Vogels die alleen insecten eten zijn in de afgelopen jaren met 13% in aantal achteruit gegaan. Binnen heel Europa hebben insecteneters het zwaar doordat hun leefgebied en voedsel verdwijnt. Recent onderzoek toont aan dat met name binnen de landbouwsector verbeteringen kunnen worden gemaakt voor vogels.
De afname van het aantal insecten krijgt de laatste tijd veel aandacht in de wetenschap en in de media. Ze spelen een onmisbare rol in ecosystemen, doordat ze als voedsel dienen voor andere dieren, wilde planten en landbouwgewassen bestuiven en zorgen voor een gezond bodemleven. Dat de dalende trend van het aantal insecten ook zijn weerslag heeft op de dieren die van hen afhankelijk zijn voor hun voedsel, blijkt uit recent onderzoek naar insectenetende vogels.
Gehele populatie insecteneters slinkt
Het aantal vogels dat hoofdzakelijk insecten eet is in Europa de afgelopen 25 jaar sterk gedaald. De afname was vooral groot in landbouwgebieden. Dat is de conclusie die wordt getrokken uit een in het tijdschrift Conservation Biology gepubliceerd Duits onderzoek naar verschillende vogelsoorten verspreid over Europa. Het onderzoek is het eerste dat zo’n groot verspreidingsgebied beslaat en populatietrends onderzocht in relatie tot dieetvoorkeur.
Ongeveer de helft van alle vogelsoorten die voorkomen in Europa eten voornamelijk insecten. “Deze populaties zijn binnen Europa gemiddeld met zo’n 13% geslonken in de periode tussen 1990 en 2015,” legt Diana Bowler van het Center for Integrative Biodiversity Research uit. Bowler en haar team ontdekten dat zowel soorten die een voorkeur hebben voor het eten van insecten van de bodem -zoals de graspieper- als soorten die vliegend insecten uit de lucht vangen -zoals de boerenzwaluw- achteruit gingen in aantal.
Er waren echter wel verschillen in achteruitgang tussen verschillende leefgebieden. Vogelsoorten met een voorkeur voor akkers, weides en weilanden leven in een kritieke zone; in die gebieden ging de achteruitgang het snelst. Ook zaadeters en soorten met een gemengd dieet van zaden en insecten bleken in agrarisch gebied maar moeilijk aan hun voedsel te kunnen komen.
Grootste verschil kan worden gemaakt in landbouwgebied
De wetenschappers concluderen dat de oorzaak voor deze voedselschaarste ten dele bij onze landbouwmethoden gezocht kan worden. Het wijdverbreide gebruik van insecticiden en de trend om grootschalige bedrijven op te zetten met nauwelijks variatie in beplanting, zorgen ervoor dat insecten sterven en de voor vogels zo aantrekkelijke bloemrijke bermen en weides, hagen en braakliggende stukjes land verdwijnen. Daardoor hebben vogels niet alleen moeite voedsel te vinden, maar blijven er ook weinig geschikte nestplaatsen over.
Naast bedreigingen door de intensivering van de landbouw heeft ook klimaatverandering mogelijk effect op vogels en hun voortbestaan. Echter, het ligt voor de hand om verbeteringen aan te brengen waar een duidelijk verband te leggen is tussen de achteruitgang van een soort en de verandering van het landschap. Bovendien kunnen vogels de landbouwsector ook helpen, want insecteneters zijn de natuurlijke vijand van bepaalde plaaginsecten, die schade aan gewassen veroorzaken. Zo bieden insecten en vogels het natuurlijke- en het landbouwecosysteem een dienst en kan ook de boer weer genieten van ‘zijn’ akker- en weidevogels.
Bronnen: Universität Jena
©AnimalsToday.nl Merel Roks
1 Comment
Comments are closed.
Het kind kan ook bij de naam worden genoemd. Het zijn de neonicotinoïde insecticiden die de achteruitgang van insecten en insectivore soorten veroorzaken. Dat heb ik 10 jaar geleden al in een boek beschreven. Inmiddels zijn 3 neonicotinoïde insecticiden in Europa verboden. Frankrijk heeft zelfs alle neonicotinoïden verboden.