Voor 1989 ging het slecht met de adderpopulatie in ons land. Doordat de heide aan het verdrogen was, de recreatie groeide en het natuurlandschap versnipperde kregen de adders het zwaar te verduren. Door de terugloop van het aantal adders kwam de soort op de Rode Lijst te staan.
Op de Rode Lijst staan per land de bedreigde dier- en plantensoorten. In Nederland is de adderpopulatie de afgelopen twintig jaar stabiel gebleven. Maar doordat er nog steeds veel landschap versnipperd is, blijft de adder een kwetsbare diersoort. Op kleine stukken land leiden de dieren ook onder inteelt en ziektes. Bovendien kunnen branden, overstromingen, verkeer en roofdieren een bedreiging voor hen vormen.
Leefgebieden
Gelukkig zijn er ook plaatsen waar de adder meer de ruimte heeft en waardoor de populatie op die plekken beter stabiel kan blijven. In Nederland zijn er twee grote aangesloten leefgebieden; de Veluwe en Drenthe-Friesland. De kleinere gebieden zijn te vinden in Overijssel, Limburg en Utrecht. De slang geeft de voorkeur aan een leefgebied waar natte heide en hoogveen te vinden is.
Hulp
Doordat de adders kwetsbaar zijn, bestaat er de Werkgroep Adderonderzoek Nederland (WAN) die het onderzoek naar de populatie coördineert. Op deze manier proberen ze inzicht te krijgen in de ecologie van de slang en hoe hij zijn leefgebieden gebruikt. Vervolgens kan hier het beheer op worden afgestemd en hiermee de bescherming.
Giftig
Het is maar goed ook dat er mensen zijn die zich druk maken over het voortbestaan van de adder. Om te beginnen is de adder de enige giftige slang in Nederland. Een geruststellende gedachten is wellicht dat er maar zeer weinig mensen daadwerkelijk overlijden aan een adderbeet. In de periode van 1885 tot 1972 zijn slechts drie mensen aan een adderbeet overleden. Als je als volwassene lichamelijk gezond bent, is een adderbeet niet dodelijk, wel kan je er behoorlijk misselijk van worden. Adders bijten bovendien alleen ter verdediging.
Uniek
Een andere bijzondere eigenschap van de adder is dat deze individueel te herkennen is op basis van de schilden op zijn kop. Elke adder heeft een andere volgorde en hoeveelheid schilden, waardoor iedere adder uniek is. Qua kleuren van de rug is er verder een onderscheid tussen de mannetjes en vrouwtjes te maken. De vrouwtjes zijn hier beige tot donkerbruin gekleurd, waarbij ook een vage afgetekende rood- tot donkerbruine zigzagstreep te herkennen is. Bij de mannetjes is de rug meestal zilver- tot donkergrijs en is er een veel duidelijker zigzagstreep te ontdekken.
Zonder eten
De adder is daarnaast speciaal doordat deze een lange tijd zonder eten doorbrengt. Zo eten ze niet tijdens de winterslaap, die van oktober tot februari duurt. Vrouwtjes-adders die drachtig zijn eten de gedurende twee tot drie maanden eveneens weinig of niet, omdat de jongen in hun lichaam anders minder goed de ruimte hebben. Om deze reden planten adders zich ook enkel om de twee jaar voort. De mannetjes wachten na hun winterslaap nog zo’n drie maanden met eten, tot na de paartijd. Als de adders wel eten dan zijn dit voornamelijk kleinere zoogdieren, zoals woelmuizen en spitsmuizen.
Bronnen: Naturetoday.com, OmroepGelderland.nl, Natuurpunt.be ©PiepVandaag.nl Janna van Strien
