Mensen schrijven graag emoties toe aan dieren, met name aan de eigen huisdieren. Verhalen over honden die lange tijd na het overlijden van een baasje trouw wachten tot het baasje terugkomt, beschrijven wij graag als missen van, rouwen of verdriet hebben. Het is echter moeilijk om vast te stellen of een dier verdriet heeft, of dat een dier gewoon doet wat hij altijd heeft gedaan omdat hij geen ander leven kent. Er zijn echter verschillende dieren die volgens antropoloog Barbara J. King de pijn voelen van het verlies van een geliefde. Wij zetten er hier een aantal op een rijtje.
Verdriet?
Verdriet wordt door sommige antropologen gedefinieerd als ‘een gedragsverandering bij levende wezens die de overledene kenden’. Dit betekent dat, om vast te stellen of er verdriet in het spel is, het gedrag van het dier voor het overlijden van een naaste ook bestudeerd moet zijn. Zo kan men zien of het gedrag na het overlijden afwijkt. Er is een aantal voorbeelden van dieren die een verandering in het gedrag vertonen na het overlijden van een naaste, met name bij enkele zeer intelligente zoogdieren.
Olifanten
Van olifanten is bekend dat ze vaak na het overlijden van een metgezel teruggaan naar de plek van overlijden en met hun slurf hun dode metgezel benaderen en voorzichtig strelen. In sommige gevallen blijven ze dagenlang bij het lichaam, zelfs wanneer het lichaam niet meer intact is, of begraven ze de lijken. Wat het rouwen van olifanten onderscheidt van het rouwen van andere dieren zoals paarden en gorilla’s, is dat ze in grotere groepen hun verdriet delen en niet alleen rouwen om hun eigen families, maar ook om olifanten uit andere families. Bioloog George Wittemyer stelt dat het rouwen en de zogenaamde overlijdensrituelen van olifanten mysterieus blijven:
“Elke keer dat er een olifant overlijdt en andere olifanten komen rouwen is anders, maar het blijft opvallend gedrag. Het gedrag is niet gebaseerd op overleven of noodzaak, maar op een soort emotie.”
Walvissen
Er zijn zeven verschillende soorten walvissen bekend die, na een overlijden, bij het levenloze lichaam bleven, of het zelfs meenamen. Onderzoekers denken dat dit voornamelijk moeders zijn die hun kind niet los kunnen en willen laten. Zo zouden tuimelaars, orka’s en grienden vaker dode kalveren dragen en proberen ze boven water te houden en naar boten te duwen. Dit moet een soort van rouwen zijn.
In onderstaan filmpje is een walvis te zien die haar dode kalf met zich meeneemt. Het kalf is waarschijnlijk door plastic vergiftigd, mogelijk zelfs via de melk van haar eigen moeder. Het overlijden van het kalf beïnvloedt ook de rest van de groep.
.
Chimpansees
Ook chimpansees rouwen. Hun manier van verdriet uiten lijkt misschien nog het meest op die van mensen. Zo houden ze zelfs begrafenissen en laat een onderzoek uit 2010 zien dat chimpansees, net als mensen, minder eetlust hebben in de periode na een overlijden en de plek van overlijden proberen te vermijden.
Gorilla’s
Het ervaren van verdriet komt ook bij gorilla’s voor. De elfjarige gorilla Gana, een gorilla die in een dierentuin in Munster, Duitsland leeft, hield haar 3-maanden oude baby in haar armen, toen deze plotseling in de zomer van 2008 overleed. De moeder staarde naar haar kind, niet in staat om te accepteren dat haar baby dood was of niet in staat om haar kind als dood te herkennen. De moeder wiegde haar kind urenlang heen en weer en probeerde beweging in het slappe hoofd en de slappe armen terug te brengen, zonder effect.
Ook Bobby, vriend van gorilla Bebe in de Franklin Park Zoo in Boston, kon in eerste instantie niet begrijpen dat zijn vriendin er niet meer was. Zo probeerde hij nog selderij, haar lievelingseten, in haar hand te duwen. Toen hij, waarschijnlijk, begreep dat er echt iets mis was en zijn vriendin Bebe er niet meer was, begon hij te jammeren en op de tralies van zijn kooi te slaan, een duidelijke omslag in zijn gedrag. De andere gorilla’s uitten hun verdriet minder heftig dan Bobby, wat mogelijk wijst op hun minder hechte band met Bebe en dat gorilla’s met name verdriet ervaren bij naasten.
Bronnen:
@AnimalsToday.nl Lisa van Leeuwen
1 Comment
Comments are closed.
Het is te belachelijk voor woorden dat gevoel en emotie bij andere diersoorten nog steeds onderzocht word en zelfs door zogenaamde wetenschappers genegeerd word en afgedaan als onzin.
Als je alle dagen met dieren omgaat en je weet dan nog niet of dieren gevoel hebben en emoties ervaren, dan moet je eens bij jezelf te rade gaan of je zelf wel gevoel hebt en emoties toond.
Vele veeboeren en ook fokkers van zogenaamde rasdieren denken dat ze van hun dieren houden, maar snappen helemaal niets van dieren. Het gaat gewoon om hun egoisme en hebzucht en heeft niets te maken met liefde voor een dier.