De grote olifantensterfte in Botswana die sinds maart dit jaar gaande is lijkt eindelijk een verklaring te hebben gekregen. De meest recente tests hebben blauwalg aangewezen als de doodsoorzaak van de olifanten. De giftige stoffen die door blauwalg geproduceerd worden nemen toe in frequentie en sterkte door klimaatverandering.
De mysterieuze dood van 350 olifanten in de Okavangodelta riep veel onrust op. Er werden verschillende theorieën in het leven geroepen om dit vreemde fenomeen te verklaren. Zo werd er gespeculeerd dat de olifanten mogelijk vergiftigd waren met antrax of dat ze overleden waren aan EMC (encefalomyocarditis), een virus wat vaak voorkomt bij knaagdieren. Een opluchting dus, dat met de recentelijk aangewezen doodsoorzaak de wat meer sinistere opties uitgesloten kunnen worden.
Vragen onbeantwoord
Algenbloei kan zich snel omzetten in giftige stoffen wanneer stilstaand natuurwater warmer wordt. Mmadi Reuben, ambtenaar bij het Ministerie van wilde dieren in Botswana, maakte bekend dat de olifanten overleden zijn door blauwalg. Er rusten echter nog veel vragen omtrent het statement van Reuben, dat de dood van de olifanten te wijten is aan een combinatie van neurotoxines (gifstoffen die de werking van het zenuwstelsel beïnvloeden). Zo roept het bijvoorbeeld de vraag op waarom deze specifieke delta als enige getroffen is en waarom alleen olifanten hier de dupe van zijn geweest. Daarbij wilde Reuben geen verdere details van het onderzoek prijsgeven. Ook wilde hij niet vertellen welke instellingen de tests hebben uitgevoerd. Niall McCann, directeur van stichting National Park Rescue stelde eerder dat “slechts de aanwezigheid van cyanobacteriën in het water niet bewijst dat de olifanten overleden zijn door blootstelling aan deze stoffen. Zonder duidelijke monsters van de overleden olifanten zijn hypotheses enkel dat: hypotheses.”
Botswana says toxins in water cause of mysterious elephant deaths https://t.co/aekKO6z36O pic.twitter.com/jb2hTef4AY
— Reuters (@Reuters) September 21, 2020
Kavango Zambezi
De plek waar de meeste dode olifanten zijn gevonden heet Kavango Zambezi, oftewel KAZA. Dit is een uniek natuurgebied in zuidelijk Afrika, ongeveer zo groot als Frankrijk. Niet alleen huisvest dit natuurgebied de grootste populatie Afrikaanse olifanten, hier bevinden zich ook de grootste inlandige rivierdelta en de wereldberoemde Victoria Watervallen. Verder is hier het grootste aantal van wilde honden, leeuwen en cheetahs (allen bedreigde diersoorten) te vinden. Door menselijk handelen dreigt dit gebied echter verloren te gaan. Vooral de rivieren staan ernstig onder druk. Door klimaatverandering kampt het gebied steeds vaker met langdurige droogte. Hierdoor ontstaat bijvoorbeeld meer en giftigere blauwalg in het (resterende) drinkwater voor de dieren.
Did you know, Victoria Falls is in the Kavango-Zambezi Transfrontier Conservation Area, which is larger than Austria and Germany combined? pic.twitter.com/LuIjLChxNP
— The Royal Livingstone Victoria Falls by Anantara (@RoyalLivHotel) September 22, 2017
Zimbabwe
Een van de andere landen in het natuurgebied is Zimbabwe. In augustus werden ook hier 22 dode olifanten aangetroffen. Alhoewel er in eerste instantie zorgen waren over een mogelijke link tussen de twee zaken, is de meest waarschijnlijke optie dat de olifanten in Zimbabwe gestorven zijn aan een bacteriële infectie. Alhoewel de olifanten dus hoogstwaarschijnlijk niet dezelfde doodsoorzaken kennen, zijn beiden gevolgen van de toenemende droogte in de KAZA.
Momenteel worden de kadavers van deze olifanten onderzocht in het Verenigd Koninkrijk, wat hopelijk tijdig meer uitsluitsel zal bieden.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Robin Veenman
