Een verrassende studie toont aan dat het gebruik van een zweep bij paarden net zoveel pijn kan doen als bij mensen. Het resultaat is baanbrekend. In combinatie met een ander onderzoek over het hanteren van de zweep tijdens paardenraces, komt er nu bewijs voor dat de regelgeving voor zweepgebruik tijdens paardenraces onvoldoende is ter bescherming van het paard. Het is de laatste strohalm om de kletterende zweepslagen op de paardenlijven tijdens de wedrennen voorgoed uit te bannen. Het excuus ‘paarden voelen minder dan mensen’ gaat niet langer op.

zweepslagen
Mensen en paarden voelen dezelfde pijn bij zweepslagen | Foto: Pixabay

Huidpijn

In het heetst van de strijd op de laatste 100 meter petsen de jockeys met de (gewatteerde) zweep herhaaldelijk vaak en zeer hard op de billen van het paard. Pijnlijk om te zien, nog pijnlijker om te voelen. Dat een paard een vacht heeft om de ergste klappen op te vangen, is verwaarloosbaar. ‘Die is zo dun’ dat het geen invloed heeft op de pijnbeleving van het dier. Er is geen significant verschil in de manier waarop mensen en paarden pijn ervaren bij zweepslagen. Dit resulteerde uit een onderzoek onder begeleiding van vetinaire patholoog Dr. Lydia Tong en Professor Paul McGreevy van de Sydney School of Veterinary Science’s. In deze studie zijn de huidstructuren van mensen en volbloed type paarden met elkaar vergeleken. Een mijlpaal te noemen omdat de resultaten aantonen dat de buitenste en pijngevoelige laag van de paardenhuid vergelijkbaar is met die van mensen. Beide wezens hebben een soortgelijke huidpijnreactie. Uit dit onderzoek bleek:

“De paardenhuid is minder dan één mm dikker dan die van de mens en kan enig veerkracht bieden tegen trauma, echter kan dit niet als beschermend worden beschouwd tegen uitwendige huidpijnen. De bevindingen geven aan dat de oppervlakkige, pijngevoelige epidermale laag (opperhuidweefsel) van de paardenhuid even rijk is voorzien van zenuwen. Dit toont aan dat mensen en paarden dezelfde belangrijke anatomische structuren hebben voor het voelen van huidpijnen.”

Volgens Dr. Tong was er nog niet eerder gekeken naar de zenuwen in de paardenhuid ondanks dat er wel informatie beschikbaar was over de dikte van de paardenhuid. Zij bekeek daarom of de dikte en zenuwen van de paardenhuid werkelijk verschilde met de huid van de mens. Haar werk onder de microscoop toonde aan dat de paardenhuid minder dan één millimeter dikker is dan de mensenhuid, maar dat de epidermis – de bovenste laag van de huid die voorzien zijn van zenuwen en de pijn waarnemen – juist dunner is dan die van de mens.  Dr. Tong:

“Zeer opvallend, en paarden blijken toch niet zo’n dikke huid te hebben dan wat wij altijd dachten.”

Volgens Dr. Tong zit het verschil in het diepe collageenweefsel dat vlak onder de oppervlakkige pijnvoelende vezels ligt. Dit betekent dat paarden minder huidcellen hebben tussen de bron van de pijn, zoals een zweep en de gevoelige zenuwuiteinden:

“Je zou dus kunnen zeggen dat, wanneer het op pijn aankomt, de huid van een paard dunner is.”

Rechtvaardiging zweepgebruik

Voorstanders van zweepgebruik zoals Racing Victoria, Racing Australia en Britisch Authority, betogen dat dit noodzakelijk is voor de veiligheid van paard en ruiter. Om het paard beter te kunnen sturen zodat er geen botsingen of ongewenste patronen ontstaan met andere paarden op de baan. Een ander rechtvaardig gegeven dat wordt gebruikt, is dat zweepslagen het paard sneller doet laten lopen. Dit wordt beschouwd als fundamenteel voor de integriteit van de paardenraces. In deze miljardenwereld, die afhankelijk is van wedden en gokken en waar heel veel geld in wordt omgezet, is het ‘harder gaan lopen door slaan’ een groot geloof bij zowel de organisatie, de trainers, als bij de jockeys. Maar vooral bij het publiek. De jockey is gebaat bij het doen geloven dat hij alles uit het paard haalt om tot een overwinning te komen. “En zolang de jockeys zich houden aan de limiet van zweepgebruik op basis van beschikbaar veterinair advies, is er volgens hen geen wreedheid tegen paarden”, aldus Peter McGauran, hoofd van het Australische racebestuur. Volgens McGauran zijn de zwepen die tijdens de paardenraces worden gebruikt, opgevuld. Mc Gauran:

“En zijn er strikte regels over hoe vaak een jockey het paard mag slaan en op welke manier. Ik geloof niet dat dit pijn doet voor een paard.”

MCcGauran erkent dat er als bewijs naar voren komt en de zweep pijn toebrengt aan het paard, de renwereld dit zal gaan verbieden. In het tijdschrift Animals werd recent het onderzoek gepubliceerd gebaseerd op analyses van meer dan 100 racerapporten om precies te bepalen welke invloed het zweepgebruik op de paarden heeft tijdens een race. Het resultaat is:

“Het gebruik van een zweep heeft géén invloed op het gedrag van het paard tijdens de race. Het dier gaat er namelijk niet sneller door lopen. Ook helpt het niet bij het recht richten of sturen voor de veiligheid van de jockey en het paard.”

Moreel kompas

Critici uit de paardenrensport noemen de onderzoekresultaten omstreden. Het onderzoek zou niet goed zijn opgesteld omdat de vergelijking niet onder vaste condities is vastgelegd hoe paarden met én zonder zweepslagen presteerden. Daarnaast zijn de kosten voor beide studies door de dierenbeschermingsorganisatie RSPCA Australia betaald. Volgens McGreevy van RSPCA heeft dit geen invloed op het onderzoek: “De sponsoren speelden geen rol in de studieopzet, data-collectie en analyse van de gegevens”. Duidelijk is inmiddels dat het bewijs van beide onderzoeken aantoont dat zweepgebruik onnodig en onaanvaardbaar is in de paardenracerij. Hoogtijd om het menselijke morele kompas af te stemmen op de huidige wetenschap zodat alle paarden worden behoed voor pijnlijke zweepslagen.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Jessica Slotman