Grutto’s in de Friese weilanden zitten vol met door mensen geproduceerde giftige stoffen, zo melden wetenschappers van Naturalis in Leiden. Onderzoek naar levers van dode grutto’s toonde een combinatie van gifstoffen aan, die mogelijk ook van invloed kunnen zijn op de gestage afname van onze Nationale Vogel. Ook bij andere vogelsoorten werden chemische stoffen aangetroffen.
In totaal werden 49 chemische stoffen gevonden in de levers van 11 dode grutto’s, waaronder ‘pesticiden, industriële chemicaliën, medicatie, nicotine en andere producten die de mens produceert’. Volgens de onderzoekers zouden deze stoffen op zich niet dodelijk zijn, maar jarenlange opeenhoping en de combinatie van gifstoffen kan op de duur wel de gezondheid van dieren beïnvloeden – en daarmee de overlevingskansen. De onderzochte grutto’s kwamen uit Zuid-West Friesland en waren allemaal door een ongeluk om het leven gekomen.
Enorme afname
Grutto’s hebben het erg moeilijk in ons land, omdat er door de jaren heen veel geschikte weidegebieden veranderden in monoculturen van Engels raaigras. Sinds medio jaren ’70 van vorige eeuw is het aantal grutto’s in ons land met 75 procent afgenomen. Ook andere weidevogels, zoals bijvoorbeeld de veldleeuwerik, zijn her en der verdreven door geïndustrialiseerde landbouw en veeteelt, urbanisatie en verdroging.
Er is niet één schuldige aan te wijzen, tenzij de mens als geheel. Medicijnresten in het oppervlaktewater komen daar door medicatie in het rioolwater (via urine of oude medicijnen die door de wc gespoeld worden, ofwel via mest en urine van vee), nicotine omdat vogels sigarettenpeuken aanzien voor voedsel (neonicotinoïden in landbouwgif zijn overigens verwant met nicotine) en industriële chemicaliën spreken voor zich: die komen binnen via de lucht, het land en het water.
Gifstoffen die prioriteit hebben
Omdat de effecten van al die stoffen samen onvoorspelbaar zijn, richt het onderzoek zich op de meest toxische. Een van de onderzoekers, ecotoxicoloog Paola Movalli zegt in het AD:
“We proberen het risicobeoordelingsproces te verbeteren en de stoffen te identificeren die prioriteit hebben. Zo proberen we schadelijke stoffen uit het milieu te verwijderen, in samenwerking met universiteiten uit heel Europa.”
Een probleem is dat veel van deze chemische stoffen niet snel afbreken, waardoor er bijvoorbeeld ook tegenwoordig nog vogels zijn met DDT in hun lichaam. Het gebruik daarvan werd begin jaren ’70 verboden. Probleem is tevens de macht van de chemische industrie, die erbij gebaat is om ieder ‘effectief middel’ erdoorheen te krijgen, ongeacht eventuele schadelijke effecten op de lange termijn. Er worden kapitalen besteed om via reclame een zo zonnig mogelijk beeld te schetsen van de meest giftige stoffen, lijkend op de sigarettenreclames uit de jaren ’50 en ’60. Hoe dat uitpakte bleek later. Totdat die macht wordt ingedamd is het, voor wetenschappers die naar oplossingen zoeken om vogels als de grutto te redden, dweilen met de kraan open.
Bronnen:
- AD – papieren versie 14 april 2023: Grutto’s zitten vol met gif (door Marco Kunkels)
- Wikipedia
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl BVR
