Karen’s blog: Annie en de wolven 

Er is weer een wolf gesignaleerd in Nederland (helaas doodgereden op de snelweg) en die kans grijpt CDA-Europarlementariër Annie Schreijer Pierik gretig aan om dit prachtige dier weer eens te demoniseren:

Het toenemend aantal wolven in Europa moet dringend worden aangepakt en Nederland moet zich bovendien beter voorbereiden op de komst van wolven en kruisingen van wolven en honden, de ‘gevaarlijke’ hybride honden.’

De oplossing is volgens haar zoals te verwachten: de beschermde status van de dieren opheffen en ze afschieten. Ik vind het echt stuitend als ik zoiets lees.

Het primitieve oordeel is er weer: heb je schade, dan moet de schadeveroorzaker dood. Volgens mij zijn we de Neanderthalertijd allang voorbij. Het is namelijk goed mogelijk dat wolven in een gebied met schapen leven zonder de schapen te doden. Dat is in vele wetenschappelijke artikelen beschreven. Geen wapens, maar goede voorbereiding en voorlichting zijn nodig voor de komst van wolven. En daar schort het nu dus juist aan.

Een wolf kan geleerd worden bij mensen of schapen weg te blijven. Het zijn slimme dieren. Ze kunnen leren dat schapen gevaar inhouden. En niet dat ze een goed maal zijn.

Ook mensen moeten leren en daarom is voorlichting zo broodnodig, want tot op heden beseft niemand zich wat te doen als een wolf in de buurt komt. Wolven zullen verkeerde zaken leren als ze ongestoord langs wegen en door dorpen kunnen gaan, zoals in Kolham in 2015 is gebeurd. Zonder goede voorlichting en voorbereiding zal de wolf juist het averechtse leren.

Feit blijft dat mensen niets te vrezen hebben. Dat bewijzen landen als Slovenië, waar mensen gewoon samen leven met beren en wolven, en beide grote roofdieren nooit uitgeroeid zijn geweest. Maar Slovenië heeft, net als in Duitsland, Frankrijk en Italië, vooral problemen met het doden van vee. Dat was ook de reden voor de heksenjacht en uitroeiing in de 19^e eeuw. Dat is ook de reden voor de controverse die je nu direct ziet ontstaan: vooral de veehouders maken zich grote zorgen, terwijl anderen, net als ik, het prachtig vinden dat de wolf weer in onze natuur terugkeert.

Natuurlijk vind ook ik dat vee niet onbeschermd gelaten kan worden. De veehouders zullen moeten innoveren om te voorkomen dat de wolf een schaap, een jong rund of veulen doodt. Vooral schapen zijn de klos, zo leert het buitenland. Van een wolf die schapen doodt is bekend dat hij wel een tiental kan doden en er maar één opeet. De overlevende schapen hebben een traumatische ervaring achter de rug en willen niet meer naar het (slag)veld. Drachtige dieren kunnen zelfs aborteren. De wolf heeft daarentegen een prachttijd gehad: leuk rennen en bijten naar de schapen en ze smaken ook nog! Oftewel: als de wolf niet een straf voor die actie krijgt, dan gaat het van kwaad tot erger.

Het vreemde is echter dat er heel veel over het leren bij honden bekend is, maar dit nog nauwelijks toegepast wordt voor het vinden van een oplossing. Kunnen we een wolf afleren zich te richten op een schaap? Als dat zou kunnen, dan zou een wolf gewoon in de buurt van schapen kunnen zijn zonder dat er problemen optreden. Want dat kan!

Bij House of Animals organiseerden we een paar maanden geleden een bijeenkomst over de wolf en daar vertelde Diederik van Liere een prachtig verhaal. Hij heeft namelijk samen met de Sloveense dierenbescherming, schapenboeren en de zoötechnische afdeling van de universiteit van Ljubljana precies naar dit fenomeen onderzoek  gedaan. Het bleek dat het belangrijk is dat boeren in een wolvengebied de schaapskudde niet mengen met geiten en dat de kudde naar een nachtverblijf gebracht wordt. Een hekwerk met schrikdraad of een waakhond bleek helemaal niet te werken, ondanks dat dit algemeen wordt aangenomen. Sterker nog, juist de extra doding van schapen lijkt door het hekwerk versterkt te worden. Het dient primair ook om de schapen binnen te houden. Zo wordt een niet uit te ontsnappen arena met schapen gemaakt voor de wolf, die makkelijk over een hek van zo’n anderhalve meter springt. Ervaringen met een hekwerk onder stroom van 1.80 meter zijn wel positief, maar zo’n hekwerk, noch een nachtverblijf, is in veel gevallen te realiseren. Kortom, er is dringend behoefte aan nieuwe methoden om vee te kunnen houden in een gebied waar wolven voorkomen.

Diederik van Liere heeft op basis van de resultaten van dit onderzoek nieuwe methoden bedacht. Een ervan is sensoren die op enkele schapen in een kudde worden aangebracht. Hiermee wordt hartslag en oortemperatuur gemeten. Als zo’n schaap een wolf bemerkt wordt het schaap, net als wij, bleek van schrik, en koud in de oren. Ook het hart gaat veel sneller slaan. De sensoren meten dat en sturen dat vervolgens draadloos naar een kleine computer. Die kan dan de lichten in het veld aandoen en knalgeluiden laten afgaan. De wolf is dan gespot, zal zich blootgegeven voelen en naar verwachting vertrekken.

De tweede methode die Diederik heeft bedacht en samen met Sloveense onderzoekers heeft uitgewerkt is waarbij wolven die in de nek van een schaap bijten een bestraffing krijgen. Meestal is het namelijk zo dat een wolf een schaap onder bij de nek grijpt en doodbijt.

Het doel van het onderzoek van Diederik en zijn collega’s is uiteindelijk schapen, mensen en wolven naast elkaar te laten leven. En als er na aanpassingen door boeren en de methoden van Diederik en collega’s toch nog iets gebeurt zou er een goede compensatieregeling moeten zijn, zodat de wolven met rust gelaten kunnen worden.

Dus Annie ik zou zeggen: ga rustig slapen. Het komt helemaal goed met de wolven in Nederland, maar het zou wel heel fijn zijn als Diederik en zijn collega’s subsidie krijgen om hun methoden verder uit te werken. Zal ik binnenkort even een afspraak voor jullie inplannen?

Wil je meer weten over wolven bekijk dan hieronder het verhaal van Diederik van Liere:

©AnimalsToday.nl Karen Soeters