Nederland is een handelsland en de Rotterdamse haven ziet dan ook dagelijks veel goederen binnenkomen. Een niet onaanzienlijk deel van de Nederlandse import draagt bij aan de wereldwijde ontbossing en verlies aan leefgebied voor (bedreigde) diersoorten. De strengere Europese bossenwet zal daar verandering in moeten brengen.
Nederland is een grote afnemer van producten als soja, palmolie, mais, kokosnoot, cacao, koffie, rundvlees, leer en hout uit landen als Brazilië, Kameroen en Indonesië. Voor de productie van wat wij jaarlijks importeren is een oppervlakte van vier keer Nederland nodig. En die productie gaat gepaard met natuurverwoesting, verlies aan leefgebied voor dieren en schending van mensenrechten. Een groot deel van wat Nederland importeert, wordt vervolgens geëxporteerd naar het buitenland. Het gaat veelal om producten die hier eerst worden verwerkt tot andere producten. Zo gaat 85 procent van alle soja in de vorm van vlees, sojaolie en zuivel naar andere landen. Maar ook meer dan de helft van alle geïmporteerde palmolie, cacao, rundvlees en leer wordt weer doorgevoerd.
Ontbossing door Nederlandse import
In de landen waar bijvoorbeeld palmolie vandaan komt, zoals Indonesië, Maleisië en Colombia, vindt grootschalige ontbossing plaats. Indonesië produceert ongeveer 60 procent van de palmolie in de wereld. Een vijfde daarvan komt uit de provincie Riau op het eiland Sumatra. Sumatra huist een aantal van de meest biodiverse plekken op aarde. Zo heeft het Tesso Nilo-bos volgens schattingen de grootste diversiteit aan vaatplanten van alle tropische bossen ter wereld. Twintig procent van de 2475 plant- en diersoorten die op het eiland zijn geregistreerd, wordt bedreigd, zoals de Sumatraanse tijger, de Sumatraanse neushoorn, Aziatische olifant en Sunda-pangolin. In tien jaar tijd is het oliepalmareaal verdubbeld, wat leidt tot de bedreiging van het leefgebied van veel dieren. In Brazilië, waar bijna de helft van de soja vandaan komt, zorgt de teelt van soja voor ongeveer een derde van de ontbossing die wordt veroorzaakt van import uit de EU.
.
Soja
De populariteit van soja is de laatste jaren enorm toegenomen, omdat het goedkoop voer is voor vee in de intensieve landbouw. Bijna negentig procent van de geïmporteerde soja wordt verwerkt tot veevoer voor kippen, varkens en (melk)koeien. En die populariteit zet nog meer druk op bedreigde natuurgebieden. Het bedreigde Cerrado-gebied voorziet Nederland van bijna de helft van zijn importbehoefte aan soja. Steeds meer grond van het savanne-ecosysteem van dit gebied wordt omgezet naar landbouwgrond voor de productie van onze soja.
Bijna een kwart van het totale verlies aan leefgebied in Brazilië komt uit twee staten in het gebied, namelijk Mato Grosso en Goias. Wat Nederland importeert, staat volgens berekeningen van WWF in verhouding met 41.000 hectaren van conversie van de grond tussen 2009 en 2018. De Nederlandse import is ook verantwoordelijk voor veel CO2-uitstoot. De soja die Nederland jaarlijks importeert, zorgt voor 21,8 miljoen ton CO2. Ter vergelijking, dat is zo’n 12 procent van wat Nederland in eigen land in 2019 uitstootte.
.
Gebrek aan transparantie
Maar ook op het oog onschuldige producten, zoals cacao hebben een bittere nasmaak. Nederland importeert een kwart van alle cacao die geproduceerd wordt. Daarvan komt een groot deel weg uit Kameroen, een land met een rijke natuur en het leefgebied van bosolifanten, chimpansees en westelijke laaglandgorilla’s. Maar door gebrek aan transparantie is de kans groot dat Nederland cacao importeert waarvoor grootschalige ontbossing en natuurverwoesting plaatsvindt.
Strengere EU bossenwet
Toch is er ook goed nieuws. Het Europees parlement heeft 13 september gestemd voor een sterkere Europese bossenwet. Dit is een belangrijke stap om producten waarvoor de natuur verwoest wordt, te weren van de Europese markt. Onderdeel van het nieuwe wetsvoorstel zijn strengere traceerbaarheidseisen naar de oorsprong van het product – om zo te kunnen vaststellen of er geen sprake is van (illegale) ontbossing. Ook komen er meer productcontroles. Bovendien besteedt de nieuwe bossenwet meer aandacht aan mensenrechten en de bescherming van lokale en inheemse groepen. Een andere belangrijke toevoeging is dat met het huidige wetsvoorstel niet alleen bossen worden beschermd, maar ook savannes en andere natuurgebieden. Dat betekent dat ook de Cerrado in Zuid-Amerika beschermd wordt onder de nieuwe wetgeving. Seline Meijer, voedselexpert bij WWF-NL:
“Dit wetsvoorstel is een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat er straks geen producten meer in ons boodschappenmandje liggen waarvoor natuur is vernietigd.”
Bronnen:
- Greenpeace
- WWF [1, 2, 3 pdf]
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Sophie Jongma
