De ijsvrije gebieden van Antarctica zullen de komende decennia flink toenemen. Dit kan een drastische verandering veroorzaken voor de dieren en planten van het continent. Dat wijst nieuw onderzoek uit.
Onderzoekers van allerlei soorten wetenschappelijk achtergronden doen al decennialang onderzoek naar Antarctica. Deze onderzoeken richten zich voornamelijk op ijskappen en het effect van klimaatverandering op deze ijskappen en de zeespiegel. En dat is logisch: het continent bestaat immers grotendeels uit ijskappen. IJsvrije gebieden beslaan minder dan 1% van het continent. Jasmine Lee, coauteur van het onderzoek dat deze week werd gepubliceerd, vertelt:
“Tot nu heeft het Antarctische klimaatonderzoek zich met name gericht op ijskappen en de potentiële impact op de wereldwijde zeespiegelstijging, terwijl het effect van klimaatverandering op het smelten van het ijs en Antarctische biodiversiteit over het hoofd worden gezien.”
Enorme biodiversiteit
Toch zijn deze ijsvrije gebieden erg belangrijk: er leven wel zo’n 99% van alle Antarctische planten en dieren. Onderzoek naar deze ijsvrije gebieden en de biodiversiteit binnen deze gebieden is dan ook cruciaal benadrukt Aleks Terauds, co-auteur van het onderzoek:
“Het effect van groeiende ijsvrije gebieden begrijpen is essentieel als we de implicaties die klimaatverandering in Antarctica heeft, willen doorgronden.”
Groeiende ijsvrije gebieden
IJsvrije gebieden verschillen erg in grootte. Sommige gebieden zijn slechts één vierkante meter groot, terwijl andere gebieden duizenden vierkante meter kunnen zijn. Deze gebieden zijn erg belangrijk voor de biodiversiteit stelt Jasmine Lee:
“Ze zijn een belangrijke broedplaats voor zeehonden en zeevogels. Ze zijn ook de thuisbasis van kleine ongewervelde dieren, zoals springstaarten en ringwormen en vegetatie zoals schimmels en mossoorten, waarvan vele soorten nergens anders ter wereld voorkomen.”
Uit het onderzoek blijkt dat de ijsvrije gebieden van Antarctica binnen de komende decennia flink zullen groeien. De onderzoekers verwachten een groei van wel 25% (17,000 km2) voor 2100. De groei van deze gebieden is toe te schrijven aan het smeltende ijs. Hierdoor zullen ijsvrije gebieden naar elkaar toe groeien en één grote ijsvrije regio vormen.
Gevolgen voor biodiversiteit
Deze groter wordende ijsvrije gebieden hebben dan ook grote gevolgen voor de biodiversiteit van het continent. De onderzoekers keken niet enkel naar de welbekende pinguïn, zeehond en zeevogel, maar ook naar kleine ongewervelden en naar vegetatie.
Voor sommige soorten zullen de groeiende ijsvrije gebieden positieve gevolgen hebben. Zo zullen pinguïns, zeehonden en zeevogels meer ruimte hebben om zich voor te planten. Vogels Jasmine Lee zal bijvoorbeeld de populatie ezelspinguïns zelfs uitbreiden en zal hun woongebied vergroten als het klimaat milder wordt.
Maar er zijn niet enkel winnaars. Het uitbreiden van de ijsvrije gebieden kan ook negatieve gevolgen hebben. Door het aan elkaar groeien van de gebieden kunnen soorten zich namelijk gemakkelijk verspreiden naar andere gebieden. Deze invasieve exoten kunnen zich vestigen en schade veroorzaken aan het gebied. Mede hierdoor zullen zwakkere soorten uitsterven.
De resultaten van het onderzoek werden gepresenteerd in het jaarlijkse Antarctic Treaty Consultative Meeting, waar regelgeving en richtlijnen worden vastgelegd voor het beheer van Antarctica.
Bronnen: Khou, Scientias, Secretariat of the Antarctic Treaty, Australian Government ©Animals Today Nadine van Wissen
