Ineke van Herwijnen: ‘Match made in jail’ 

Door een ander te helpen help je altijd ook jezelf.

‘Soms kun je beter helemaal niets hebben om lief te hebben, dan iets hebben dat je liefde geeft en dit moeten laten gaan.’

Deze zin wordt niet uitgesproken door een geleerde of filosoof, maar door een stoere kerel met tatoeages op zijn armen en tranen in zijn ogen. Het gaat om een gedetineerde die de afgelopen acht weken een asielhond heeft geholpen op weg naar een beter bestaan. Hij is nu aan het einde van de periode gekomen waarin hij de hond heeft mogen begeleiden. Het afscheid valt hem logischerwijs zwaar. Wie wil er nu afscheid nemen van een trouwe vriend die je een stapje verder hebt geholpen en met wie je een band hebt opgebouwd? Een vriend die je waardeert om zijn zachte vacht, zijn vertrouwen in jou, zijn ogen die enthousiasme uitstralen en zijn prachtige bokkesprongen en levenslust.

De gedetineerde neemt samen met vier anderen deel aan het Dutch Cell Dogs project. Onder begeleiding van twee bekwame en bijzondere dames wordt in dit fantastische project in acht weken tijd een aantal asielhonden opgevoed en getraind. Het doel is deze honden een goede kans te geven in onze samenleving, een kans op een blijvend en fijn nieuw thuis.

Samen met enkele collega’s heb ik het voorrecht om te kijken hoe een van de trainingen eruit ziet, hoe de gedetineerden de honden begeleiden en wat het resultaat van hun werk is. Ik ben onder de indruk.

Hier staan mannen die in hun leven niet altijd de kansen hebben gekregen die sommigen van ons wel krijgen. Mannen die desalniettemin, of misschien juist daarom, deze honden kansen willen geven. Het eerste wat me deze dag opvalt is de band tussen hond en begeleider. Een band die na dit relatief korte aantal weken (met twee keer in de week een trainingssessie) al zo hecht is geworden. Het is bijzonder om te zien hoe behendig de begeleiders soms hun hond weten aan te voelen, begrijpen of sturen. En het is ontroerend om te zien wat de honden voor hun begeleiders betekenen.

Deze honden en mensen zitten voor een deel in een vergelijkbare situatie. Ze zijn in het verleden niet altijd goed begrepen en hebben weinig controle over zaken die wij vanzelfsprekend vinden, zoals gaan en staan waar en wanneer je wilt. Misschien dat juist dat de band verklaart? Of is het de oprechtheid van de intentie waarmee de gedetineerden aan de slag gaan? Zij hebben maar een doel: de hond een kans op een beter leven geven.

Ze leren kijken naar de hond en worden begeleid in hoe ze het dier stap voor stap verder kunnen helpen. Terwijl ze de hond helpen, leren ze nieuwe vaardigheden. Vaardigheden die in onze samenleving belangrijk zijn om te kunnen overleven en om mee te kunnen doen. Communiceren bijvoorbeeld. Communiceren met de hond, maar ook met de medegedetineerden en begeleiders. Om de hond verder te helpen, moet namelijk met anderen overlegd worden. Over hoe een oefening aan te pakken of over hoe je hulp kunt krijgen bij iets dat je niet alleen kunt doen.

Waar de hond een veilige basis biedt om te beginnen met communiceren, wordt een start gemaakt met iets dat uiteindelijk op allerlei fronten wordt ingezet. Want wie begint met het lezen van anderen en het communiceren met anderen, oefent vaardigheden die in allerlei situaties nuttig zijn. Gedrag dat nooit eerder geoefend is, wordt nu stap voor stap een nieuwe gewoonte.

De honden geven hun begeleider zelfvertrouwen. Vaak is die begeleider teleurgesteld in hulptrajecten, in de samenleving, in zichzelf. In het helpen van de hond merken ze dat ze iets kunnen en goed ook: zij kunnen deze honden helpen. En door de hond te helpen, helpen ze zichzelf, hun directe omgeving en de samenleving.

Door weer mee te gaan tellen, weer mee te kunnen gaan doen zoals onze samenleving van ze verwacht. In dat opzicht zijn asielhonden en de gedetineerden ook hetzelfde. Beide hebben nog onvoldoende geleerd hoe ze kunnen meedraaien zoals de samenleving dat van ze verwacht. En juist door elkaar te helpen dat beter te gaan kunnen, helpen ze niet alleen de ander, maar ook zichzelf.

Een prachtig project, met prachtige resultaten, maar ook het verdriet van het onvermijdelijke afscheid van deze ‘match made in … jail’.

©PiepVandaag.nl Ineke van Herwijnen, directeur Hondenbescherming