De helft van alle orka’s wereldwijd wordt ernstig bedreigd door pcb’s, de afkorting van polychloorbifenyl. Dit is een niet-afbreekbare chemische stof, onder meer gebruikt als weekmaker in plastics. Pcb’s hopen zich op in de voedselketen en worden bij alle dieren, dus ook mensen, opgeslagen in de vetreserves. Bij te hoge concentraties dreigt onvruchtbaarheid.
Een internationaal onderzoeksteam meldt dat van onder walvisachtigen vooral orka’s enorm bedreigd worden door polychloorbifenyl. In sommige delen van de wereld zijn de concentraties pcb’s in het vet van de dieren dermate hoog dat het risico op onvruchtbaarheid erg groot is en de orka’s in die regio’s over enkele decennia verdwenen zullen zijn.
Het meeste risico op onvruchtbaarheid lopen orka’s in de wateren bij Japan, Brazilië, westelijk van Noord-Amerika, bij Groot-Brittannië en in de Straat van Gibraltar, de toegang tot de Middellandse Zee. Het onderzoek is gepubliceerd in wetenschapsblad Science.
Nog niet overal verboden
In de jaren ’70 en ’80 van vorige eeuw werden de schadelijke effecten van pcb’s ontdekt en al snel volgde in veel landen een verbod op de toepassing ervan. In 2001 werd een internationaal verdrag getekend om het gebruik voor 2025 helemaal uit te bannen en nog steeds zijn ze niet overal verboden. Behalve in plastics zijn pcb’s onder meer gebruikt bij de productie van olie, in verf, koelkasten, bestrijdingsmiddelen, transformatoren en bouwmaterialen.
Omdat pcb’s niet afbreken en feitelijk eeuwig blijven bestaan zullen ze nooit uit het milieu verdwijnen, en naarmate bepaalde (oudere) producten of apparaten onzorgvuldig weggegooid worden nemen de concentraties van het gif in bijvoorbeeld zeewater nog altijd toe. Ook komt het vrij uit de plastic soep in oceanen, of belandt via stukjes plastic in de magen van allerhande zeedieren, zoals vissen.
De pcb’s worden na consumptie niet uitgescheiden als afvalstof maar hopen zich op in het lichaamsvet. Dit houdt in dat de top van de voedselketen uiteindelijk alle pcb’s binnenkrijgt van de dieren die gegeten worden. Zo blijkt moedermelk van mensen die vis en vlees eten behoorlijk wat van het gif te bevatten, veel meer dan bijvoorbeeld de melk van koeien, die vegetariër zijn.
‘Vooruitgang’
Afgelopen eeuw nam de hoeveelheid orka’s al enorm af, en de vrees is nu dat de lijn naar beneden in de niet zo verre toekomst wel eens op nul kan uitkomen. En dan is er weer een diersoort verdwenen dankzij de ‘vooruitgang’.
Lees ook:
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Bart van Riel
