Onlangs was huiskat Holly in het nieuws. Ze wandelde bijna 320 kilometer terug naar haar geboortestad. Maar Holly is lang niet de enige supernavigator in het dierenrijk.
“Elk dier dat op de juiste plek terugkomt na een lange reis of tijdens een grote migratie steeds opnieuw terugkeert naar dezelfde plaats is verbazingwekkend,” vertelt Martin Wikelski.
Hij is migratie-expert bij het Max Planck Instituut en opkomend ontdekkingsreiziger bij National Geographic. Veel dieren hebben een ingebouwd magnetisch systeem, “zoals een gewoon kompas”, legt Wikelski uit.
Toch is er nog veel onbekend over de manier waarop dieren navigeren. Niemand kan bijvoorbeeld Holly’s ongelooflijke reis verklaren. Maar steeds meer onderzoek wijst op de rol van geur bij navigatie, heeft Wikelski opgemerkt. “Het is een van de belangrijkste mechanismen om je te vertellen waar je bent en je naar huis te leiden.”
Wikelski vertelt hier over vijf dieren die met hun imposante navigatievermogen de grenzen van het mogelijke opzoeken:
1. Palingen. Deze lange, benige vissen maken epische, mysterieuze tochten door hele oceanen. De Europese aal, bijvoorbeeld, wordt geboren in Europese rivieren, maar reist helemaal naar de Sargassozee om te paren, een afstand van duizenden kilometers. De babypaling gaat vervolgens weer terug naar de Europese rivieren en volgen hun ouders’ weg naar precies dezelfde plaats in de Sargassozee zodra het voor hen tijd is om zich te vermenigvuldigen. “Niemand weet echt hoe ze het doen,” zegt Wikelski.
2. Rosse grutto. Deze kustvogel vliegt in een keer van de broedgebieden in Alaska de hele wereld over naar Nieuw-Zeeland. In 2007 is de langste non-stop vogeltrek ooit gemeten: 11.500 kilometer. Een vrouwelijke rosse grutto vloog deze afstand van Alaska naar Nieuw-Zeeland. De vogel voltooide de reis in slechts negen dagen, vertelden biologen die haar vlucht volgden met behulp van satellietlabels.
3. Blackpoll Warbler (Amerikaanse zangvogel). Deze Noord-Amerikaanse bosbewoner heeft een uitdrukkelijke manier bedacht voor zijn wintertoevlucht in Venezuela, merkt Wikelski op. De vogel mest zichzelf vol voordat hij zijn ritje op de passaatwind begint, en zeilt van het noordoosten van de VS in honderd uur over de volledig open oceaan naar Zuid-Amerika. “Dat is helemaal gek,” zei hij. Op weg terug naar huis neemt de vogel de meer toeristische route, en stopt op het land om te rusten en bij te tanken.
4. De guanovleermuis. Deze vliegende zoogdieren komen vaak voor in Texas, waar ze miljoenenkolonies vormen. Wikelski, die betrokken was bij een trackingstudie van de vleermuizen, ontdekte dat ze vanuit hun huisgrotten tot 70 kilometer kunnen vliegen op zoek naar motten of muggen. “Op een gegeven moment draaien ze om en… weten gewoon hoe ze [hun weg] terug kunnen vinden,” aldus Wikelski. Bewijs suggereert dat de dieren zowel herkenningspunten gebruiken, als de geur van hun mede grotbewoners om de weg naar huis te vinden.
5. De woestijnmier. Deze insecten reizen relatief lange afstanden – tot 0,5 kilometer – vanuit hun centrale nestplaats om naar voedsel te zoeken. Hoewel de mieren chaotisch in vele richtingen lopen, weten ze nog precies hoe ver ze zijn gegaan door hun stappen te tellen. Ook navigeren ze via gepolariseerde lichtpatronen van de zon, omschrijft Wikelski. De weg terug naar huis vinden is van cruciaal belang voor deze woestijnbewoners, als ze te lang buiten blijven worden ze letterlijk gebakken in de zon.
Dit is slechts een greep uit de ongelooflijke verhalen van dieren in beweging. Heb jij ook een mooi verhaal over een dierentrektocht? Vertel het ons!
Bron:
©AnimalsToday.nl Isabelle Oostendorp
