Uit recent onderzoek is gebleken dat het Amazonewoud sinds tien jaar meer CO2 uitstoot dan dat het opneemt. Dit is niet alleen te wijten aan ontbossing, maar in nog grotere mate aan bosdegradatie. Wereldwijd zijn dergelijke activiteiten verantwoordelijk voor 15 procent van de broeikasgasemissie, en dragen hiermee substantieel bij aan de opwarming van de planeet.
Essentieel voor het klimaat
Het Amazonewoud is van oudsher één van de belangrijkste gebieden op aarde die uitstoot van broeikasgassen neutraliseren door middel van CO2-opname. Onlangs is echter voor het eerst aangetoond dat dit niet meer opgaat: sinds 2010 stoot het grootste regenwoud ter wereld namelijk meer koolstofdioxide uit dan dat het absorbeert. Het gaat om een emissie van 16,6 miljard ton tegenover 13,9 miljard ton absorptie. Wetenschappers hebben dit vastgesteld door middel van analyse van satellietbeelden, waarop zij de vermindering van aanwezige biomassa konden vaststellen. De ontwikkeling is zorgwekkend, aangezien tropische regenwouden cruciaal zijn om klimaatverandering tegen te gaan, en meer dan de helft van het overgebleven regenwoud in het Amazonegebied ligt.
The Amazon rainforest now emits more CO2 than it absorbs#Amazon
https://t.co/cK6TNRmjA8— Gulf Today (@gulftoday) May 6, 2021
Ontbossing en bosdegradatie
De meest voor de hand liggende oorzaak van dit fenomeen is ontbossing, de door bomen opgenomen CO2 komt immers weer vrij wanneer zij worden gekapt. In 2019 is een forse toename van houtkap geconstateerd in het Amazonewoud, namelijk 3,9 miljoen hectare ten opzichte van 1 miljoen per jaar in 2017 en 2018. Mogelijkerwijs is dit te wijten aan versoepelingen in het milieubeleid in Brazilië.
Nu blijkt overigens dat bosdegradatie drie keer meer koolstofuitstoot tot gevolg heeft dan ontbossing. Bosdegradatie is het beschadigen van bos, zonder dat het volledig vernietigd wordt. Het bos bestaat dan nog, maar kan niet meer gezond functioneren. Aanleidingen hiervan zijn ten eerste klimaatverandering, aangezien de opwarming van de aarde zorgt voor een toename is bosbranden en droogte, waardoor boomsterfte stijgt. Wanneer bomen sterven, wordt de koolstof die opgeslagen is in het houtmateriaal op den duur weer vrijgegeven aan de atmosfeer.
Daarnaast versterkt menselijke activiteit dit proces van degradatie. Vooral illegale houtkap wordt namelijk vaak op een onverantwoorde manier uitgevoerd, gezien er geen wetten worden nageleefd. Dikwijls gebruiken de houthakkers enorme machines die in het proces grote stukken bos vernielen. Bijvoorbeeld diepe groeven kunnen hierdoor ontstaan in bosgrond, waardoor de groei van vegetatie wordt aangetast.
Bovendien is er sprake van een vicieuze cirkel. Wanneer het bos minder dichtbegroeid is als gevolg van degradatie, wordt de toegang tot diepe delen in het woud vergemakkelijkt. Ontbossing wordt dan beschikbaarder gemaakt, wat op zijn beurt kan leiden tot meer degradatie.
Bolsonaro’s belofte
Braziliaanse president Jair Bolsonaro belooft om illegale ontbossing een halt toe te roepen tegen 2030, als poging om de desastreuze gevolgen van zijn versoepeling van milieumaatregelen te compenseren. Hopelijk zal dit voldoende zijn om de zorgwekkende trend van de netto CO2-uitstoot te doen omkeren; het grootste deel van het Amazonewoud ligt immers in Brazilië. Dit is echter maar de vraag, aangezien de president financiële steun uit het buitenland zegt nodig te hebben. En Bolsonaro een beleid uitvoert waarbij het bevorderen van de lokale economie belangrijker is dan het beschermen van het bos. Daarnaast zijn illegale kappraktijken vaak moeilijk te onderscheppen, en beschermen sommige invloedrijke politici fervent de belangen van de houtindustrie. Alleen de tijd zal leren of de mensheid wederom de economie prioriteert, of eindelijk het voortbestaan van de aarde.
Bolsonaro wil geld zien voor stoppen illegale houtkap in 2030
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Sacha Hoff
