IJsbeerpopulaties in het noorden van Canada dreigen tegen het eind van deze eeuw in te storten, doordat het zee-ijs op de Noordpool sneller zal smelten dan verwacht als gevolg van klimaatverandering. Zonder zee-ijs komen veel dieren om door verhongering en krijgen vrouwtjes geen of veel minder jongen. Ten noorden van Alaska is het aantal ijsberen al fors afgenomen. Tussen 2001 en 2010 daalde de populatie in het gebied met 40 procent, van 1.500 naar 900 dieren. Gebrek aan zee-ijs is de vermoedelijke oorzaak.
Dat staat in twee nieuwe wetenschappelijke onderzoeken naar de gevolgen die de snelle opwarming van het Arctisch gebied heeft voor de ijsbeer. IJsberen zijn voor hun voedsel afhankelijk van zee-ijs, waar ze in het voorjaar en zomer ringelrobben vangen, hun favoriete prooi. Op land kunnen de dieren niet jagen en aan voedsel komen. Vrouwtjes hebben ook voldoende zee-ijs in het najaar nodig om de plekken op land te bereiken waar ze in sneeuwholen hun jongen krijgen. In de lente moet het ijs weer op tijd zijn aangegroeid om met hun jongen de bevroren zeevlaktes te bereiken.
Verhongeren
Het onderzoek dat vandaag is gepubliceerd en mede is gefinancierd door het Wereld Natuur Fonds (WNF) laat zien dat het zee-ijs in de archipel van Noord-Canada de komende decennia snel afneemt. Door klimaatverandering kan in 2070 meer dan 80 procent van het ijs weggesmolten zijn. Steeds langere ijsvrije periodes hebben desastreuze gevolgen voor de ringelrobben en dus ook voor ijsberen. Die worden gedwongen langere periodes aan land te blijven waar ze onvoldoende voedsel kunnen vinden. In het gebied leeft nu een kwart van alle ijsberen ter wereld.
De prognose is des te verontrustender, omdat de Canadese archipel wordt beschouwd als het gebied waar het zomer-zee-ijs het langst in stand blijft, terwijl de rest van de Noordpool ’s zomers straks ijsvrij zal zijn. Toch blijkt uit het onderzoek dat ook in de meest sombere scenario’s in het smalle gebied tussen Canada en Groenland ’s zomers voldoende zee-ijs blijft liggen voor een kleiner aantal ijsberen om te overleven. Het WNF heeft het gebied The Last Ice Area genoemd. Het wordt een steeds belangrijker toevluchtsoord waar ijsberen en andere Arctische diersoorten die afhankelijk zijn van zee-ijs kunnen overleven. Daarvoor moet het gebied wel snel beter worden beschermd.
Zee-ijs
Vorige week verscheen al een onderzoek naar de ijsbeerpopulatie in de Beaufortzee, ten noorden van Alaska. Uit tellingen tussen 2001 en 2010 bleek dat in die periode het aantal ijsberen met 40 procent was afgenomen, van 1.500 naar 900. Volgens de onderzoekers heeft die daling te maken met de afname van zee-ijs, waardoor de ijsberen niet op robben konden jagen. Ook waren er weinig zeehonden in het gebied. Vooral in de eerste jaren van het onderzoek hadden de ijsberen het moeilijk. Van de tachtig jonge dieren die werden gevolgd, overleefden er slechts twee.
Gert Polet, Arctisch deskundige van het WNF:
“Deze onderzoeken onderstrepen nog eens de dramatische vooruitzichten voor ijsberen en andere Arctische diersoorten die afhankelijk zijn van zee-ijs, zoals walrussen en robben. Op de Noordpool krijgen we nu al een voorproefje van wat een snelle opwarming van de aarde betekent. We moeten de kwetsbare Arctische natuur snel beter gaan beschermen, zodat de natuur de gevolgen van de opwarming beter kan opvangen, bijvoorbeeld geen nieuwe economische ontwikkelingen toelaten zoals olie- en gaswinning. Daarnaast is er voor de toekomst maar één oplossing: voorthollende klimaatverandering stoppen door zo snel mogelijk over te stappen op hernieuwbare energiebronnen.”
Persbericht WNF
