In Latijns-Amerika zijn er meer dan 1500 milieuactivisten vermoord sinds 2002. Eén van de belangrijkste redenen voor de vele moorden is de heersende straffeloosheid. Vorige week nog publiceerden we het verhaal over de moord op twee activisten die de monarchvlinder en zijn leefomgeving in Mexico beschermden. Zij staan op de lange lijst activisten die gedood werden voor het geven van een stem aan de stemlozen: dieren, natuur, het milieu en de inheemse gemeenschappen.

milieuactivisten
Latijns-Amerika gevaarlijkste regio voor milieuactivisten | Foto: Cultural Survival

Alleen al in Mexico werden in 2018 21 mensen vermoord; in de eerste negen maanden van 2019 waren dat er 12. Eén van de meest recente moorden werd gepleegd op de biologe Nora López, die zich bezighield met een project ter bevordering van voortplanting van de ara en het beschermen van haar leefgebied. Mexico behoort tot de drie gevaarlijkste Latijns-Amerikaanse landen voor activisten, samen met Colombia en Brazilië.

Tania Reneaum, directrice van Amnesty International in Mexico:

“Dit geweld vindt plaats in een context van straffeloosheid bij 98% van de misdrijven, een gebrek aan toegang tot justitie én de afwezigheid van enige vertegenwoordiging van autoriteiten in delen van het land.”

Reneaum legt verder uit dat NGO’s als Amnesty International regelmatig aangevallen worden door de regering, met beschuldigingen dat ze de realiteit van het volk foutief weergeven. Hun boodschap wordt gewoonweg niet serieus genomen door de autoriteiten.

1500 activisten vermoord

Volgens Global Witness zijn er sinds 2002 1.500 moorden op milieuactivisten geregistreerd in Latijns-Amerika, hoewel vermoedt wordt dat het dodencijfer veel hoger is, vermoedelijk wordt maar de helft gerapporteerd. Volgens Global Witness zijn regeringen, grote bedrijven en criminele bendes verantwoordelijk voor de moorden omdat ze belangen hebben in het exploiteren van natuurlijke bronnen voor economische doeleinden, zoals de verkoop van hout, palmolie en bepaalde mineralen. Soms wordt de politie ingezet om de inzet van activisten onder controle te houden, door ze bewust aan te vallen.
Een steeds vaker toegepaste strategie is het intimideren en juridisch vervolgen van activisten, die berecht worden alsof ze terroristen zijn. Veel activisten hebben ook te maken met de verspreiding van valse geruchten.

In 2018 werden wereldwijd 167 moorden gelinkt aan de lokale autoriteiten, waarvan 40 in Latijns-Amerika plaatsvonden. Het is inmiddels het gevaarlijkste werelddeel voor milieuactivisten. Soms worden activisten openlijk door de regering gedemoniseerd via de media, zoals het geval was bij de Venezolaanse advocate Lisa Henrito die door de nationale strijdkrachten op de nationale televisie werd beschuldigd van verraad tegenover haar eigen gemeenschap. Ze zette zich in om mijnbouw in haar woongebied tegen te gaan. Helaas gaat het hier niet om een geïsoleerd geval en documenteerde Amnesty International vergelijkbare gevallen in Venezuela en andere landen in Latijns-Amerika.

Inheemse gemeenschappen meest kwetsbaar

De inheemse bevolkingsgroepen zijn het meest kwetsbaar. Vaak leven ze in gebieden met een grote rijkdom aan natuurlijke bronnen, en worden ze niet beschermd door de autoriteiten. In Guatemala zijn grote delen van het land na de burgeroorlog in 1996 verkocht aan machtige internationale landbouw-, mijnbouw- en electriciteitsbedrijven in gebieden die bewoond worden door inheemse gemeenschappen. Zij krijgen te maken met gedwongen en gewelddadige ontruimingen en worden letterlijk uit hun woongebied gezet. Zo werden vorig jaar twee broers, Neri en Domingo Esteban Pedro, dood aangetroffen na hun verzet tegen de komst van een waterkrachtcentrale in Ixquisis, in het westen van Guatemala. Het bedrijf achter dit project is gerelateerd aan één van de machtigste en rijkste families van het land.

Joel Raymundo maakt deel uit van het verzetsgroep in Ixquisis:

“Ze zeggen dat we terroristen zijn, criminelen, moordenaars, en dat we hier bewapende groepen huisvesten. Maar in werkelijkheid worden wij vermoord….we zijn bang om naar de politie te stappen en een aanklacht in te dienen tegen de bedreigingen die we ontvangen, omdat we weten dat er een opsporingsbevel is tegen ons en de politie ons kan arresteren als zij dat wensen.”

Lees hier een In Memoriam voor 28 vermoorde activisten in 2019 in Latijns-Amerika die zich inzetten voor de rechten van inheemse gemeenschappen en het milieu.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Estefanía Pampín Zuidmeer