Er zijn maar weinig dieren die met materialen gooien en een nog kleiner aantal staat erom bekend andere dieren aan te vallen. Nu blijkt dat de Octopus tetricus hier ook onder valt. In een recente studie is gekeken naar dit bijzondere gedrag en de mogelijke redenen waarom ze dit doen. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift PLOS ONE.
De Octopus tetricus – een inktvis met acht armen – komt van nature voor in subtropische zeeën voor de kust van Nieuw-Zeeland en Oost-Australië. Op camera werd vastgelegd dat ze schelpen, slib en algen gooiden naar indringers die zich te dicht bij hun holen waagden. De doelwitten van deze octopus omvatten verschillende vissen, onderwatercamera’s en zelfs elkaar. Hoewel wetenschappers niet helemaal zeker weten wat het gedrag motiveert, kan het te maken hebben met “het octopus-equivalent van persoonlijke ruimte”, aldus Peter Godfrey-Smith, professor aan de Universiteit van Sydney in Australië en hoofdauteur van de studie.
Onderzoek
Godfrey-Smith en zijn collega’s verzamelden tientallen uren beeldmateriaal van de octopussen in de buurt van hun holen in Jervisbaai in Australië. Tussen 2015 en 2016 werden meer dan honderd gevallen geobserveerd waarin de koppotigen gooiden met schelpen en slib (modderige grond). Omdat octopussen er in overvloed zijn, maar de ruimte beperkt is, worden de normaal gesproken solitaire dieren volgens Godfrey-Smith gedwongen om in kleine ruimtes te leven. “Op deze plek zien we veel arm-slingeren, sonderen, een beetje worstelen en dergelijke.”
Ongeveer de helft van de aanvallen die Godfrey-Smith en zijn collega’s op camera vastlegden, bleek het resultaat te zijn van een octopus die het territorium van een andere octopus binnendrong. Bij zeventien procent van die aanvallen werd de indringer geraakt. Hoewel het moeilijk is om de bedoeling van een dier vast te stellen, “denk ik dat het waarschijnlijk is dat sommige klappen opzettelijk zijn” zegt Godfrey-Smith. In andere gevallen werden de octopussen geobserveerd terwijl ze hun werpvaardigheden gebruikten om schelpen en voedselresten uit hun holen te gooien.
Video van Godfrey-Smith in het Booderee Nationaal Park: Een octopuspuinworp van een vrouwtje raakt een nabijgelegen mannetje. Hij duikt weg vlak voor de worp.
Hoe doen octopussen het?
Om hun worpen uit te voeren, scheppen octopussen met hun armen puin op en schieten het naar hun doel met een krachtige waterstraal uit hun sifon. Een sifon is een buisvormige structuur die ze gebruiken om water uit hun lichaam te pompen. Met deze techniek kunnen de koppotigen materiaal tot meerdere lichaamslengtes ver wegschieten.
Octopussen kunnen de kleur van hun huid veranderen om te camoufleren of te communiceren. Donkere kleuren worden meestal geassocieerd met agressie. De onderzoekers zagen dat donkergekleurde individuen voorwerpen met meer kracht wegslingerden en meer kans hadden om een andere octopus te raken. Ze merkten ook op dat octopussen die in de vuurlinie terechtkwamen vaak reageerden door te ontwijken of een arm in de richting van de aanvaller op te heffen.
Op de verzamelde beelden leken de octopussen hun werphoek en de mate van kracht aan te passen wanneer ze dingen naar hun soortgenoten gooiden. Bij octopus-op-octopus aanvallen was het meest gebruikte geschut slib.
Waarom doen octopussen het?
Hoewel dingen naar elkaar gooien bij mensen misschien niet helpt om problemen op te lossen, kan dergelijk gedrag “sociale interacties helpen beheren waar octopussen dicht bij elkaar leven”, zegt Chelsea Bennice, een marien ecoloog aan de Universiteit van Atlantis in Florida. Met schelpen en slib gooien is misschien de manier waarop deze octopussen hun territorium verdedigen of potentiële partners vertellen dat ze niet geïnteresseerd zijn. De onderzoekers zagen bijvoorbeeld hoe een vrouwelijke octopus haar mannelijke buur vijf keer met slib bestookte in ongeveer vier uur tijd. Dat was nadat hij verschillende mislukte pogingen had gedaan om met haar te paren.
Bijzonder dier
Ongeacht de motivatie voor dit gedrag onderscheidt het de octopussen van de meeste dieren. Van slechts een klein aantal dieren is bekend dat ze met dingen gooien. Een nog kleiner aantal – allemaal zeer sociale zoogdieren – richten zich op andere dieren als ze gooien. Van octopussen werd over het algemeen gedacht dat ze een solitair leven leidden. De ontdekking dat deze octopussen onderzeese sluipschutters zijn is een van de vele onthullingen over het sociale leven van octopussen. Ze wijzen erop dat deze zeer intelligente dieren socialer zijn dan tot nu toe werd gedacht.
“Met de vooruitgang van de technologie zijn we in staat om meer van de onderwaterwereld vast te leggen en het fascinerende gedrag van de meest intelligente ongewervelde te begrijpen. Ik kijk ernaar uit om te zien wat extra video’s kunnen onthullen.”, zegt Bennice.
Bron:
©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo
