Wetenschappers die in Costa Rica en Panama de geluiden van jonge vleermuizen hebben beluisterd en bestudeerd, ontdekten dat het geluid van de diertjes wel erg veel lijkt op het gebrabbel van mensenkinderen. En dat is uniek, want niet eerder werd gebrabbel als leerproces voor taal en communicatie vastgesteld bij een niet-primaat.  

wilde dieren
Jonge vleermuizen brabbelen als mensenbaby’s | Foto: publiek domein

Communicatie-oefening

De vleermuisjes produceren een ritmisch geluid en herhalen bepaalde ‘hoeksteenlettergrepen’. Daarom vermoeden de wetenschappers dat het hier gaat om de opbouw van hun latere communicatie, net zoals dat ook voor mensen geldt. Door klanken en combinaties uit te stoten, oefenen ze als het ware hun taalgevoel.

Vocale vleermuis

Hoofd onderzoekster Dr. Ahana Fernandez:

“Ze brabbelen werkelijk maar door, van zonsopgang tot zonsondergang, en oefenen zo hun geluiden.”

Dr. Fernandez concentreerde zich in haar onderzoek vooral op een bijzonder vocale vleermuis, de tweestrepige zakvleermuis (Saccopteryx bilineata). Een vleermuis die zingt als een zangvogel, met een zeer verfijnde vocale communicatie die gebruik maakt van een breed scala aan lettergreepsoorten.

Ritmiek en herhaling

Samen met haar collega’s nam Dr. Fernandez 216 geluidsessies op van ongeveer 20 brabbelende vleermuizen en analyseerde die. Jonge vleermuizen bootsen de centrale klanken van hun ouders na, en herhalen die ritmisch, iets dat doet denken aan ‘da-da-da’ bij mensenkinderen. Verrassend was de bevinding dat zowel vrouwelijke als mannelijke jonkies de klanken leerden van territoriale liederen van louter mannelijke volwassenen. Misschien dat de vrouwtjes deze kennis later gebruiken bij het maken van de juiste partnerkeuze!

Brabbelen en luisteren

Mensentaal vergt een hoge mate van controle over de spraakspieren en organen, en juist daarvoor is het gebrabbel van peuters en kleuters van cruciaal belang. En dat geldt, aldus de onderzoekers, ook voor vleermuizen. Daarnaast lijkt het erop dat de vleermuizen naar elkaar luisteren. Dr. Fernandez:

“Als er één begint met brabbelen, dan zien we de oren van de andere jonge vleermuizen bewegen. Het lijkt er dus op dat ze naar elkaar luisteren, maar hoe dat het oefen- en leerproces beïnvloedt, dat weten we nog niet.”

Neurologie

Het onderzoek is een belangrijke stap in het begrijpen van de neurologische processen die aan het werk zijn bij het leren van taal en communicatie door zoogdieren in het algemeen. Dr. Fernandez:

“Hoewel er miljoenen jaren van evolutionaire afsplitsingen liggen tussen de mens en de vleermuis, is het verbazingwekkend om te zien dat de processen om tot communicatie te komen voor beide gelijk zijn gebleven.”

De tweestrepige zakvleermuis is tot zover de enige vleermuis waarvan bekend is dat het klanken doorgeeft aan de volgende generatie, maar met een diversiteit van wel 1.400 vleermuissoorten wereldwijd verwachten de onderzoekers dat er meer vleermuizen brabbelen en oefenen.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Laura Lancée