Olie- en gaswinning, cruises, vrachtschepen, vissersboten en zelfs walvisspotters… ze dragen allemaal bij aan het lawaai onder water. En dat lawaai maakt het leven van de zeezoogdieren die rond de fjorden van Noorwegen zwemmen moeilijker.
Onder water hoor je constant gerommel van bootmotoren, en elke acht seconden klinkt een harde bastrom van explosies die worden veroorzaakt door olie– en gaswinning. Dat weet de Noorse biologe Heike Vester. Zij verzamelt al sinds 1998 geluid langs de Noorse Vestfjord door urenlang op een bootje te zitten terwijl haar hydrofoon vanaf 20 meter onder het oppervlakte geluid oppikt.
Verblind door geluid
Langs de fjord passeren talloze orka’s, dwergvinvissen, bultruggen, potvissen, grienden met lange vinnen en blauwe vinvissen. Allemaal hebben ze last van het lawaai van cruiseschepen, toeristenboten, vrachtschepen, olie- en gaswinning en het leger. Veel zeezoogdieren zien onder water door te luisteren, legt Vester uit. Voor hen is het nu alsof je een donkere kamer ingaat en de kamer met een zaklamp afspeurt, en dat iemand plotseling een groot licht aandoet.’ De walvissen worden als het ware verblind door het geluid.
Het lawaai heeft meerdere gevolgen voor de zeezoogdieren onder water. Niet alleen kunnen de sociale dieren door al die ruis moeilijker communiceren met elkaar, het belemmert ook het zintuig dat ze nodig hebben om onder water te navigeren. Een onderzoek uit 2022 laat zien dat narwals die verstoord werden door seismische luchtgeweren – gebruikt in gas- en oliewinning – hun gedrag veranderden, waardoor ze minder goed voedsel konden vinden. Vester legt uit dat het lawaai invloed heeft op de voeding van de zeedieren. Zodra er bootgeluid is, kunnen ze niet meer eten.
Strandingen door lawaai onder water
Ook wordt het geluidsoverlast in verband gebracht met massale strandingen van walvissen, zoals de 77 grienden die in juli aan de Schotse kust aanspoelden.
Hoewel geluidsoverlast al lang een probleem is, is het de afgelopen decennia aanzienlijk verergerd. Volgens Vester is het geluidsniveau langs de Vestfjord dramatisch toegenomen. Er is nu bijna geen plek of dag zonder geluiden van de scheepvaart. De walvissen leven letterlijk in een geluidslandschap vol lawaai.
Diepzeemijnbouw
Naast de boten is ook de diepzeemijnbouw een grote veroorzaker van de geluidsoverlast. De industrie groeit wereldwijd en veroorzaakt nu al schade aan plankton, dat voedsel is voor blauwe vinvissen en andere zeedieren. Hoewel de olie-exploratie onder water alleen buiten beschermde gebieden mag, is de impact nog steeds in de fjord voelbaar. Vester:
“Elke keer dat een seismisch luchtkanon afgaat, doodt het zoöplankton in een straal van 1,2 kilometer. Ze creëren echt een doodszone.”
Desondanks, zegt Vester, nemen blauwe vinvissen in aantal toe in de Noord-Atlantische Oceaan – ook in de Vestfjord. De soort was met uitsterven bedreigd totdat ze in 1966 werd beschermd. Nu keren de blauwe vinvissen terug naar hun traditionele voedselgebieden rond de Vestfjord en trekt de populatie aan. Maar het lawaai onder water betekent dat de dieren nog lang niet uit de gevarenzone zijn. En dat terwijl de oplossing zo simpel is: verminder het aantal schepen en ontwikkel stille boten. In tegenstelling tot plastic en chemisch afval is het aanpakken van licht- en geluidsoverlast iets dat direct kan worden gedaan, zegt Vester.
“Schakel het uit en het is weg.”
Bron:
- The Guardian
- Lees ook op AnimalsToday.nl:
Diepzeemijnbouw bedreigt de oceanen; laten we het tij(dig) keren
©AnimalsToday.nl Sophie Jongma
