Onderzoekers hebben simpele schuilplaatsen ontwikkeld waarmee kikkers hun lichaamstemperatuur kunnen verhogen en zo infecties kunnen bestrijden. Australische kikkers die bedreigd worden door een dodelijke schimmelziekte zouden veel baat kunnen hebben bij deze zogenaamde kikker sauna.
De kunstmatige schuilplaatsen bestaan uit eenvoudige materialen zoals bakstenen en kleine kassen en worden door de zon opgewarmd. Deze nieuwe aanpak zou een waardevol hulpmiddel kunnen zijn voor de bescherming van amfibiepopulaties die wereldwijd last hebben van een schimmelziekte.
Gevaarlijke schimmel
Het onderzoeksteam richtte zich op de groene en gouden boomkikker (Litoria aurea), beide bedreigde soorten. Sinds de komst van de schimmelziekte chytridiomycose in 1978 zijn de kikkers uit meer dan 90 procent van zijn inheemse leefgebied in Australië verdwenen. Inmiddels worden ten minste 90 amfibiesoorten met uitsterven bedreigd door deze schimmel. Bij nog eens 124 soorten is de populatie met meer dan 90 procent afgenomen. Anthony Waddle, onderzoeker aan de Macquarie University in Australië en hoofdauteur zegt in een persbericht:
“In de 25 jaar sinds chytridiomycose werd geïdentificeerd als een belangrijke oorzaak van de wereldwijde ineenstorting van amfibiepopulaties, zijn onze bevindingen de eerste die een eenvoudige, goedkope en breed toepasbare manier bieden om kikkers tegen deze schimmel te beschermen. In deze eenvoudige kleine hotspots kunnen kikkers hun lichaam opwarmen tot een temperatuur die de infecties vernietigt”
Onderzoekers ontdekten dat de kunstmatige schuilplaatsen kikkers in staat stellen om sneller infecties te bestrijden doordat ze helpen hun lichaamstemperatuur te verhogen. De schimmel die chytridiomycose veroorzaakt gedijt in koele omstandigheden en kan geen temperaturen hoger dan 30° Celsius verdragen. De sauna voor kikkers lijkt dus een goede strategie.
In laboratoriumexperimenten waren kikkers die toegang kregen tot warmere temperaturen in staat om sneller van hun infectie af te komen dan kikkers die in koelere omstandigheden verbleven. Belangrijk is dat kikkers die op deze manier herstelden van een infectie, ook weerstand ontwikkelden tegen latere infecties.
Sauna voor de boomkikkers
Het onderzoeksteam is nu bezig met het uitbreiden van hun onderzoek en het implementeren van de sauna schuilplaatsen in een van de grootste en meest kwetsbare populaties van groene en gouden boomkikkers, in het Sydney Olympic Park. De schuilplaatsen zijn gemaakt van goedkope en gemakkelijk verkrijgbare materialen, waardoor ze gemakkelijk te implementeren zijn. Waddle:
“We hebben laten zien dat het werkt; nu zetten we het in bij een van de meest kwetsbare populaties waar we een onmiddellijke impact verwachten.”
Deze ontwikkeling komt op een kritiek moment voor amfibieën wereldwijd. Uit een ander onderzoek, gepubliceerd in 2023, blijkt dat meer dan 8.000 amfibiesoorten een aanzienlijk hoger risico lopen om uit te sterven dan in 2004. Twee op de vijf amfibieën worden nu met uitsterven bedreigd, waardoor ze tot de meest bedreigde diergroepen behoren.
Amfibieën zijn bijzonder kwetsbaar vanwege hun doorlaatbare huid en specifieke habitatbehoeften. Ze hebben extreme last van veranderingen in de leefomgeving, waardoor ze zich niet meer kunnen verplaatsen. Ze kunnen dan ook niet ontsnappen aan de toenemende extreme hitte, bosbranden, droogte en orkanen.
Onderzoekers waarschuwen dat de schuilplaatsstrategie mogelijk niet werkt voor alle amfibiesoorten, vooral niet voor soorten die beter gedijen in een koeler klimaat. En toch kan de sauna een waardevol hulpmiddel zijn om bedreigde amfibieën te beschermen. Kelsey Neam schreef mee aan de studie over risico’s van het uitsterven van amfibieën:
“Door amfibieën te beschermen, beschermen we de bossen en ecosystemen die een sleutelrol spelen in de strijd tegen klimaatverandering. Een investering in amfibieën is een investering in de toekomst van onze planeet.”
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Meia van der Zee
