Er zijn hoge kwikconcentraties gevonden bij mensen die dichtbij één van de grootste waterkrachtcentrales in Brazilië leven. Onderzoekers waarschuwen nu dat de bouw van dammen in het Amazonegebied de plaatselijke bevolking aan gevaarlijke kwikniveaus kan blootstellen. Ook heeft dit gevolgen voor het milieu.

dammen
Te hoge kwikconcentraties bij dammen Amazonegebied | Foto: CIFOR via Compfight cc

Onderzoekers baseren zich op een analyse van haarmonsters afkomstig van 37 mensen die vlakbij Tucuruí wonen, één van de grootste waterkrachtcentrales in Brazilië. De kwikconcentraties zijn bij 57 procent van de onderzochte inwoners twintig keer hoger dan wat als veilig word beschouwd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Volgens biochemicus Maria Elena López van het Instituut voor Biologische Wetenschappen van de Federale Universiteit van Pará kunnen “hoge niveaus en chronische blootstelling fataal zijn”. Zij is de hoofdauteur van de studie die deze maand gepubliceerd is in het wetenschappelijke tijdschrift Ecotoxicology and Environmental Safety.

Dammen
Volgens het onderzoek zijn er momenteel vierhonderd dammen operationeel of in aanbouw in de Amazone. Brazilië wil 25 gigawatt aan nieuwe waterkrachtcapaciteit beschikbaar maken voor 2024. Ook wil het land een gigantische industriële waterweg creëren voor de export van soja en andere gewassen. In het gehele Amazonegebied staan minstens 428 projecten gepland om energie op te wekken uit waterkracht, waarvan er inmiddels 140 in ontwikkeling zijn.

natuurlijke bruggen
Foto: Carine06 Flickr via Compfight cc

Door de dammen nemen echter ook de concentraties organisch kwik toe, door overstromingen van honderden vierkante kilometers bos. Als biomassa composteert als gevolg van de overstromingen, draagt het bij aan de omzetting van kwik in anorganische vorm naar organische vorm die vervolgens door levende organismen wordt geabsorbeerd en in de voedselketen terechtkomt. Roofvissen in de rivieren kunnen bijvoorbeeld hoge concentraties kwik opnemen. Deze vissen worden gegeten door de plaatselijke bevolking, die daardoor ook wordt blootgesteld aan hoge concentraties kwik.

Maar in sommige gebieden is de situatie nog schrijnender. Uit een andere studie door Fiocruz komt naar voren dat in sommige inheemse dorpen langs het Amazonebekken bij 92 procent van de bevolking te hoge kwikniveaus zijn aangetroffen. Fiocruz wil dat er een epidemiologisch onderzoek naar de bevolking rondom de dammen komt. Ook pleit het voor een ecologisch onderzoek om de origine van het kwik te achterhalen.

Te hoge kwikgehaltes vormen niet alleen een bedreiging voor de inheemse volkeren in het Amazonegebied maar ook voor de kwetsbare ecosystemen, het tropisch regenwoud, de microbiologische populaties die in de bodem leven en de dierenpopulaties.

Bronnen: La Chispa, Nokwik @AnimalsToday.nl Estefanía Pampín Zuidmeer