Nee, het is geen schrijffout, de ‘ekker’ is de lang vergeten mannelijke versie van de ekster (Pica pica). De Internationale Ornithologische Naamgeving Sociëteit (IONS) wil de ekker herwaarderen, door de vogel in historisch perspectief te plaatsen en diens naam niet langer zwart-wit te benaderen. Net als een merrie en een hengst, een teef en een reu, zijn er de ekster en de ekker.
IONS komt met de herwaardering van de ekker tegemoet aan de dringende wens om de negatieve connotatie van de ekster te herverdelen onder de seksen. De naam ekster is naar alle waarschijnlijkheid ontstaan in het zuidelijk Nederlands en betekent (h)ekster. Omdat in die delen van het Nederlands taalgebied de ‘h’ niet wordt uitgesproken veranderde de naam in ekster.
Herwaardering voor de ekker
Door de meeste wetenschappers wordt bij eksters een duidelijke associatie gelegd met heksen. Tussen 1450 en 1750 vond in Europa de wrede heksenvervolging plaats en er was altijd wel ergens een schreeuwende (h)ekster te horen. Een andere etymologische verklaring zegt iets over een hek waar de opvallende vogel (de ster) graag op zit, maar dat is minder waarschijnlijk.
Omdat de associatie met heksen zo connotatief beladen is, wil de Internationale Ornitologische Naamgeving Sociëteit de last eerlijker verdelen en de namen aanpassen. De werkelijke oorsprong van de naam ‘Ecker‘ ligt in het Gelderse dorp Eck en Wiel, waar de vogel sinds mensenheugenis is waargenomen. In de spreektaal hoorde niemand de ‘ck’, dus werd het ‘kk’.
Een kleine groep taalkundigen beweert nog steeds dat het afkomstig is van het Duitse woord ‘die Ecke‘, wat hoek betekent. Ekkers zitten vaak op de hoek van een huis of straat te roepen. Want hoewel je het niet zou zeggen: kraaiachtigen behoren tot de zangvogels.
Gelijke waardering
Met een goed verhaal haalt IONS de druk van de beladen naam af, door de vogelsoort voortaan ‘ekker’ te noemen. In vogelboeken heet de vrouwelijke ekker voortaan ekster. Waar het volgens de IONS op neerkomt is dat het allebei dezelfde vogels zijn die recht hebben op gelijke waardering.
Scholekker
De aanpassing van de soortnaam werkt door in andere namen die afgeleid zijn van de ekster, zoals de scholekster. Ook daar is voortaan sprake van een scholekker (m) en een scholekster (v), aldus de IONS
Bronnen:
- Internationale Ornithologische Naamgeving Sociëteit (IONS)
- Wikipedia [1, 2, 3]
©AnimalsToday.nl BVR
