Ook als het om dieren gaat, hebben kinderen de toekomst. Kinderen ontdekken, exploreren. Zonder zelf de wereld te ervaren en ermee in interactie te zijn wordt een kind niet volwassen. Toch hoort bij de reis van het kind ook begrenzing, sturing en het – zo belangrijke – goede voorbeeld.

kinderen
Kinderen hebben de toekomst © Sophia-Vereeniging

Empathie en compassie aanleren voor en door dieren
Wie kent niet het beeld van een kind dat achter volgens aanrent. Of het nu eenden de vijver in jaagt of duiven de lucht in. Dat gedrag is een kans. Een kans voor een ouder of verzorger om het kind empathie en compassie aan te leren. Door uitleg te geven dat het voor de vogel niet fijn is om opgejaagd te worden en soms zelfs gevaarlijk. Door voor te doen hoe je goed met het dier kunt omgaan. Door te prijzen als het kind dat doet.

Zo leert een kind zich te verplaatsen in een dier, wat het dier nodig heeft en dat het leuker is om samen te leven dan elk in je eigen wereld.

Die levensles meegeven aan opgroeiende kinderen is als ouder/verzorger belangrijk. Belangrijk voor de dieren, maar ook voor het kind en zijn medemensen. Want empathie ontwikkelen is een vaardigheid die een mensenleven lang voor allerlei situaties waarde heeft.

Verstoorde processen leiden tot schadecascades
Helaas krijgt niet elk kind de kans om in een veilige omgeving groot te groeien. Situaties van (huiselijk) geweld, verwaarlozing en opgelopen trauma’s brengen veel leed. Daarnaast kunnen ze leiden tot verstoord gedrag bij kinderen. Gedrag dat soms zichtbaar wordt in acties naar anderen, ook dieren.

Neem de twee jongens van elf en twaalf die jonge katten hadden gedood en om prikkeldraad hadden gewikkeld. Een dergelijk extreme actie voor een kind van die leeftijd kan duiden op het hebben gezien, hebben moeten deelnemen of uitvoeren van geweldsituaties met dier/mens. De beschadiging die dit geeft, gaat verder dan het kind. Het leidt tot een schadecascade, ook in de omgeving van een kind.

Een kind dat afwijkend gedrag naar (gezelschaps)dieren toont, geeft een signaal af. Een signaal dat het wellicht dingen heeft gezien en meegemaakt die traumatisch zijn. Een signaal waarop geacteerd kan worden. Moet worden.

Bij (jonge) kinderen kan het tij worden gekeerd. Educatieve begeleidingsprogramma’s met dieren kunnen herstel te bevorderen van het vermogen tot empathie, compassie en het aangaan van een band met anderen. Het werkt doordat de betrokken volwassenen model staan voor hoe je met dieren moet omgaan en er actief wordt gewerkt aan inlevingsvermogen, verantwoordelijkheidsbesef, respect voor wat een ander nodig heeft.

Deze programma’s  kunnen het kind veel brengen en de schadecascade stoppen. Cruciaal is echter dat ze door professionals worden uitgevoerd en dat er veel oog is voor het dier en zijn welzijn. Immers, zeker bij de start, loopt het dier risico mishandeld te worden. Iets wat niet de bedoeling kan zijn van een dergelijk programma.

Er kan veel stuk gemaakt worden in het leven van mens en dier, maar juist door bij kinderen te beginnen, kunnen we voor nieuwe generaties het leven fijner, rijker en veiliger maken.

Ineke van Herwijnen, directeur Hondenbescherming ©PiepVandaag.nl