Als huisdiereigenaar hoop je natuurlijk dat jouw dier een lang en gelukkig leven leidt. Toch komt er ooit een moment van afscheid, en dat is een emotionele periode waarin liefde en verantwoordelijkheid samenkomen. Herken tijdig de subtiele signalen, zodat je jouw kat de zorg en aandacht geven die hij nodig heeft. In dit artikel bespreken we gedragsveranderingen, fysieke gezondheid en levenskwaliteit, en bieden we handvatten om moeilijke beslissingen met compassie te nemen. Zo kun je, ondanks het verdriet, deze kostbare laatste momenten met je kat zo waardevol mogelijk maken.
Herken signalen van lichamelijke verandering
Ongewone geuren
Een gezonde kat heeft doorgaans een neutrale, voor de eigenaren herkenbare geur. Wanneer je merkt dat je kat plotseling zoet, onaangenaam of zelfs een beetje naar ‘de dood’ ruikt, kan dit wijzen op problemen in zijn interne organen. Deze geurverandering ontstaat vaak wanneer systemen in het lichaam beginnen te falen. Raadpleeg een dierenarts om mogelijke oorzaken te achterhalen en verlichting te bieden. Vroege detectie kan in sommige gevallen zelfs nog leiden tot verbeteringen in comfort.
Gewichtsverlies
Katten verliezen soms subtiel gewicht, wat niet altijd direct opvalt door hun vacht. Controleer regelmatig het gewicht van je kat door zachtjes over zijn lichaam te voelen, bijvoorbeeld over zijn ruggengraat en buik. Gewichtsverlies kan wijzen op ernstige aandoeningen zoals nierproblemen, diabetes of kanker. Dramatisch gewichtsverlies vereist meteen aandacht van de dierenarts om de oorzaak te achterhalen en een plan op te stellen.
Kat kampt met fifthlifecrisis
— De Speld (@speld.nl) 19 januari 2025 om 13:01
Verminderde eetlust
Een kat die zijn eten laat staan of volledig stopt met eten, geeft een belangrijk signaal af. De oorzaken van zijn verminderde trek kunnen pijn, misselijkheid of aandoeningen zoals nier- of gebitsproblemen zijn. Het kan ook een teken zijn van veroudering en een afname van energiebehoefte. Ook als het geen teken van een naderend einde is, is een bezoek aan de dierenarts belangrijk om het welzijn van je kat te waarborgen.
Gedragsveranderingen bij oudere katten
Toegenomen slaap
Katten slapen veel, maar een opvallende toename in het aantal uren kan wijzen op ongemak of ziekte. Een oudere kat kan meer slapen omdat hij minder energie heeft of zich niet goed voelt. Let ook op of je kat minder actief is tijdens zijn wakkere uren of zijn gebruikelijke routines aanpast. Herken deze veranderingen, het zal je helpen zijn comfort te verbeteren.
Teruggetrokken gedrag
De meeste mensen met katten kennen voorbeelden van katten die zich terugtrokken of verstopten om rustig te sterven. Ook zijn er verhalen over katten die duidelijk afscheid namen, of wachtten met overlijden tot een geliefd familielid weer thuis was. Als je kat vaker alleen wil zijn, zich verstopt of minder sociaal is, kan dat een teken zijn van pijn of naderend afscheid. Dit gedrag is vaak een manier om zich te beschermen tegen stress. Trekt je kat zich terug, of verstopt hij zich? Overleg direct met je dierenarts om onderliggende gezondheidsproblemen uit te sluiten en je kat de rust te geven die hij nodig heeft.
Verzorgings- en hygiëneproblemen
Verminderde verzorging
Een doffe, onverzorgde vacht kan een indicatie zijn van, pijn, misselijkheid of weinig energie. Katten besteden normaal veel tijd aan hun verzorging, dus een verandering hierin valt op. Dit komt vooral voor bij oudere katten en vereist extra aandacht voor hun welzijn. Regelmatig borstelen en ondersteuning bij hun verzorging kunnen helpen om ongemak te verminderen.
Problemen met de kattenbak
Wanneer een kat plotseling stopt met het gebruiken van de kattenbak, is dat vaak een schreeuw om hulp. Oudere katten die het einde van hun leven naderen, kunnen last hebben van incontinentie, ongelukjes buiten de bak of hun behoeften in hun slaap laten lopen. Deze gedragingen komen voort uit verzwakte spieren, chronische aandoeningen of gewoon een verlies van controle. Hoewel het hartverscheurend is om je kat in deze toestand te zien, kan het begrijpen van zijn behoeften en het raadplegen van je dierenarts helpen om hun laatste dagen comfortabeler te maken. Bijvoorbeeld door het neerzetten van een lagere bak of het dier te leggen op een absorberende mat.
Levenskwaliteit en euthanasie
Het bewaken van de levenskwaliteit van je kat is essentieel in deze fase. De ‘schaal van levenskwaliteit’ voor dieren kan je helpen om objectief te beoordelen hoe comfortabel je kat nog is. Deze schaal kijkt naar factoren zoals pijn, eetlust, mobiliteit en tevredenheid. Herken de signalen. Je kunt bijvoorbeeld dagelijks noteren of je kat nog geniet van eten, spelen of knuffelen. Wanneer slechte dagen de overhand krijgen, kan het tijd zijn om met je dierenarts te praten over humane opties zoals euthanasie. Hoewel deze beslissing moeilijk is, voorkomt het onnodig lijden en geeft het je kat een waardig afscheid.
Waardevolle laatste momenten
Het is belangrijk om te beseffen dat de genoemde symptomen niet exclusief zijn voor oudere katten; ook jongere katten met terminale aandoeningen kunnen deze tekenen vertonen. Door de signalen tijdig te herkennen, kun je je kat op tijd passende zorg bieden en deze tijd met je kat zo fijn mogelijk te maken. Creëer een rustige en veilige omgeving waarin hij zich comfortabel voelt. Zorg voor zachte dekens, een warme plek en makkelijk toegankelijke voer- en waterbakjes. Volg de schaal van Levenskwaliteit en noteer goede dagen op een kalender om een helder beeld te houden van zijn welzijn en veranderingen in de gaten te houden. Wees niet bang om hulp te zoeken bij je dierenarts of dierenspecialist voor emotionele ondersteuning.
Herken signalen en wees alert
Je kat het afscheid geven dat hij verdient, is een van de meest liefdevolle daden die je kunt doen. Door alert te zijn op signalen en weloverwogen keuzes te maken, kun je ervoor zorgen dat deze laatste fase vol warmte en zorg is.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Liesbeth Riekwel
Hoe herken je dat je kat afscheid neemt?
