De vogelgriep grijpt steeds verder om zich heen. En niet alleen vogels worden er ziek van: ook bij vossen en otters is de ziekte geconstateerd, en in Chili zelfs bij zeeleeuwen. Inmiddels zijn er in Polen al negen katten aan dit virus doodgegaan.
Sinds oktober 2021 zijn er al zo’n 6,9 miljoen vogels in Nederland, vooral preventief, afgemaakt. Het grootste deel hiervan is kippen. Ook in het buitenland vormt vogelgriep een grote dreiging. Wilde vogels raken ook besmet en sterven. Katten zijn geen vogels, maar eten wel vogels. De negen katten die in Polen zijn overleden, waren allemaal getest op het H5N1-virus, de vogelgriepvariant die ook in Nederland heerst. Het is niet de eerste keer dat het vogelgriep virus overspringt op zoogdieren. Ook in Nederland is dit al vaker gebeurd. Nancy Beerens, vogelgriepdeskundige:
“We hebben dit voor het eerst gezien vorige jaar, toen was er een enorme uitbraak van vogelgriep onder wilde vogels. Toen is er ook een aantal zoogdieren besmet geraakt. Dat waren 9 vossen, een otter, een das en een aantal bunzingen.”
Katten geen uitzondering
In andere landen zoals Azië en Noord-Amerika raken zoogdieren ook besmet met dit virus. Het is al bekend dat zwarte beren, wasbeertjes en ook zeehonden besmet kunnen raken. Het aantal dieren dat besmet kan raken is dus aardig divers. Het is nog de vraag hoe deze dieren besmet zijn geraakt. In het voorbeeld met de dode katten wordt nog onderzocht of het komt door het eten van besmette dode vogels, of doordat ze elkaar besmet hebben. Volgens viroloog Marion Koopmans is dit nog niet helemaal duidelijk:
“Dat is een belangrijk verschil. Dat tweede is nog niet gezien, maar wordt natuurlijk wel onderzocht.”
Mens is ook een zoogdier
Voorkomen is beter dan genezen. Als je weet dat je in een gebied woont waar vogelgriep voorkomt, dan doe je er verstandig aan je kat binnen te houden. Ook honden kan je beter weghouden van dode vogels tijdens het uitlaten. Voor mensen denkt men dat het risico voor nu erg klein is. Dat neemt niet weg dat het virus zich kan aanpassen of muteren zodat het wel gevaarlijk kan worden. Dit zag je ook in de pluimvee-industrie al gebeuren. Net als het coronavirus is de vogelgriep een ‘zoönose‘: een ziekte die zowel dieren als mensen treft en tussen beiden kan overspringen. Ook voor de mens is het verstandig om dode vogels niet met je handen aan te raken en je handen te wassen als je in contact bent geweest met dieren.
Hoe is vogelgriep ontstaan?
Om te snappen hoe besmettelijk vogelgriep is, kijken we eerst hoe dit virus is ontstaan. Van oorsprong is vogelgriep een vrij onschuldig virus dat bijna alleen voorkwam bij wilde watervogels. Ze werden er niet erg ziek van. Het werd dan ook via water verspreid. Ondertussen is dit virus door mutaties in het genetisch materiaal van het virus veel erger geworden en is nu een hoogpathogene vogelgriep virus geworden.
De intensieve veehouderij is de belangrijkste bron hierin. De dieren zitten zo dicht op elkaar dat het virus zich hier heel makkelijk verspreidt. Omdat ze zo dicht op elkaar zitten, kan dit nu prima zonder water. Het virus heeft vrij spel gekregen als het ware.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen
