In het Zuid-Oosten van Groenland leeft een geïsoleerde groep ijsberen in een gebied waar een minimum aan zee-ijs beschikbaar is. Dat is heel opmerkelijk, men ging ervan uit dat met het smeltende zee-ijs de soort definitief uit zou sterven. Door deze recente ontdekking is de ijsbeer zeker niet uit de problemen. Maar het betekent wel dat er meer tijd is voor de échte oplossing.

ijsberen
IJsberen overleven op een minimum aan zee-ijs | Mange J Flickr via Compfight cc

In hun recent in Science verschenen artikel, beschrijven dr. Kristin Laidre en haar collega’s van de Universiteit van Washington en het Groenland Instituut van Natuurlijke Rijkdommen, hoe de groep ijsberen gebruikmaakt van een “drijvend landschap” dat ontstaat door afbrekende ijsschotsen. Aan dit vervangende ijsplatform heeft de ijsbeer kennelijk genoeg om te overleven tijdens de acht maanden van het jaar dat de zee niet dichtgevroren is.

Symbool voor klimaatverandering

Tot recent was men ervan overtuigd dat ijsberen uitsluitend konden overleven met voldoende zee-ijs over een periode van veel langer dan vier maanden per jaar. Het beeld van de ijsbeer op smeltend ijs werd mede door deze aanname een symbool van klimaatverandering, deze soort zou samen met de smeltende ijskappen van de aarde verdwijnen als er niets zou veranderen. Een dramatisch beeld, dat met de recente ontdekking niet veel rooskleuriger wordt, maar wellicht wel hoop geeft op een langere overlevingskans van de ijsbeer.

Geïsoleerde groep

Dr. Laidre en haar onderzoekers deden onderzoek naar de bewegingen, verblijfplaatsen en genetische gegevens van de ijsberen in Groenland. Ze kwamen zo op de conclusie dat er twee onderscheiden sub-groepen bestaan. Eén groep boven, en één groep onder de 64ste breedtegraad. De zuidelijke groep leeft geografisch, genetisch en demografisch geïsoleerd; zij hebben nauwelijks contact met niet tot de eigen groep behorende beren. Dat heeft niet in de laatste plaats te maken met de ligging van hun leefgebied, met bergen en ijsvlakten in het westen, open water in het oosten en onbegaanbaar gebied in het zuiden.

Laidre:

“De groep ijsberen leeft geïsoleerd, maar ontwikkelt zich niet tot een aparte eigen soort. Dat betekent dat er af en toe een passant voorbij moet komen die die genetische variatie in de groep brengt.”

streep door groot olie- en gasproject Noordpool
Foto: publiek domein

Uitstoot van broeikasgas

Ten slotte verandert de ontdekking het toekomstperspectief van de ijsbeer. De omstandigheden zoals die nu zijn ten zuiden van de 64ste breedtegraad, zullen aan het eind van de eeuw bestaan ten noorden van die lijn. De ijsbeer zal dus geleidelijk aan naar het noorden worden teruggedwongen, tot er helemaal geen ijs meer beschikbaar is en het dier alsnog uitsterft. Wil men de ijsbeer écht voor de toekomst behouden, dan zijn ingrijpende maatregelen nodig om de uitstoot van broeikasgas te stoppen. Alleen als dat gebeurt, heeft de ijsbeer écht een kans op overleven.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Laura Lancée