In de illegale handel in zeldzame dieren en producten die van beschermde dieren zijn gemaakt gaan miljarden om. Veel van het geld komt terecht bij criminele organisaties of bendes die de scepter zwaaien over grote delen van Azië of Afrika. En de illegale handel wordt steeds groter, mede dankzij Europa.
Uit onderzoek van Daan van Uhm, criminoloog en verbonden aan de Universiteit van Utrecht, blijkt dat criminelen die eerst in drugs handelden nu massaal overstappen naar de handel in wildlife. Een schildpad van 25.000 euro, een papegaai van een ton en ook de bijna uitgestorven neushoorn wordt niet ontzien. De hoorn van de neushoorn is inmiddels meer waard dan goud of cocaïne, en ook ivoor is meer waard dan het edelmetaal. Van Uhm:
“Er gaat zeer veel geld in deze illegale handel. De handel in wildlife is in het algemeen vergelijkbaar met de handel in wapens en drugs.”
Netwerken
In de illegale handel in wilde dieren gaat naar schatting jaarlijks zo’n 23 miljard dollar om. De handel wordt bedreven door zeer geavanceerde criminele, internationale netwerken die vaak ook betrokken zijn bij witwassen, corruptie, fraude en belastingontduiking. Een voorbeeld is de Gourma-regio in Mali waar olifanten leven, en ook terreurbeweging al-Qaida heerst. Behalve het terroriseren van de bevolking houdt al-Qaida zich ook bezig met het stropen en verhandelen van illegaal ivoor, waarmee geld voor wapens wordt verkregen.
Rol Europa
Volgens van Uhm speelt Europa een veel grotere rol in deze illegale handel dan tot nu toe werd aangenomen. Handelaren maken gebruik van Europese vliegvelden en grote Europese havens als doorvoer naar vooral Azië. Maar ook blijkt er veel meer afzetmarkt in Europa dan eerder gedacht. Zo worden zeldzame apen, vogels en reptielen door zogenaamde liefhebbers aangeschaft. Maar ook tassen, schoenen en andere producten die zijn gemaakt van zeldzame diersoorten vinden gretig aftrek in Europa.
De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA), douane en politie controleren op vergunningen, maar in de praktijk blijkt dat het zeer eenvoudig is deze vergunningen te vervalsen, zegt van Uhm. Daarbij heeft volgens Europol de opsporing weinig prioriteit. Werner Gowitzke, hoofd milieucriminaliteit van Europol:
“Waar niet gezocht wordt, wordt ook niks gevonden. Dit type misdaad krijgt geen prioriteit in Europa.”
De gevolgen van de alsmaar groeiende illegale handel in dieren en dierproducten zijn gigantisch. Hele delen van Afrika worden geterroriseerd door zwaar bewapende stropers die de gebieden afspeuren naar die neushoorn of zeldzame vogel. In de EU gebruiken handelaren hun legale bedrijven om via de achterdeur hun illegale handel te verkopen. De meeste dieren worden aangetroffen in de haven van Rotterdam of op Schiphol, maar ook bij verzamelaars thuis.
Herplaatst
Levende dieren die in beslag genomen worden gaan naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De dieren worden vervolgens bij gespecialiseerde opvangcentra ondergebracht. Alleen al in de afgelopen vijf jaar heeft de RVO meer dan 2500 dieren herplaatst.
JAAR Zoogdieren Vogels Reptielen Overig
2011 5 20 30 20
2012 40 210 150 40
2013 5 120 390 540
2014 30 130 250 220
2015 0 250 20 120
Beleid
De bal om de illegale handel in dier- en plantensoorten echt aan te pakken ligt vooral bij het Europees Parlement. In april 2014 heeft toenmalig staatssecretaris Dijksma laten weten geen voorstander te zijn van nieuwe wetten om de illegale handel tegen te gaan:
“Nederland is van mening dat het huidige beleidsmatige en wettelijke kader in de EU tegen de illegale handel in wilde dieren en planten toereikend is. Nieuwe wetgeving is naar de mening van Nederland dan ook onnodig en ongewenst.”
Volgens een woordvoerder van de huidige staatssecretaris, Martijn van Dam, is er aan dit standpunt niets gewijzigd:
“Wel worden er steeds meer internationale bijeenkomsten gehouden om politiek en financieel commitment te krijgen om dit op mondiaal niveau aan te pakken. De door Nederland te organiseren wildlifecrime-conferentie van 1-3 maart is daar een voorbeeld van.”
Prioriteit
De bestrijding van wildlife crime is sinds enkele jaren een prioriteit. Ook vorig jaar was een wildlifecrime-conferentie in Den Haag. Economische Zaken heeft in totaal 4 miljoen euro beschikbaar gesteld voor een serie projecten op het gebied van bestrijding van de hele keten van wildlife. Ook Buitenlandse Zaken heeft 2 miljoen beschikbaar gesteld voor projecten op dit gebied.
Bron ©PiepVandaag.nl
