatie geadopteerd zijn door gezinnen. En ruim 2.200 volwassen katten werden herenigd met hun eigenaar (soms zelfs nadat ze al jaren vermist waren) of zijn geplaatst bij een nieuwe eigenaar.
Kater Diesel na 3 jaar herenigd met eigenaar:
https://www.facebook.com/stichtingzwerfkattenrijnmond/posts/1990885000958164
Trap, Neuter, Return (TNR)
De Stichting Zwerfkatten Rijnmond houdt de zwerfkattenpopulatie beheersbaar met TNR: het vangen, neutraliseren (steriliseren of castreren) en weer terugplaatsen van katten. Uit wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit van Wageningen (2014) blijkt dat dit de meest effectieve en diervriendelijke methode is om het aantal zwerfkatten beheersbaar te houden.
De drachtige poezen en moederpoezen worden meegenomen naar de opvang zodat ze de kittens in alle veiligheid kunnen grootbrengen. Als de kittens groot genoeg zijn, meestal vanaf een week of 8, worden ze gechipt en geadopteerd door gezinnen. Hierbij kijken de verzorgers altijd of er een goede ‘match’ is, bijvoorbeeld of de kat graag naar buiten wil, of goed is met andere katten, honden of kinderen.
(Stichting Zwerfkatten Rijnmond is niet meer gelieerd aan de Dierenbescherming.)
Anja Oosterom van SZR:
“Wij kijken altijd goed naar bij welk soort katje welk soort mens past.”
De wat oudere kittens gaan eerst naar gastgezinnen om gesocialiseerd te worden. Soms lukt dat niet en blijven ze te schuw. Dan gaan ze naar een buitenplek, zoals een boerderij of manege, waar ze een heerlijk vrij en verzorgd buitenleven krijgen.
De volwassen, verwilderde katten worden nagekeken, ontwormd/ontvlooid, ingeënt en geneutraliseerd. Ook krijgen ze een ‘eartip’: de dierenarts haalt onder narcose tijdens de sterilisatie een klein puntje van het rechteroortje af, zodat de kat in het vervolg makkelijk wordt herkend als ‘geholpen’. En uiteraard controleert de dierenarts eerst of ze gechipt zijn. Als ze niet gechipt zijn, worden ze weer teruggeplaatst in hun vertrouwde omgeving. Want vaak worden ze daar verzorgd door mensen die de katten graag weer terugzien.
Vangactie door de Stichting Zwerfkatten Rijnmond:
Grote vangacties
Een populatie zwerfkatten kan snel groeien en uit de hand lopen, zeker als ze goed gevoerd worden door mensen. Maar als de groep te groot wordt, kunnen de katten steeds moeilijker aan voedsel komen of een schuilplek vinden. Ook kunnen ze ziek worden of overlast opleveren voor de omgeving. SZR wordt dan ook regelmatig gebeld om grotere groepen zwerfkatten te vangen. De grootste actie was in 2016, bij een scheepswerf in de Botlek, waar wel 62 zwervertjes werden gevangen. De schuwe en verwilderde dieren, zo’n 40 stuks, zijn na behandeling, neutralisatie en enkele dagen herstel weer teruggeplaatst; de andere waren jong of tam genoeg voor een huiselijk bestaan.
Vrijlating grote vangactie: de katten zijn weer blij om terug te zijn op hun vertrouwde plek:
Quint: (voorheen) de kat met 5 poten
Af en toe komt er een vreemde kostganger binnen bij de stichting. Op Animals Today kon je enige tijd geleden lezen over Quint, de kat met 5 poten.
Toen hij werd binnengebracht, zagen de medewerkers direct dat hij mank liep en een vreemde uitstulping op zijn heup had. Was het een ontsteking? Een botbreuk? De dierenarts velde het oordeel: het was een vijfde poot! Een uniek geval, dat dan ook landelijke aandacht trok. Helaas bleek uit de röntgenfoto’s dat Quint een gebroken heup en andere misvormingen had, en zijn vijfde pootje verwijderd moest worden. Met een inzamelingsactie werd voldoende geld opgehaald om de beste chirurgen in te zetten. De operatie was succesvol en na een lange herstelperiode geniet Quint nu van een bestaan als huiskat. Het geamputeerde pootje is overigens te bekijken in het Museum Diergeneeskunde in Utrecht.
Harige hoolicats: de Kuipkatten
Bij een potje voetbal kijken in de Kuip hoort natuurlijk ook een biertje drinken en velen eten er een frikandel of hamburger bij. Dat merkte een tweetal zwerfkatten uit Rotterdam-Zuid ook en al gauw namen ze hun intrek in het Feijenoordstadion, waar ze zich tegoed deden aan de vele resten die de supporters achterlieten. Bij hun nachtelijke avonturen hielden zij natuurlijk geen rekening met de gevoelig afgestelde alarmen, die dan ook om de haverklap afgingen. Dus werd SZR ingeschakeld om de harige hoolicats– die van de vrijwilligers de namen Kuipie en Manu hadden gekregen – te vangen. Na een aantal pogingen werden ze in de kraag gevat en al gauw kon Kuipie genieten van zijn eigen ‘personeel’ bij een gezin en kreeg de schuwere Manu een fijne buitenplek.
Toekomst
De Stichting Zwerfkatten Rijnmond voorkomt met hun aanpak dat er jaarlijks duizenden verwilderde kittens in de regio bijkomen. Maar het werk zit er nog lang niet op. Ineke Jochims:
“De visie voor de toekomst is dat er minder zwerfkatten komen. En de zwerfkatten die geneutraliseerd zijn een beter leven kunnen krijgen. Onze grootste wens is dat alle katten gechipt zullen zijn en dat hierdoor de verdwaalde katten aan de eigenaar kunnen worden terug gegeven. Ben en ik willen dit nog blijven doen voor de zwerfkatten zo lang het kan en het nog nodig is.”
De Stichting Zwerfkatten Rijnmond steunen
SZR kan niet zonder donaties en sponsors. Wil je hen helpen hun goede werk voort te zetten? Lees dan hier hoe. Of bezoek de jaarlijkse open dag in oktober, waar je een kijkje achter de schermen kunt nemen in de kattenopvang en leuke spulletjes kunt kopen op de gezellige braderie.
Ben je geïnteresseerd in een kitten of heb je een zwerfkat gespot? Kijk dan op de website.
Bronnen: Stichting Zwerfkatten Rijnmond, AD, Nissewaard de Botlek ©Animals Today Liesbeth Riekwel
