Een spannend moment gisteren bij Stichting AAP. Chimpansee Marria stond na 13 jaar voor het eerst in haar leven oog in oog met een soortgenoot: Sony. Ze leek er klaar voor en alles was goed voorbereid, maar hoe zou ze op Sony reageren? Het werd een ontmoeting waarvan we slechts hadden durven dromen.
Als het luik voorzichtig op een kier wordt gezet, steekt Marria onmiddellijk haar hand uit naar Sony. Gedragsbiologe Godelieve Kranendonk analyseert de ontmoeting:
“Kijk, ze steekt haar vingers in zijn mond, dat is echt chimpanseegedrag. Dat hebben wij haar niet kunnen leren, want dat zou veel te gevaarlijk zijn. Prachtig om te zien.”
Beide chimpansees willen duidelijk meer toenadering en al snel wordt besloten het luik volledig te openen. De brandslangen die klaar liggen om de dieren indien nodig uit elkaar te drijven blijken overbodig. Enthousiast loopt Marria achter Sony aan, die buitengewoon tolerant reageert op haar ietwat vrijpostige gedrag:
“We hebben ook bewust gekozen voor Sony, omdat hij een rustige en zeer sociale chimpansee is. Hij reageert fantastisch en dat geeft Marria vertrouwen.”
Livestream
Voor het eerst kon een dergelijke introductie door uitgenodigde media live worden gevolgd op een groot scherm in een andere ruimte. David van Gennep, bioloog en directeur van Stichting AAP:
“Deze livestream verbinding is een uitgelezen kans om te laten zien hoe lastig het is om van een half mensje weer een halve aap te maken. Het is voor ons wel heel spannend, want er is altijd een risico dat het misgaat. Toch weerhoudt dat ons er niet van om het te proberen, want sociale dieren horen met soortgenoten te leven. We krijgen vaak de vraag of je zo’n vermenselijkte chimpansee als Marria wel weer chimpansee kan laten zijn, en of je dat wel moet willen, maar deze prachtige ontmoeting zegt genoeg. Kijk hoe blij ze is, daar doen we het voor.”
‘Mensenkind’
Marria werd als baby uit de West-Afrikaanse wildernis geroofd en leefde dertien jaar lang als ‘mensenkind’ bij een Portugees gezin. Ze at met bestek, poetste haar tanden, ging onder de douche, kleedde zich aan en sliep bij de dochter van het gezin in bed. Maar toen ze ouder werd ging ze steeds meer dierlijk en onvoorspelbaar gedrag vertonen. Toen het een paar keer flink mis was gegaan, werd Marria opgesloten in een kale schuur. Stichting AAP werd eind februari dit jaar ingeschakeld om haar met spoed op te vangen. In Almere leerde zij het afgelopen half jaar stap voor stap hoe zij weer chimpansee kan zijn. Geen gemakkelijke opgave, want ze had in al die jaren nooit een andere chimpansee gezien.
Dreamteam
Omdat Marria zo vermenselijkt was, bleek al snel dat de gangbare methode bij haar niet werkte. Van Gennep:
“Zij miste de familie waarmee ze was opgegroeid en dreigde depressief te worden. Dit hadden we eerder meegemaakt met chimpansee Mojo en daar hebben we veel geleerd. Daarom namen we nu direct de beslissing om af te wijken van de standaard methode.”
Er werd een speciaal dreamteam van deskundigen samengesteld om Marria intensief te begeleiden, legt gedragsbiologe Godelieve uit:
“Wij hebben haar stap voor stap steeds meer alternatieven geboden voor haar menselijk gewoontes. De dierverzorgers deden iets voor en Marria deed het na. Hierdoor liet Marria haar menselijke gewoontes al vrij snel links liggen. Zij had de laatste tijd ook steeds minder oog voor haar verzorgers en dat is een goed teken.”
Nu is dan ook de tijd aangebroken om het stokje over te dragen aan haar soortgenoten, om Marria de échte ins en outs van het chimpansee-bestaan te leren:
“Wij denken dat ze er klaar voor is en dat blijkt nu ook wel. Ze heeft het zogenoemde tien stappenplan doorlopen en haar diploma behaald, maar hoe ze dat in de praktijk gaat toepassen blijft natuurlijk spannend. Deze eerste ontmoeting met Sony is in elk geval een hele grote en belangrijke stap. Ze moet nog heel veel leren, maar dat kunnen we nu voor een belangrijk deel aan Sony overlaten.”
Vind hier meer informatie over Marria’s achtergrond, reis en het dreamteam. Marrias vlog vind je hier.
Persbericht Stichting AAP
