Het antwoord op de vraag waarom olifanten niet in het circus thuishoren is simpel: wilde dieren zijn er niet om mensen te vermaken maar horen vrij te zijn in hun natuurlijke habitat.

circus
Olifanten in het Amerikaanse circus van de Ringling Brothers | Foto: Amy n Rob via Wikimedia Commons

Wetenschappelijk onderzoek
Uit onderzoek, uitgevoerd door de Animal Sciences Group van Wageningen UR, gepubliceerd in 2009, blijkt dat het welzijn van onder andere olifanten in circussen ernstig wordt aangetast. Toch zijn er helaas nog steeds mensen die denken dat circusolifanten een prima leven hebben. Maar wat op het eerste gezicht een goedaardige lobbes lijkt, is in werkelijkheid een door en door ongelukkig dier, gepijnigd tijdens de training en in niets de trotse olifant zoals zijn wilde soortgenoten.

Gemiddeld worden olifanten zo’n 17 uur per dag kruiselings aan voor- en achterpoot geketend. Het langdurig houden van olifanten aan de ketting zonder de mogelijkheid tot beweging is onacceptabel. Uit eerder onderzoek is ook gebleken dat olifanten los van de circusact zelden of nooit buiten hun hok komen, zodat ze geen enkele vorm van lichaamsbeweging hebben.

Ook het heen en weer slepen van de dieren van stad naar stad is geen pretje. Onderzoekers van Wageningen UR observeerden in 2008 het transport van 3 circusolifanten. Hieruit bleek dat de dieren gemiddeld 16 uur in een transportwagen werden opgesloten, waarvan slechts 10 procent van de tijd daadwerkelijk werd gereden. De dieren hadden tijdens deze periode ook geen beschikking over water.

Training
Bijna alle olifanten in het circus zijn Aziatische olifanten die doorgaans vanuit het wild gevangen worden. De ‘opvoeding’ tot circusolifant begint meteen zodra de dieren in handen zijn van hun trainers. De ‘Forest Industry Organization of Thailand’ en de ‘FAO Regional Office for Asia and the Pacific’ publiceerden in 2005 een trainingsadvies voor Aziatische olifantentrainers. Hierin wordt het gebruik van olifantenhaken, kettingen, scherpe haken voor in het oor, speciale handboeien, een halsband met spijkers aan de binnenzijde en andere pijnlijke puntige voorwerpen geadviseerd.

Olifanten in circussen in Nederland worden met behulp van onder andere de fel bekritiseerde olifantenhaken gedomineerd. Deze stokken met een scherpe metalen punt en haak worden in de gevoelige huid van de olifant gezet om te ‘duwen en trekken’ en zo het dier te dwingen om het kunstje te doen. De universiteit van Wageningen concludeerde in 2009 dat olifanten onder dwang worden getraind en dat de olifantenhaak permanent gebruikt wordt door de dompteur. Deze training ondergaan de olifanten hun hele leven, van kleins af aan.

Stress
Dat deze behandeling een negatieve invloed heeft op het gedrag van circusolifanten mag duidelijk zijn. Buiten de voorstellingen en het transport vertonen olifanten gemiddeld ruim 45% van de tijd aan stress gerelateerd gedrag. Dit uit zich in het zwaaien van de slurf en het heen en weer wiegen van het lichaam. Per dag is dit gemiddeld zo’n 10 uur. Volgens onderzoekers komt dit doordat de dieren te weinig sociale prikkels hebben en in een saaie omgeving moeten leven, zonder voldoende bewegingsvrijheid. Ook zou het voedsel vaak niet optimaal zijn. En natuurlijk laat een training, die gebaseerd is op onderwerping door pijn, ook zijn sporen achter.

Ondanks alle feiten die inmiddels bekend zijn over de welzijnsproblemen van wilde dieren in het circus heeft de directie van Ahoy besloten zich hier niets van aan te trekken en gewoon wilde dieren in haar kerstcircus te laten optreden. Zo was er vorig jaar onder andere een olifantenact te zien. Bekijk na bovenstaande gelezen te hebben de beelden van deze act hieronder:

Dit jaar staat voor het kerstcircus in Ahoy een leeuwenact gepland. Ben je ook van mening dat het gebruik van wilde dieren in circussen je reinste dierenmishandeling is? En wil je Ahoy laten weten dat de tijd rijp is voor een ommekeer? Teken dan nu voor een Rotterdams Kerstcicus zonder wilde dieren in Ahoy!

Bron: Wilde Dieren de Tent Uit ©PiepVandaag.nl Bart van Riel