Het verhogen van de windsnelheid waarbij windturbines gaan draaien kan tienduizenden dode vleermuizen per jaar schelen. Dat blijkt uit recent onderzoek. Australische exploitanten van windmolenparken worden daarom aangespoord om deze eenvoudige maatregel te omarmen, die in het buitenland al wordt gebruikt.

Minder dode vleermuizen door simpele aanpassing windmolens
Minder dode vleermuizen door simpele aanpassing windmolens | Foto (montage): publiek domein

De ‘cut-in’ (inschakelsnelheid) is de ingestelde minimale windsnelheid die een windturbine nodig heeft om te beginnen met elektriciteitsopwekking. Wanneer de wind deze snelheid bereikt, beginnen de bladen van de turbine te draaien en begint de stroomproductie. Uit een wereldwijd onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift BioScience, blijkt dat het verhogen van de windsnelheid waarbij windturbines gaan draaien een effectieve manier is om de sterfte onder vleermuizen flink te beperken. Dit proces heet ‘curtailment’. Het verlies aan energieopbrengst is daarbij te verwaarlozen.

Curtailment tegen dode vleermuizen

De meeste windturbines schakelen in bij windsnelheden van ongeveer 3 meter per seconde en bereiken hun maximale output bij 10 tot 15 meter per seconde. De onderzoekers ontdekten dat curtailment tot 4,5 meter per seconde de sterfte onder vleermuizen met gemiddeld 40 procent verminderde. Grotere reducties waren mogelijk bij hogere inschakelsnelheden. Curtailment wordt in sommige Europese landen en delen van de VS en Canada gebruikt, maar zelden in Australië.
.

Groene energietransitie hard onderweg, maar ten koste van wat?

.
Emma Bennett is ecoloog en doet sinds 2005 onderzoek naar vogels en vleermuizen bij operationele windmolenparken. Ze schat de vleermuissterfte in Victoria – waar uitgebreide gegevens beschikbaar zijn – op 25.000 tot 50.000 vleermuizen per jaar. Ze zei dat ze overweldigd was door ‘de enorme aantallen dode vleermuizen die ik verzamelde en identificeerde’ en dat ze gedreven was om een oplossing te vinden.

Trage reactie industrie

Bennett leidde een vier maanden durende proef bij een windmolenpark in Victoria waarbij de snelheid werd aangepast naar 4,5 m/s. De resultaten toonden een 54 procent reductie in vleermuissterfte, terwijl de energieopbrengst slechts met 0,16 procent en de inkomsten voor exploitant van het windmolenpark met slechts 0,09 procent daalden. De resultaten van de proef zijn in 2022 gepubliceerd. Bennett vertelde dat ze ontmoedigd was door de trage reactie van de industrie, gezien de kracht van het bewijs, maar dat ze ‘optimistisch koppig’ bleef dat dingen konden veranderen:

“Ik houd vol. Ik heb het gevoel dat er geen andere situatie in Australië is waarin we zoveel zoogdieren per ongeluk zouden doden, waarin we ons gedrag niet zouden veranderen.”

.

Minder dode vleermuizen door simpele aanpassing windmolens
25.000 tot 50.000 dode vleermuizen per jaar alleen al in Victoria (AU) | Foto: publiek domein

Curtailment opgenomen in ontwerprichtlijnen

In de vrijwel afgeronde ontwerprichtlijnen voor windmolenparken op land noemt de federale regering curtailment als een mogelijke verzachtende maatregel. Het is ook opgenomen in ontwerprichtlijnen (pdf) in New South Wales (NSW). In Victoria zal in oktober nieuw onderzoek afgerond zijn om botsingen van vogels en vleermuizen met turbines te verminderen.

Minder dode vleermuizen door simpele aanpassing windmolens
Foto: publiek domein

Prof. dr. Justin Welbergen is ecoloog aan het Hawkesbury Institute for the Environment en medeauteur van het BioScience artikel. Hij zegt dat curtailment werkt omdat periodes van hoge vleermuisactiviteit vaak samenvallen met periodes van lage windsnelheid. Specifieke kenmerken varieerden afhankelijk van de locatie en de soort. Welbergen zegt dat het probleem in Australië ‘slecht wordt begrepen’. Ondanks wijdverspreide onderzoeken waren de gegevens niet gecentraliseerd of toegankelijk, wat het moeilijk maakte om oplossingen voor de Australische context te onderzoeken en te testen. Welbergen zei dat deze oplossingen belangrijk zijn omdat:

“…we allemaal meer groene energie willen die goed is voor ons klimaat en, in het verlengde daarvan, voor de biodiversiteit, inclusief onze vleermuizen.”

.

Vogels vliegen zich dood tegen windturbines

Sterfte door windmolenparken onacceptabel hoog

De Australasian Bat Society is voorstander van hernieuwbare energie, maar dat het aantal dode vleermuizen door windmolenparken:

“…al onacceptabel hoog is en naar verwachting nog verder zal toenemen naarmate er meer windmolenparken worden ontwikkeld.”

De organisatie heeft tien principes opgesteld om een ‘levensvatbare windindustrie zonder nettoverlies voor vleermuispopulaties’ mogelijk te maken. Deze omvatten het voorkomen dat turbines gaan draaien wanneer er geen energieproductie plaatsvindt en het gebruik van curtailment om ‘het risico op botsingen te verminderen’. De vereniging adviseerde ook om ontwikkeling op ongeschikte locaties te vermijden, de wetenschappelijke nauwkeurigheid van pre- en post-constructiestudies te verbeteren en de transparantie en het delen van gegevens te verbeteren.
.

AI tegen botsingen schreeuwarenden en windmolens

Botte benadering?

Senior beleidsmedewerker Bronya Lipski bij de Clean Energy Council erkent dat het risico voor vleermuizen te beheersen is, maar:

“…de problemen en oplossingen zijn complex en botte benaderingen zoals curtailment zijn niet noodzakelijkerwijs geschikt.”

Bronya Lipski zegt dat er meer onderzoek nodig is. Prof. Brendan Wintle, ecoloog aan de Universiteit van Melbourne en hoofdraadslid bij de Biodiversity Council, zegt echter dat het bewijs aantoont dat Australië een kostenefficiënt systeem voor hernieuwbare energie kan hebben dat goed is voor de natuur, inclusief vleermuizen:

“Het is gewoon een kwestie van de juiste planning en de juiste regelgeving om ervoor te zorgen dat dit gebeurt.”

.

Ruige dwergvleermuis Pipistrellus nathusii
Ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii) | Foto: Mnolf via Wikimedia CC BY-SA 3.0

Bronnen:

#GNvdD: Zwarte wiek windmolen helpt echt tegen vogelaanvaringen

©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo