Onderzoek heeft aangetoond dat er in het Knysnabos in Zuid-Afrika nog maar 1 olifant over is. Ooit leefden er in dit uitgestrekte gebied duizenden Knysna-olifanten, verspreid over honderden kilometers rond de Zuidkaap. Door toedoen van menselijk handelen verdwenen ze een voor een en werd het stil in Knysna Elephant Park.
In 2014 begon een studie naar de aantallen van de meest zuidelijk wonende kudde olifanten ter wereld. Met een klein aantal infrarood camera’s ging een team van SANparks aan de slag. Op 14 september 2014 was er een eerste waarneming van een volwassen olifant. Daarna werd deze olifant met de naam Oupoot nog 25 maal gesignaleerd, maar telkens alleen. Uit analyse van de beelden werd ingeschat dat het een 45 jaar oud vrouwtje was. Zij was niet zwanger of zogende en haar verschrompelde borstklieren suggereren dat ze al heel lang geen kalf meer heeft gehad, of misschien zelfs nooit moeder is geworden.
Stress
Ze werd gefilmd, in eenzaamheid spelende met straatnaamborden, materialen achtergelaten door houthakkers en met hekken. Onderzoeker Graham Kerley van het Centre for African Conservation Ecology aan de Nelson Mandela University zag dat ze gezwollen temporale klieren heeft die vocht afscheiden, waarschijnlijk door de stress van het alleen zijn. Deze klieren zitten ter hoogte van de slaap en zijn betrokken bij de hormoonhuishouding.
Altijd alleen
De onderzoekers vinden het verontrustend dat ze haar steeds alleen zien, want vrouwtjesolifanten maken deel uit van een kudde en worden altijd gezien met leden van die kudde. Maar mogelijk misten de onderzoekers de aanwezigheid van andere olifanten omdat de camera’s niet over het volledige leefgebied waren verdeeld. Daarom werd het onderzoek uitgebreid met 80 camera’s verspreid over het gehele bos. Ze zijn in 2016 geïnstalleerd en bleven 15 maanden actief.
144 maal werd dezelfde olifantskoe gezien en altijd alleen. Enkele camera’s zijn nog in werking om haar te blijven observeren. Geen enkele andere olifant is in die periode waargenomen. Outpoot is als enige overgebleven.
Tragisch
Vrouwtjesolifanten kunnen 65 jaar oud worden, wat betekent dat ze nog zeker 20 jaar in eenzaamheid moet leven. Graham Kerley:
“De brute realiteit is dat de populatie Knysna-olifanten niet langer bestaat. Alle mystiek van de Knysna-olifant is teruggebracht tot een enkel dier, achtergebleven onder nogal tragische omstandigheden.”
Ooit waren er duizenden Knysna-olifanten, die verspreid over honderden kilometers rond de Zuidkaap ronddwaalden, in een gebied met een oppervlak van zo’n 45.000 hectare. De laatste 300 jaar zijn deze olifanten steeds verder teruggedrongen door jagers, stropers en verstedelijking. Rond 1876 waren er nog 400-500 olifanten over. In 1920 vond de laatste officiële jacht plaats waarbij een vergunning was uitgegeven voor 1 olifant, maar er werden 5 dieren gedood. Toen bestond de kudde nog uit 13 exemplaren. In 1970 waren het er nog 11, in 1981 slechts 3.
Mislukt
Om de kudde nieuw leven in te blazen werden er 3 olifanten uit Krugerpark gehaald, maar een ging binnen een maand dood en de anderen moesten verplaatst worden, omdat er mens-dier conflicten ontstonden. Het experiment mislukte en een eenzame olifant is overgebleven. Overplaatsing wordt te stressvol en te traumatisch geacht en kunstmatige inseminatie te risicovol. Kerley:
“Hopelijk hebben wij mensen een nare les geleerd, omdat het uiteindelijk onze schuld is dat ze de laatste Knysna-olifant is. Zij is de metafoor voor onze behandeling van alle soorten die samen met ons op deze planeet leven. (…) Ze vertelt ons dat we grote fouten maken en we gaan nog veel meer verliezen dan haar als we de wijze waarop we omgaan met biodiversiteit niet substantieel veranderen.”
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Ellie Doppenberg
