Een recente studie wijst uit dat beschermingsinspanningen in Australië vruchten afwerpen. 26 diersoorten konden van de lijst bedreigde dieren worden geschrapt. De vraag is echter of het voldoende is, natuurbeschermers blijven waarschuwen voor de zorgwekkende afname van soorten in de natuur.

Australië
Minder dieren bedreigd in Australië; maar is het voldoende? | Foto: Bernard DUPONT from FRANCE, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Voor de van de lijst verdwenen diersoorten is het natuurlijk goed nieuws dat ze niet langer voldoen aan de criteria die gelden volgens de Australische Milieubeschermings- en Biodiversiteitwet. Zij worden niet langer als kwetsbaar of bedreigd aangemerkt. Het gaat om veertien zoogdieren, acht vogels, twee kikkers, één reptiel en één vissoort, die in de afgelopen 20 jaar in aantal en leefgebied zijn hersteld. De studie werd gepubliceerd in het tijdschrift Biological Conservation.

Greater Bilby

Eén van de zoogdiersoorten is de Greater Bilby (macrotis lagotis), ook wel pinkie of Australische paashaas genoemd. Een grappig beestje, met grote roze hazenoren en een klein knaagdierenlijfje. Het buideldiertje kwam honderd jaar geleden in heel Australië veelvuldig voor, van het droge binnenland tot aan de kust. Hij heeft echter veel te lijden gehad onder verlies van zijn leefgebied, door landbouw en de introductie van nieuwe soorten. Zo grazen schapen en vee aan de planten, en zijn roofdieren zoals de vos en de wilde kat ten tonele verschenen. Ook de toename van bosbranden speelt de bilby parten. Dit alles heeft ertoe geleid dat dit kleine buideldiertje werd teruggedrongen in een beperkt gebied, en als kwetsbaar werd gekwalificeerd.

Andere voorbeelden

Naast de bilby gaat het om meer soorten met klinkende namen zoals de kangoeroe-rat, de zwartstaart buidelmarter, de Tasmaanse buideldas, de zwarte albatros, de harlekijn grassluiper en de Murray kabeljauw, die van de lijst konden worden geschrapt. En er werden niet voor het eerst dieren geüpgraded. Eerder werd de bultrug geholpen door beperking van vangst, en herstelden twee soorten boomkikker – de waterval- en de mistkikker – van een jarenlange schimmelinfectie die hun aantal decimeerde. Al deze soorten zijn nu op de goede weg.

Evaluatie

In tegenstelling tot veel landen schrijft Australië geen regelmatige evaluatie van de soortendiversiteit voor, en dat maakt deze studie van groot belang. ‘Omdat het niet verplicht is de situatie regelmatig bij te houden, is het lastig de ontwikkelingen te monitoren’, aldus de eerste auteur van deze studie prof. John Woinarski van de Charles Darwin Universiteit. Hij voegt toe dat de dieren geprofiteerd lijken te hebben van verschillende maatregelen, waaronder aanpassingen in het landschapsbeheer, beperking van het introduceren van nieuwe soorten en het overbrengen van soorten naar eilanden zonder roofdieren.

Te weinig ruimte

Co-auteur Prof. Sarah Legge van de Australische Nationale Universiteit stelt dat het goed is successen te vieren, maar waarschuwt dat resultaten snel teniet kunnen worden gedaan als de inspanningen stoppen.

“Bedenk wel dat veel zoogdieren nog maar 1 procent van hun originele leefgebied hebben. We kunnen dus sommige dieren voorlopig van uitsterven behoeden, maar dat zegt geenszins dat het probleem is opgelost.”

Insecten, ongewervelden en vissen

Prof. Woinarski bevestigt dat vrijwel geen enkele soort de habitatverlies, bosbranden, klimaatverandering en kap te boven komt. Zeker ook dieren die geen aandacht trekken, zoals insecten en ongewervelden, hebben het erg moeilijk. In het water gaat het slecht met vissen, die te maken hebben met nieuwe roofsoorten en exploitatie van het waterleven voor consumptie.

Australië als koploper

De conclusie is dan ook dat er weliswaar kleine succesjes zijn, maar dat er bar weinig te vieren is. Australië behoudt de twijfelachtige eer om ’s werelds koploper te zijn in het aantal dieren die op uitsterven staan, en natuurbeschermers zoals het Wereld Natuur Fonds roepen op alert te blijven op wat er nog niet goed gaat, om daar oplossingen voor te bedenken.

Bronnen:

Laura Lancée