Al in 2003 werd wetenschappelijk bewezen dat insecten pijn ervaren, maar uit nieuw onderzoek van het Charles Perkins Centre van de Universiteit van Sydney is nu gebleken dat deze diersoort ook chronische pijn kan ervaren: pijn die voortduurt nadat de oorspronkelijke verwonding is genezen.
Uit het onderzoek (gepubliceerd in het tijdschrift Science Advances) komt genetisch bewijs naar voren van de oorzaak van chronische pijn bij fruitvliegen, en er zijn betrouwbare aanwijzingen dat soortgelijke genetische veranderingen ook chronische pijn bij mensen veroorzaken.
Op de lange termijn kan het onderzoek naar deze mechanismen leiden tot de ontwikkeling van behandelingen die – voor het eerst – gericht zijn op de oorzaak van de pijn, in plaats van op de symptomen.
Hoe werkt pijn?
Pijn bij insecten werkt iets anders als bij de mens, maar het heeft hetzelfde effect. Neely vertelt hier meer over:
“Bij veel verschillende ongewervelde dieren is al aangetoond dat ze gevaarlijke prikkels kunnen voelen en vermijden. Die prikkels ervaren wij als pijnlijk en bij dieren noemen we dit gevoel nociceptie: het gevoel dat mogelijke schadelijke prikkels detecteert zoals hitte, kou of lichamelijk letsel. Voor het gemak noemen we dit bij insecten ook ‘pijn’.”
Zenuwpijn
De definitie van chronische pijn is ‘constante pijn die aanhoudt nadat het oorspronkelijke letsel is genezen’. Er zijn twee vormen: ontstekingspijn en neuropathische pijn. Die laatste vorm treedt op na beschadiging van het zenuwstelsel en mensen beschrijven die vaak als een brandende of stekende pijn.
Centrale zenuwstelsel verandert
In het onderzoek naar de fruitvliegen werd gekeken naar neuropathische pijn. De wetenschappers beschadigden een zenuw in één pootje van de vlieg. De verwonding lieten ze daarna volledig genezen. Na genezing stelden de onderzoekers vast dat de andere pootjes van de vlieg overgevoelig waren geworden. Neely legt uit:
“Nadat de diertjes eenmalig zwaar gewond zijn geraakt, zijn ze overgevoelig geworden en proberen ze zichzelf voor de rest van hun leven te beschermen. Een intuïtieve reactie, die ons verraste.”
Die overgevoeligheid wordt veroorzaakt doordat het centrale zenuwstelsel van de fruitvlieg zijn pijnremmen kwijtraakt: door de verwonding veranderen de betrokken zenuwen van de vlieg en wordt zijn pijndrempel voorgoed verlaagd. Dit effect is vergelijkbaar bij menselijke patiënten: ze ervaren langdurige overgevoeligheid voor prikkels die normaal gesproken niet pijnlijk zijn. Met andere woorden: als de mens deze remmen verliest, ontstaat er chronische pijn, met alle nare effecten op het dagelijks leven van dien.
Bron:
©AnimalsToday.nl Anne Douqué
