Zijn nephoorns de sleutel in strijd tegen stropers? 

Wetenschappers zijn erin geslaagd een niet van echt te onderscheiden neushoornhoorn te ontwikkelen. De nephoorn is gemaakt van paardenharen en men hoopt, door de nep producten op de zwarte markt aan te gaan bieden, de prijs van hoorn te laten dalen en zo illegale jacht op neushoorns terug te dringen.

Hoorn van neushoorns is, ondanks wereldwijde berichtgeving dat het slecht gaat met de dieren, een zeer gewild product. Verschillende partijen, zoals producenten van traditionele medicijnen en decoratieve snijwerken, kopen het nog steeds graag en betalen er bovendien grof geld voor. De illegale internationale handel is booming en in 2018 werden, alleen al in het zuiden van Afrika, 769 neushoorns gestroopt. Ook pogingen om hoorns uit musea in Europa te stelen laten zien hoe gewild het materiaal is.

Uniek aan de hoorn van een neushoorn is dat deze volledig uit keratine bestaat, hetzelfde materiaal waar onze nagels en haren van gemaakt zijn. Hoorns van veel andere dieren bevatten ook een kern van been. De zeldzaamheid van zijn hoorn, maakt de forse -vervaarlijk uitziende- neushoorn echter kwetsbaar.

Raak de stropers en handelaren in hun portemonnee

Er is al veel geprobeerd om de handel in hoorns van neushoorns terug te dringen, waaronder het legaliseren van de binnenlandse handel, maar experts zeggen dat er nog een optie is: de markt overspoelen met nepexemplaren. Wetenschappers hebben inmiddels een overtuigende nephoorn ontwikkeld, waarmee de nodige verwarring gezaaid kan worden. Deze nephoorns worden gemaakt met paardenharen en zien er ook onder de microscoop echt uit. Professor Fritz Vollrath, co-auteur van het onderzoek naar de hoorns aan de Universiteit van Oxford:

“Economen denken dat de prijzen voor hoorns zullen dalen wanneer je de markt overspoeld met vervangende materialen…Wanneer de prijs van neushoornhoorns daalt, terwijl de straf voor het in bezit hebben ervan hoog blijft, wordt het een stuk minder aantrekkelijk product voor de handelaar.”

Hulp van een ver familielid

Om de kopieën te produceren worden paardenharen ontdaan van hun buitenste laag en aan elkaar verbonden met behulp van een “lijm” op basis van zijde. Het onderzoeksteam koos voor paardenharen, omdat deze dieren nauw verwant zijn aan neushoorns. De keratine vezels in het paardenhaar en de hoorn zijn vergelijkbaar. Cellulose wordt ook toegevoegd in het kunstmatige mengsel, om het plantaardige materiaal na te bootsen dat erin terecht komt wanneer een dier zijn hoorn slijpt.

Het resulterende basismateriaal, zegt Vollrath, kan makkelijk in de vorm van een hoorn worden gevormd door het vacuüm te laten drogen in een hete oven en het vervolgens te polijsten. Het resultaat is een product dat dezelfde mechanische eigenschappen heeft als echt hoorn, hetzelfde voelt en er zelfs overeenkomstig uit ziet onder de microscoop.

Het onderzoeksteam gelooft dat hun imitatie hoorn gebruikt kan worden om de zwarte markt te overspoelen, wat verwarring zal zaaien, een crash van de prijs veroorzaakt en het uiteindelijk een stuk minder winstgevend maakt om in hoorn te handelen. Vollrath legt uit:

“[Het idee is dat] elke speculant die 1000 pond wil uitgeven aan een paar gram zegt, ‘Wacht even, wat is de kans dat mijn product echt is of dat het gewoon paardenhaar is?'”

Het team is hoopvol dat hun uitvinding het verschil kan maken voor de steeds zeldzamer wordende neushoorn, maar zegt dat het aan anderen is om hun idee verder uit te werken.

Meer technieken in ontwikkeling

Het recente onderzoek waar Vollrath aan meewerkte is niet het eerste dat kijkt naar de mogelijkheid om nep hoorns te produceren. Ook de start-up Pembient  is daar mee bezig. Zij hopen met behulp van bio engineering nephoorns in 3D te kunnen printen, die genetisch identiek zijn aan echte hoorns. De eerste daarvan komen volgens de berichtgeving in 2022 in de verkoop.

Dr. Richard Thomas van de natuurorganisatie Traffic zegt dat, waar de meest recente studie goede intenties heeft, deze ook grote risico’s met zich meebrengt:

“Een synthetisch alternatief doordrukken kan ook het idee benadrukken dat neushoornhoorn een geliefd goed is en de vraag naar het echte product nog doen stijgen.”

Thomas is bovendien bezorgd dat de ongemerkte nephoorn uitdagingen op het gebied van wettelijke handhaving met zich mee zou kunnen brengen, maar Vollrath brengt daar tegen in dat experts nep van echt zouden moeten kunnen onderscheiden.

Volgens Thomas blijft de kern van de zaak vooral het verminderen van de vraag naar neushoorn hoorn:

“Dit kan bereikt worden door interventies gericht op duurzame gedragsverandering van consumenten, gecombineerd met sterke handhavingsmaatregelen om consumenten te ontmoedigen een product van hoorn te kopen.”

Bronnen:

• The Guardian

©AnimalsToday.nl Merel Roks