De routes die trekvogels jaarlijks vliegen staan bekend als ‘flyways’. Er zijn negen grote vliegroutes over de hele wereld. Jacht en ontbossing bedreigen de East Asian-Australasian Flyway (EAAF), die zich uitstrekt over 22 landen en benut wordt door meer dan 50 miljoen trekvogels uit ruim 250 verschillende populaties, waaronder 32 wereldwijd bedreigde soorten.
Tijdens de migratie vertrouwen watervogels op halteplaatsen; watergebieden om te rusten en te foerageren, energie op te bouwen. De eerste etappe van de noordwaartse migratie vanuit Australië betekent voor watervogels een vlucht van meer dan 6000 kilometer, voor ze een dergelijke halteplaats in de flyway bereiken. De Gele Zee-regio van China en het Koreaanse schiereiland zijn zeer gewilde plekken om uit te rusten, om weer op gewicht te komen en om zich voor te bereiden op hun aankomst in de broedgebieden.
De East Asian-Australasian Flyway – die zich uitstrekt van de top van Rusland tot Indonesië en verder – is echter de meest bedreigde flyway. In Azië migreren jaarlijks meer dan 500 vogelsoorten door bossen en watergebieden en is de rijkste regio ter wereld wat betreft de diversiteit van soorten. Veel vogelsoorten zijn helaas aan het afnemen en een aantal staat nu op de rand van uitsterven.
Jacht en ontbossing bedreigen trekvogels
Een internationaal team van natuurbeschermers deed onderzoek en ontdekte een afname van de populatie bij veel trekvogelsoorten in Azië, die gebruikmaakten van de tropische bossen in Zuidoost-Azië. Omdat ontbossing en landbouw op industriële schaal hier de leefgebieden snel veranderen, zullen veel soorten waarschijnlijk in de problemen komen.
De jacht vormt echter de meest zorgwekkende bedreiging voor de trekvogels in Azië; in veel delen van het land worden ze in zeer grote aantallen met behulp van netten gevangen en vervolgens verkocht aan restaurants en handelaren. Hoewel een deel van het probleem ligt bij onvoldoende wettelijke bescherming en regulering van jachtgereedschap zoals netten, is er een groter probleem bij de jacht met betrekking tot levensonderhoud en de binnenlandse handel in Aziatische landen.
Op de Pramuka vogelmarkt in Jakarta worden dagelijks 20 tot 25 duizend vogels te koop aangeboden. Zo’n 95 procent bestaat uit wildvang; vogels die op het platteland of in de bossen van Java ‘vers’ gevangen zijn. Het overgrote deel bestaat uit ernstig bedreigde zangvogels. BirdLife International werkt momenteel samen met partners in de hele regio om een situatieanalyse uit te voeren van de omvang van de vogeljacht in Zuidoost-Azië.
Bossen stil en leeg
Nog steeds is Indonesië een van de meest vogelrijke landen. Toch zijn er streken waar nog nauwelijks een vogel voorkomt. Daar is het stil en leeg. Dat komt onder meer door houtkap, steeds intensiever landgebruik én door illegale vogelvangst. De rijstvogel is een schrijnend voorbeeld, deze wordt inmiddels ernstig bedreigd. Onderzoeker Ding Li Yong:
“We hebben nu bewijs dat ten minste 180 soorten van de trekvogels in Azië worden gevangen voor voedsel, de handel in kooivogels of voor andere doeleinden. Dit is waarschijnlijk de belangrijkste reden waarom voorheen veel voorkomende soorten in de afgelopen tien jaar zo sterk zijn afgenomen. Het enige wat de toekomst voor veel trekvogels veilig kan stellen is internationale samenwerking tussen overheden en gerichte bescherming langs de gehele trekroute. Want trekvogels beschermen heeft pas zin als je knelpunten langs de hele trekweg in kaart hebt én wegneemt.”
Doe mee met Global Big Day op zaterdag 8 mei
BirdLife nodigt je uit om op 8 mei de vogels te melden die je ziet, waar je ook bent. Daarmee lever je nuttige burgerwetenschappelijke gegevens over de status van vogels. Vorig jaar namen meer dan 50.000 vogelaars uit 175 landen deel aan Global Big Day, een wereldrecord. Bijdragers dienden 2,1 miljoen waarnemingen in met betrekking tot het buitengewone aantal van 6.479 soorten. Wil je meedoen, kijk dan op eBird, Global Birding of World Migratory Bird Day.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg
