Hongerige hommels bijten kleine halve maantjes in bladeren om ze sneller te laten bloeien voor stuifmeel. Planten die gebeten zijn door een hommel bloeien twee weken tot een maand eerder dan met rust gelaten planten. Dit bijtgedrag komt eigenlijk alleen voor bij hommels die te weinig voedsel hebben.

hommel
Hommel (Bombus) in de vlucht | Foto: publiek domein

Onderzoekers uit Zürich hebben gekeken naar dit fenomeen. Zij vergeleken bloemen die door de hommels gebeten waren met zelfgemaakte beten. De hommels maken de halve maanvorm met hun onderkaken, of prikken met hun slurf. De onderzoekers probeerden dit zo goed mogelijk na te bootsen. Maar de bloemen die door bijen geprikt waren, bloeiden nog steeds acht tot 25 dagen sneller dan bloemen die waren ‘gebeten’ door de onderzoekers.

Stuifmeel

De meeste hommels leven in kleine kolonies van hooguit enkele honderden dieren, verzameld rond een koningin. Stuifmeel is een belangrijke voedselbron voor zowel larven als werkers, waardoor het belangrijke bestuivers zijn. Onderzoekers wilden kijken of hommels die geen stuifmeel kregen planten zouden bijten. Ze vergeleken daarvoor aardhommels die drie dagen lang geen stuifmeel kregen en aardhommels die stuifmeel in overvloed kregen. Daarna werden ze vrijgelaten in een omsloten ruimte met bloemloze planten.

De dieren die geen stuifmeel hadden gekregen, begonnen aan de bladeren te knabbelen. De verzadigde groep deed dit veel minder. De hommels aten de bladeren niet op en brachten ze niet naar hun bijenkorf. Het residu van de bladeren viel namelijk naar beneden. Dit toont aan dat ze het echt deden voor een reactie van de plant.

hommels
Aardhommel in koolzaadveld | Foto: publiek domein

Nectarroof

Ook wilde bijen vertonen ditzelfde gedrag, maar het gedrag neemt af zodra planten beginnen te bloeien. Dit versterkt de hypothese dat bijen bladeren beschadigen wanneer de pollenvoorraad opraakt. Honingbijen bijten echter niet. Het lijkt vooral iets te zijn wat hommels doen. Het is voor de onderzoekers nog niet duidelijk waarom deze kleine insecten dit doen.

Hommels vertonen wel nectarroof-gedrag. Ze snijden dan in plantendelen die nectar bevatten om het mee te nemen naar de korf. Het kan zijn dat het bladbijtende gedrag hiermee te maken heeft.

hommels
Hommels op distel | Foto: publiek domein

Veerkracht hommels en bijen

Er is nog veel onduidelijk over hoe het komt dat planten sneller bloeien na gebeten te zijn door een hommel. Zo kan het zijn dat bepaalde vetzuren in het speeksel van de insecten een reactie veroorzaken bij de planten. Het onderzoek hiernaar gaat verder.

De bevindingen tot nu toe wijzen erop dat de hommel en sommige bijen misschien beter tegen klimaatverandering kunnen dan eerder gedacht. Ze laten zien dat ze veel veerkracht hebben en dat ze de natuur kunnen beïnvloeden om te overleven.

bijentelling
Aardhommel | Foto: © Angelique Lagarde/Animals Today.

.

  • Lees ook:

Weetjes: de hommel, een vriend die niet kan dansen

.
Bron:

©AnimalsToday.nl Sophie Jongma