Hommelnesten raken steeds vaker oververhit door de opwarming van de aarde. Hierdoor sterven broedsels, waardoor een van de belangrijkste bestuivers op aarde in verval raakt, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Ook bijen zijn steeds vaker niet meer in staat hun korven te ‘thermoreguleren’ ten tijde van extreme hitte.
Door opwarming van het klimaat nemen over de hele wereld veel soorten hommels (Bombus) en bijen af in aantal. Solitair levende hommels en bijen met een nest onder de grond vallen ten prooi aan de verzengende hitte die in de grond doordringt. Hommelnesten met broed overleven dit niet. Ook is de hitte fataal voor kolonies.
Thermoregulatie
Bijen in korven en wilde kolonies staan bekend om hun vermogen tot ‘thermoregulatie’, maar ook dat lukt steeds minder goed. Daarbij verzamelen werkbijen zich rond de ingang om met hun vleugels te slaan, waardoor de luchtverplaatsing de korf of het nest afkoelt. Maar omdat klimaatverandering de gemiddelde temperatuur doet stijgen en hittegolven veroorzaakt, is de aangevoerde lucht vaak te warm en raakt het nest oververhit.
In de meeste hommelnesten zullen de larven niet overleven bij temperaturen boven de 36 graden Celsius. Dat concludeert een recent onderzoek gepubliceerd in Frontiers in Bee Science. Het Canadees-Britse onderzoeksteam bestudeerde 180 jaar literatuur. Voor alle beschreven hommelsoorten ligt de optimale temperatuur voor nesten tussen 28 en 32 graden Celsius. Hoofdauteur van de studie Peter Kevan, tevens emeritus hoogleraar aan de School of Environmental Sciences van de Universiteit van Guelph in Canada:
“Als [hommels] de temperatuur niet onder de mogelijk dodelijke grens van ongeveer 35 graden Celsius kunnen houden, waarbij het broedsel afsterft, zou dat kunnen verklaren waarom we er zo veel verliezen. Hommels over de hele wereld, vooral in Noord-Amerika en Europa.”
Superorganisme
Kevan voegt eraan toe dat het literatuuronderzoek ook de vaak over het hoofd geziene rol van het nest als een ‘superorganisme’ bestudeerde:
“Onderzoekers hebben gekeken naar het foerageergedrag en het uitwaaieren om het broed koel te houden, maar er zijn heel weinig onderzoeken die naar het hele nest kijken.”
De studie betoogt dat bijennesten als één geheel moeten worden beschouwd. Hoewel sommige individuele bijen misschien wel tegen hitte kunnen, zal de hele kolonie achteruitgaan als het nest te heet wordt om gezonde larven groot te brengen.
Hommels zijn een bijensoort. Ze ogen aaibaar, want ze zijn groot en harig. Dit zijn aanpassing voor een leven op koelere plaatsen, die dan ook hun voorkeur hebben. Er zijn zelfs hommels die in het noordpoolgebied leven, zoals de Bombus polaris. Zodra daar de klimaatopwarming te ver doorschiet hebben dergelijke soorten geen kans op overleven en zullen uitsterven.
Er zijn ook publicaties waaruit blijkt dat berghommels hogerop gaan, als een manier om de opwarming tegen te gaan. Daar zit uiteindelijk een onherroepelijke grens aan, waardoor ze op den duur definitief zullen verdwijnen.
veel hommelnesten onder druk
Studies zeggen dat Groot-Brittannië komende jaren rond de helft van alle hommelsoorten zal verliezen. Dit is afhankelijk van het tempo van de klimaatverandering en het verdwijnen van hun leefgebied. Voor Europa geldt een uiterst sombere prognose. Tegen 2080 zal zoals het nu gaat ruim driekwart van alle hommelsoorten bedreigd zijn.
Bron:
- De Bijenstichting
- The Guardian
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl BVR
