Elk jaar verliezen wereldwijd maar liefst 18 miljard kippen, kalkoenen, varkens, schapen, geiten en koeien uit de vee-industrie hun leven zonder ooit op iemands bord te belanden. Die schokkende onthulling komt van de Leidse onderzoekers Juliane Klaura, Laura Scherer en Gerard Breeman. De enorme verspilling van levens is niet alleen ethisch onverantwoord, maar draagt ook onnodig bij aan klimaatverandering.

Jaarlijks 18 miljard dieren geslacht zonder ooit gegeten te worden
Vergeten levens: jaarlijks 18 miljard dieren voor niets geslacht | Foto: ©House of Animals

In een wereld waar klimaatverandering, bevolkingsgroei en honger toenemen, staan mondiale voedselsystemen voor ongekende uitdagingen. Voedselverlies en -verspilling (Food Loss and Waste FLW) spelen hierin een cruciale rol. Ongeveer een derde van het wereldwijd geproduceerde voedsel gaat verloren of wordt verspild, wat neerkomt op 1,3 miljard ton per jaar ter waarde van 940 miljard dollar, omgerekend ruim 865 miljard euro.

18.000 kalkoenen vergast in Moergestel
Kalkoenen | Foto: publiek domein

Verspilling van dieren

De onderzoekers richtten hun aandacht op de wereldwijde productie en consumptie van de zes meest gedomesticeerde en geëxploiteerde dieren. Hun berekeningen onthullen dat er jaarlijks 18 miljard dierenlevens worden verspild, wat overeenkomt met zo’n 52,4 miljoen ton botvrij en eetbaar vlees – voor wie meent vlees te moeten eten.  Dit is ongeveer een zesde van al het wereldwijd geproduceerde vlees. Onderzoeker Juliane Klaura benadrukt:

“Het verlagen van deze aantallen voorkomt niet alleen onnodig dierenleed, maar draagt ook bij aan de strijd tegen klimaatverandering.”

.

Jaarlijks 18 miljard dieren geslacht zonder ooit gegeten te worden
Runderen wachtend op transport | Beeld: ©House of Animals

Welzijn van dieren genegeerd

Wereldwijd onderzoeken wetenschappers het terugdringen van voedselverlies en -verspilling (FLW). Het welzijn van dieren wordt daarbij doorgaans genegeerd, waardoor het lijden en de onnodige dood van deze dieren verborgen blijven. Het is hoog tijd om de band tussen voedselproductie en levende wezens weer te herstellen. Niet alleen vanuit milieuoogpunt en economisch perspectief, maar vooral vanuit ethisch oogpunt. In geïndustrialiseerde voedselsystemen wordt vlees vaak losgekoppeld van de dieren, waardoor consumenten zich minder bewust zijn van het feit dat het eten van vlees betekent dat een levend wezen gedood is. Het herstellen van deze verbinding is daarom van groot belang.

Winnie
Cartoon van Hein de Kort voor het geredde vleeskuiken Winnie

VS de grootste verspiller

Het onderzoek benadrukt ook dat de redenen voor vleesverlies variëren. In ontwikkelingslanden komt het verlies vaak voor aan het begin van het proces, bijvoorbeeld door ziektes tijdens het fokken of bederf tijdens opslag of transport. In geïndustrialiseerde landen, zoals de Verenigde Staten, vindt de verspilling vooral aan de consumptiekant plaats: supermarkten leggen te grote voorraden aan, restaurants serveren te grote porties en huishoudens gooien heel veel resten weg. De VS, samen met Zuid-Afrika en Brazilië, scoren bijzonder slecht op het gebied van vleesverspilling. In India verspilt de gemiddelde persoon daarentegen slechts een kleine hoeveelheid vlees.

De VS verspilt het meeste voedsel | Foto: publiek domein

Rundvlees de grootste vervuiler

Het onderzoek benadrukt de grote impact van het verminderen van vleesafval, zowel voor dierenwelzijn als in de strijd tegen klimaatverandering. Volgens VN-gegevens kunnen we maar liefst 14,5 procent van alle broeikasgasemissies toeschrijven aan vee, waarbij rundvlees de grootste vervuiler is. De onderzoekers onderzochten ook het bewustzijn en het gevoel van vee, hoewel het moeilijk is om leed van dieren in getallen en percentages uit te drukken.
.

Schouten blokkeerde minder vlees in klimaatcampagne

Bewustwording en gedragsverandering

Het terugdringen van vleesverlies kan dus zowel het welzijn van dieren als klimaatverandering positief beïnvloeden. Hoewel er niet één oplossing is om het verlies te verkleinen, beseffen de onderzoekers dat bewustmaking van consumenten een cruciale eerste stap is. In ontwikkelingslanden gaat het om het verbeteren van de omstandigheden voor dieren en de logistiek van vleesopslag en transport. In westerse landen is het veranderen van consumentengedrag van essentieel belang.

Foto: wuestenigel/flickr CC BY 2.0 Deed

18 miljard vergeten levens

Het zal niet gemakkelijk zijn om consumentengedrag te veranderen, erkent Klaura. Mensen raken snel van streek als het gaat om veranderingen in hun dieet. Ze voelen zich beroofd en emoties bemoeilijken het voor politici om met een rationeel antwoord te komen. Verduidelijken dat elk jaar 18 miljard dieren worden gedood die niet eens worden opgegeten, kan een belangrijke eerste stap zijn richting positieve actie. Het is daarom de hoogste tijd om consumenten bewust te maken van de miljarden dierenlevens die elk jaar op deze manier verloren gaan. Ondanks de uitdagingen van gedragsverandering biedt deze aanpak een krachtige kans om de ‘vergeten levens’ zichtbaar te maken en zo bij te dragen aan het verminderen van voedselverlies en het verspillen van dierenlevens.

Bronnen:

Klimaatrapport VN: plantaardig dieet om de aarde te redden

©AnimalsToday.nl Liesbeth Riekwel