De grote overdaad aan stikstof in Nederland is een groot probleem voor onze flora en fauna. Niet alleen beschermde, kwetsbare soorten hebben eronder te lijden, maar ook meer alledaagse soorten zoals de haas en veldleeuwerik hebben het moeilijk als gevolg van de stikstofcrisis.
In 2020 stelde het Wereld Natuur Fonds in het rapport getiteld ‘Natuur en Landbouw Verbonden’ vast dat sinds 1990 het aantal populaties wilde dieren in Nederland gemiddeld is gehalveerd. In heidegebieden met zeer hoge stikstofneerslag op hoge zandgronden is de afname van populaties gemiddeld zeventig procent.
Kirsten Schuijt, directeur van het Wereld Natuur Fonds, zei destijds:
“Ons landschap wordt monotoon en stil, zonder dat we het in de gaten lijken te hebben. Want heide bloeit nog steeds prachtig paars en weilanden zijn groen. Maar wie weet nog dat vroeger wolken vlinders op de heide te zien waren en je omringd werd door het geluid van vogels? En dat het boerenland een walhalla was voor weidevogels, bloemen en insecten? We hebben de natuur inmiddels zo diep uitgehold dat ons welzijn en onze welvaart in het geding komen.”
Van haas tot zonnedauw: deze planten en dieren zitten door de stikstofuitstoot in de gevarenzone
Ook buiten natuurgebieden is stikstof een probleem. Niet alleen beschermde en kwetsbare soorten, zoals de groenknolorchis of de kemph…https://t.co/lftd1JCyV2 https://t.co/m4TGB3evOu
— Mark Groothuis 🇳🇱 (@GroothuisMark) May 22, 2022
Drastische maatregelen
Er zijn dan ook drastische maatregelen nodig om uit de stikstofcrisis te komen, echter doen ze altijd (economisch) pijn. Inmiddels is de woning- en wegenbouw gedeeltelijk stilgevallen omdat vergunningen in strijd zijn met de regelgeving omtrent de toegestane stikstofuitstoot. Desondanks vindt er nog steeds achteruitgang plaats, met als oorzaak de enorme verwevenheid tussen de uitstoot van stikstof en onze economie en voedselvoorziening. De politiek legt de nadruk veelal op herstellen wat door vervuiling eerder kapot is gemaakt, maar deze methode drijft veel planten- en dierensoorten tot het uiterste.
Niet alleen kwetsbare soorten
Kwetsbare soorten zoals veenmossen, amfibieën en weidevogels liggen al langer aan het infuus en zullen snel uit Nederland verdwijnen als de stikstofcrisis niet wordt opgelost. Maar ook meer alledaagse soorten zoals de veldleeuwerik of de haas hebben het moeilijk, zo stelt SoortenNL, een kennisnetwerk voor wilde planten en dieren in Nederland.
(geen) nieuws over #stikstof. De #stikstofcrisis is een #natuurcrisis. Het is niet aan het lukken het grote uitsterven te stoppen en dat is serieus ernstig. https://t.co/y7ThRo0QuL
— SoortenNL (@SoortenNL) February 14, 2022
In dertig jaar tijd is bijvoorbeeld het aantal dagvlinders in Nederland gehalveerd. Helaas behoren insecten niet tot de soorten die zijn aangewezen als indicatoren voor de staat van de natuur in de Habitatrichtlijn van 1992. Er staan slechts drie vlindersoorten op de lijst, terwijl insecten van groot belang zijn in elk ecosysteem.
Voedselarmoede = soortenrijkdom
Voedselarmoede betekent in de natuur een rijkdom aan soorten die op een creatieve manier proberen aan voedsel te komen. Wanneer er te veel voedsel (in de vorm van stikstof) aanwezig is, verdwijnen juist de soorten die het van zulke strategieën moeten hebben. In plaats daarvan krijgen bepaalde dominante soorten de overhand, zoals bramen, brandnetels en bepaalde grassen.
Als gevolg hiervan kunnen de hermelijn, wezel, bunzing en haas zich bijvoorbeeld niet meer verstoppen in heggen en boomgroepjes. Door de eentonige grasgroei verdwijnt bovendien ook hun voedsel, wat bestaat uit muizen, vogeleieren en kruiden. Dit maakt actief natuurbeheer in met name het buitengebied, waar kleinschalige boerenland plaats heeft gemaakt voor industriële landbouw, van essentieel belang.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Meia van der Zee
